Γιατί ο Μητσάκης αποκάλεσε τον Χατζιδάκι κλέφτη. Η επεισοδιακή δίκη και η κατάθεση του Μίκη Θεοδωράκη ως μάρτυρας κατηγορίας

Τον Μάρτιο του 1962 ο Μάνος Χατζιδάκις κυκλοφόρησε τον δίσκο «Πασχαλιές Μέσα από τη Νεκρή Γη», στον οποίο παρουσίασε λαϊκά τραγούδια σε ορχηστρική μορφή.

Ανάμεσα τους ήταν κομμάτια του Βαμβακάρη, του Τσιτσάνη, του Παπαϊωάννου και του Μητσάκη. Ωστόσο στο εξώφυλλο του δίσκου δεν αναγράφονταν οι δημιουργοί των τραγουδιών, ενώ σε κάποια τραγούδια εκτός από τους γνωστούς τίτλους, που βρίσκονταν σε παρένθεση, ο Χατζιδάκις είχε δώσει κάποιους άλλους δικούς του.

Για παράδειγμα η «Φραγκοσυριανή» ονομάστηκε σε «Επιμονή», αφού, όπως είχε δηλώσει σε συνέντευξή του ο Χατζιδάκις, στη φράση «μια φούντωση μια φλόγα, έχω μέσα στην καρδιά» ο Μάρκος χρησιμοποιεί την ίδια νότα σε εννέα συλλαβές.

Το γεγονός ότι στο δίσκο δεν αναγράφονταν τα ονόματα των δημιουργών προκάλεσε την αντίδραση του συνθέτη, Γιώργου Μητσάκη. Μήλον της έριδος ήταν το τραγούδι του Μητσάκη, “Φτωχό μου κομπολογάκι” , που ο Χατζιδάκις συμπεριέλαβε στο δίσκο. Για το λόγο αυτό ο συνθέτης μήνυσε τον Χατζιδάκι, ζητώντας αποζημίωση ενός εκατομμυρίου δραχμών (περίπου 3.000 ευρώ). Παρά τις προσπάθειες συμβιβασμού, η υπόθεση οδηγήθηκε στο δικαστήριο, όπου δόθηκε “ρεσιτάλ μπουζουκιού”, όπως έγραφε ο Τύπος της εποχής.

“Το λαϊκό τραγούδι δεν είναι μπαξέ τσιφλίκι” 

Η δίκη καθυστέρησε να ολοκληρωθεί γιατί συνεχώς αναβαλλόταν. Την πρώτη φορά, το θέλησε ο Χατζιδάκις, τη δεύτερη γιατί αρρώστησε, την τρίτη γιατί πήγε στην Αμερική για μουσικές υποθέσεις, ενώ μία ακόμη για να κληθούν ως μάρτυρες οι Βασίλης Τσιτσάνης, Γιάννης Παπαϊωάννου, Μάρκος Βαμβακάρης, Σπύρος Περιστέρης και Δ. Γκόγκος. Συνήγοροι του Χατζιδάκι ήταν ο Αλέξανδρος Λυκουρέζος και ο Τ. Ιωάννου.

Στη δίκη ο κατηγορούμενος υποστήριξε ότι δεν ανέφερε τα ονόματα των συνθετών “για να μη χάσει η δημιουργία του την ενότητα της”.

“Το λαϊκό τραγούδι δεν είναι μπαξέ τσιφλίκι”, υποστήριξε ο Μίκης Θεοδωράκης ως μάρτυρας κατηγορίας, ενώ συμπλήρωσε ότι πολύ πριν από αυτόν πολλοί άλλοι ενδιαφέρθηκαν για το ρεμπέτικο και το μπαγλαμά. Δεν έπρεπε να το κάνει αυτό στο Μητσάκη”.

Η ρήξη του Μητσάκη με την εταιρεία του

Ο Χατζιδάκις πάντως στη δίκη δήλωσε πως αν γνώριζε ότι επιθυμία του Μητσάκη ήταν να αναφέρει το όνομα του, θα το έκανε με ευχαρίστηση. Οι τόνοι δεν έπεσαν ούτε μετά από αυτή τη διευκρίνηση. Ο Μητσάκης μάλιστα μέσα στην αίθουσα αποκάλεσε “κλέφτη” τον Χατζιδάκι. “Τα ποσοστά μου τα εισέπραξα, αλλά η ηθική βλάβη που μου προκαλέσατε είναι μεγάλη. “Το κομπολογάκι” είναι το πρώτο μου τραγούδι, αυτό που με έκανε Μητσάκη, υποστήριξε.

Η κόντρα είχε ως αποτέλεσμα ο δίσκος να αποσυρθεί και να επανακυκλοφορήσει την επόμενη χρονιά με «Το τραγούδι του γέρο-ναύτη» ή «Ναύτη γέρο-ναύτη» του Χατζιδάκι και του Ιάκωβου Καμπανέλλη, από το θεατρικό έργο του δεύτερου «Παραμύθι χωρίς όνομα», αντί για το «Φτωχό κομπολογάκι μου». Και δεν ήταν μόνο αυτό…

Ο Μητσάκης ήρθε σε ρήξη με τον τότε ισχυρό άντρα της Columbia. O συνθέτης μάλιστα έφυγε από την εταιρεία και υπέγραψε συμβόλαιο με την «αντίπαλη» Odeon-Parlophone του Μίνωα Μάτσα, με την οποία συνεργάστηκε μέχρι τα πρώτα χρόνια του ‘70.

Διαβάστε ακόμη στη “ΜτΧ”: «Δεν είμαι εγώ ο Γιώργος σου που του λεγες τον πόνο σου;» Το παράπονο του Μητσάκη στην κοπέλα του που έγινε τραγούδι. Η κρυφή σχέση και ο χωρισμός