Η Σφαγή των Νηπίων. Ποιος ήταν ο Ηρώδης γιατί οι ιστορικοί αμφισβητούν την αιματοχυσία. Ποιους άλλους είχε εκτελέσει

Σύμφωνα με το Ευαγγέλιο του Ματθαίου, ο  διανοητικά ανισόρροπος βασιλιάς της Ιουδαίας, Ηρώδης, έδωσε εντολή να θανατωθούν όλα τα νήπια έως δύο ετών, ώστε να εξαφανίσει από προσώπου γης τον Ιησού Χριστό, που σύμφωνα με την προφητεία θα αμφισβητούσε την εξουσία του.  

Ο χριστιανικός κόσμος θεωρεί τα θανατωθέντα νήπια ως τους πρώτους μάρτυρες της πίστης και τιμά τη μνήμη τους κάθε χρόνο στις 28 Δεκεμβρίου (Καθολική Εκκλησία) και στις 29 Δεκεμβρίου (Ορθόδοξη Εκκλησία).

Η σφαγή

Πριν από τη γέννηση του Ιησού, τρεις σοφοί απ’ την Ανατολή επισκέφθηκαν τον Ηρώδη, για να τον ρωτήσουν, που θα γεννηθεί ο βασιλιάς των Ιουδαίων. Ο Ηρώδης αναστατώθηκε απ’ τα νέα για τη γέννηση ενός πιθανού σφετεριστή.

Κάλεσε τους αρχιερείς και τους μορφωμένους και τους ζήτησε να βρουν την τοποθεσία της γέννησης. Του απάντησαν, ότι ήταν στη Βηθλεέμ. Τότε ο Ηρώδης έστειλε τους τρεις «μάγους» στη Βηθλεέμ, με εντολές να τον κρατούν ενήμερο, γιατί ήθελε κι ο ίδιος να πάει να προσκυνήσει το βρέφος.

Αμέσως μετά, ο Ηρώδης κάλεσε κρυφά τους Μάγους και τους είπε να του υποδείξουν πού βρίσκεται το παιδί για να πάει και ο ίδιος να το προσκυνήσει.

Όταν, όμως, οι Μάγοι βρήκαν τον Ιησού, είδαν όλοι το ίδιο όνειρο, το οποίο τους προειδοποιούσε, να μην στείλουν αναφορά στον Ηρώδη. Το ίδιο όνειρο είδε κι ο Ιωσήφ και κατάλαβε ότι ο βασιλιάς της Ιουδαίας σκόπευε να σκοτώσει τον Ιησού. Ο Ιωσήφ, η Μαρία και το ιερό βρέφος έφυγαν για την Αίγυπτο και οι Μάγοι δεν επέστρεψαν στην Ιουδαία.

Όταν ο Ηρώδης αντιλήφθηκε ότι οι Μάγοι τον εξαπάτησαν και δεν εμφανίστηκαν στην προγραμματισμένη συνάντησή τους, εξοργίστηκε και διέταξε τους στρατιώτες του να σφάξουν όλα τα νήπια της Βηθλεέμ μικρότερα των δύο ετών. Με αυτό τον τρόπο εκπληρώθηκε η προφητεία του Ιερεμία «Κραυγή πόνου και σπαραγμός ακούσθηκε στην περιοχή Ραμά. Η Ραχήλ έκλαιγε τα παιδιά της». Δεκατέσσερις χιλιάδες νήπια σφαγιάστηκαν, εξαιτίας της παράνοιας του βασιλιά.

Αυτή είναι η πράξη, με την οποία έχουμε συνδέσει όλοι τον βασιλιά της Ιουδαίας, Ηρώδη. Οι ιστορικοί, όμως, φαίνεται ότι διατηρούν κάποιες αμφιβολίες.

Καμία πηγή, σύγχρονη του Ηρώδη, δεν αναφέρει το γεγονός. Δεν υπάρχει καταγραφή, ούτε καν απ’ τους υπόλοιπους τρεις Ευαγγελιστές, πέρα απ’ τον Ματθαίο.

Ούτε από αριθμητική άποψη στέκει η θεωρία. Η Βηθλεέμ ήταν ένα μικρό χωριό και ακόμα και με τις τριγύρω περιοχές, θα ήταν αδύνατο να βρεθούν χιλιάδες αγόρια μέχρι δύο ετών. Στην καλύτερη περίπτωση, λένε οι ιστορικοί, ο αριθμός των αρσενικών νηπίων θα έφτανε τα 20.

Ο Ηρώδης ήταν ένας παρανοϊκός και βάναυσος βασιλιάς, που δε δίστασε να εκτελέσει τους ίδιους του τους γιους. Η διαταγή για τη σφαγή των νηπίων δεν είναι τελείως ασύμφωνη με τον χαρακτήρα του, αλλά είναι μάλλον αμφίβολο να έγινε στην πραγματικότητα.

Ο Ηρώδης ως βασιλιάς

Ο φόβος του Ηρώδη, μήπως χάσει το θρόνο του, τον οδήγησε σε ακραίες πράξεις. Δεν εκτέλεσε μόνο τους γιους του, αλλά και πολλές από τις συζύγους του. Έγινε βασιλιάς της Ιουδαίας το 39 π.Χ. Ο δρόμος προς την εξουσία δεν ήταν ομαλός. Χρειάστηκε να έρθει σε συνεννόηση με τους Ρωμαίους, οι οποίοι εκτέλεσαν τον Αντίγονο, τον ανιψιό του, που ήταν ο βασιλιάς.

Ο δρόμος για τη βασιλεία του Ηρώδη είχε ανοίξει διάπλατα με ένα φονικό. Θα ακολουθούσαν και άλλα. Για την «εξυπηρέτηση» που του έκαναν, οι Ρωμαίοι απαίτησαν την τυφλή υπακοή του Ηρώδη, καθ’ όλη τη διάρκεια της βασιλείας του.

Ο βασιλιάς της Ιουδαίας ήταν, ουσιαστικά, ένα πιόνι των Ρωμαίων και αυτό προκάλεσε το μένος των υπηκόων του. Η προφανής αντιπάθεια του λαού της Ιουδαίας προς τον μονάρχη τους, ίσως να ήταν ένας απ’ τους λόγους, που ο Ηρώδης εξελίχθηκε σε έναν τόσο παρανοϊκό ηγέτη.

Για να εξασφαλίσει την εύνοια του λαού, ξεκίνησε μια σειρά από μεγαλεπήβολα οικοδομικά έργα. Από εκεί, πήρε και το προσωνύμιο «Μέγας». Πέρα από αυτά, συνήθιζε να διοργανώνει λαμπρές γιορτές και να δίνει δώρα στον κόσμο. Τα χρήματα που ξόδευε, όμως, δεν ήταν δικά του. Σπαταλούσε υπέρογκα ποσά για τις «μεγαλουργίες» του, τα οποία τα έπαιρνε, μέσω φόρων, κατευθείαν απ’ τις τσέπες των υπηκόων του.

Όπως ήταν φυσικό, όσα μεγαλοπρεπή έργα κι αν έκανε, ποτέ δεν κατάφερε να κερδίσει την αγάπη των υπηκόων του. Ήταν τέτοια η εμμονή του, που λίγο πριν πεθάνει, διέταξε να εκτελεστούν οι πιο επιφανείς άντρες της Ιουδαίας και να ταφούν μαζί του. Ήλπιζε, ότι με αυτό τον τρόπο ο κόσμος θα θρηνούσε την ημέρα της κηδείας του, ακόμα κι αν δεν ήταν για τον ίδιο. Ευτυχώς, ο διάδοχος και γιος του, Αρχίλαος, δεν πραγματοποίησε την τελευταία επιθυμία του πατέρα του.

Οι εκτελέσεις της οικογένειάς του

Συνολικά, απ’ τα κοντινά μέλη της οικογένειάς του, ο βασιλιάς Ηρώδης εκτέλεσε μία σύζυγό του, τρεις γιους του, την πεθερά και τον γαμπρό του.

Ο ιστορικός Ιώσηπος, που ακολούθησε όλη τη ζωή του Ηρώδη, έγραψε, ότι το 29 π.Χ, ο βασιλιάς εκτέλεσε τη δεύτερη γυναίκα του, Μαριάμη. Την κατηγόρησε για μοιχεία και στη δίκη, κεντρικοί μάρτυρες, ήταν η αδερφή του, Σαλώμη και η μητέρα της, Αλεξάνδρα. Η τελευταία εμφανίστηκε, επειδή ήξερε, ότι ήταν η επόμενη στη λίστα για θανάτωση, και ήλπιζε ότι θα αλλάξει τη γνώμη του βασιλιά.

Η Μαριάμη εκτελέστηκε και η Αλεξάνδρα διακήρυξε τον εαυτό της βασίλισσα της Ιουδαίας, υποστηρίζοντας ότι ο Ηρώδης ήταν τρελός και ακατάλληλος βασιλιάς. Αυτό ήταν το μεγαλύτερο λάθος της. Ο Ηρώδης την εκτέλεσε επιτόπου, χωρίς να τη δικάσει καν.

Το 28 π.Χ, εκτέλεσε τον Κόστομπαρ, τον σύζυγο της αδερφής του Σαλώμης, επειδή πίστευε ότι συνωμοτούσε εναντίον του. Το 8 π.Χ, κατηγόρησε για προδοσία του γιους του, από τον γάμο του με τη Μαριάμη, τον Αλέξανδρο και τον Αριστόβουλο. Πίστευε, ότι ήθελαν να τον εκδικηθούν για τον θάνατο της μητέρας τους. Η δίκη έγινε ένα χρόνο αργότερα, στη Βηρυτό. Οι γιοι του κρίθηκαν ένοχοι και εκτελέστηκαν.

Ο Ηρώδης άλλαξε τη διαθήκη του και ονόμασε διάδοχό του τον Αντίπατρο, τον γιο του με την πρώτη σύζυγό του, Ντόρις. Εκτελέστηκε κι αυτός, με τη σειρά του, τέσσερα χρόνια μετά, επειδή υποτίθεται ότι σχεδίαζε τη δολοφονία του πατέρα του.

Ο Ηρώδης πέθανε στην Ιεριχώ, το 4 π.Χ. Αυτό σημαίνει, ότι ο υπολογισμός της ημερομηνίας που γεννήθηκε ο Χριστός είναι λάθος, κάτι που είναι γενικώς αποδεκτό. Σύγχρονοι μελετητές εκτιμούν, ότι έπασχε από κάποια ασθένεια των νεφρών κι ότι πέθανε μετά από χρόνια ταλαιπωρίας. Ήταν 70 ετών και είχε βασιλεύσει για 33 χρόνια.

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Ποιοι ήταν οι 12 μαθητές του Χριστού; Οι πρώτοι ήταν ο Πέτρος και ο Ανδρέας που πέθανε στην Πάτρα