Γιατί η Τζέιν Φόντα ζητάει συγγνώμη για τη φωτογραφία της στο Ανόι; Είχε ανέβει σε αντιαεροπορικό των βιετκόγκ και αποκάλεσε τους Αμερικάνους εγκληματίες πολέμου

Τον Ιούλιο του 1972, η Τζέιν Φόντα επισκέφτηκε το εμπόλεμο Βιετνάμ.

Για χρόνια, η ηθοποιός μιλούσε εναντίον του πολέμου σε διαδηλώσεις, στην τηλεόραση, αλλά και σε αντιπολεμικά θεατρικά έργα με τα οποία περιόδευε όλη την Αμερική.

Η πανέμορφη ηθοποιός, κόρη ενός απ’ τους μεγαλύτερους σταρ του Χόλιγουντ, Χένρι Φόντα, είχε γίνει το σύμβολο των αντιφρονούντων.

“Με πληγώνει το γεγονός – και αυτό θα ισχύει μέχρι τον θάνατό μου – ότι διέπραξα ένα τεράστιο λάθος με το οποίο πολλοί πιστεύουν πως στράφηκα εναντίον των αμερικανών στρατιωτών» δήλωσε σε εκδήλωση στο Μέριλαντ των ΗΠΑ, όση ώρα διαδηλωτές κρατούσαν πανό με την επίμαχη Φωτογραφία”.

Το καλοκαίρι του 1972, η Φόντα έκανε το “μεγαλύτερο λάθος της ζωής της”, όπως παραδέχτηκε αργότερα δημόσια.

Ταξίδεψε στο Βιετνάμ για να δει από κοντά τις βομβαρδισμένες πόλεις και να μιλήσει με Αμερικάνους στρατιώτες και Βιετναμέζους άμαχους.

Μετά από δύο εβδομάδες, η Φόντα ήταν ένα ψυχολογικό ράκος.

Είχε γνωρίσει Αμερικάνους αιχμαλώτους πολέμου, είχε δει εγκυμονούσες γυναίκες να κείτονται νεκρές στο χώμα και Βιετναμέζους να τρέχουν να καλυφθούν απ’ τη βροχή οβίδων που έπεφτε από τον ουρανό.

Οι φωτογραφίες έκαναν τον γύρο του κόσμου. Η κόρη του Χένρι Φόντα, που διακρίθηκε στον κινηματογράφο ως «ο καλός Αμερικανός», ήταν πλέον το πιο μισητό πρόσωπο στις ΗΠΑ. Flickr

Όταν οι Βιετναμέζοι την οδήγησαν σε ένα αντιαεροπορικό πυροβόλο, η Φόντα δεν αντέδρασε άσχημα.

Το πυροβόλο δεν χρησιμοποιούνταν πια, αλλά η ηθοποιός δεν το γνώριζε.

Γελούσε και τραγουδούσε με τον κόσμο που την περιτιγύριζε και τους άφησε να την ανεβάσουν στην θέση του πυροβολητή.

Επέτρεψε να την φωτογραφήσουν πάνω στο όχημα που είχε σκοτώσει χιλιάδες Αμερικάνους στρατιώτες και οι φωτογραφίες έκαναν το γύρο του κόσμου.

Η ηθοποιός δεν σταμάτησε εκεί.

Έστειλε μήνυμα στους Αμερικάνους στρατιώτες, μέσω ραδιοφωνικού σταθμού των Βιετναμέζων.

“Είμαι η Τζέιν Φόντα στο Ανόι και απευθύνομαι στους Αμερικάνους στρατιώτες στα αεροπλανοφόρα.

Είστε πολύ μακριά και ίσως έχετε απομακρυνθεί από την χώρα που σας διέταξαν να βομβαρδίσετε.

Και η χρήση αυτών των βομβών, και η ανοχή στη χρήση αυτών των βομβών, σας καθιστούν εγκληματίες πολέμου.

Οι άντρες που σας διατάζουν να χρησιμοποιήσετε αυτά τα όπλα είναι εγκληματίες πολέμου σύμφωνα με τους διεθνείς νόμους.

Στο παρελθόν, στη Γερμανία και στην Ιαπωνία, οι άνθρωποι που κρίθηκαν ένοχοι για αυτά τα εγκλήματα, δικάστηκαν και εκτελέστηκαν”.

Σε δεύτερο μήνυμα, είπε:

“Είμαι η Τζέιν Φόντα στο Χανόι και απευθύνομαι στους άντρες στα πιλοτήρια των αεροσκαφών.

Όλοι εσείς γνωρίζετε μέσα σας, γνωρίζετε τα ψέματα.

Τα λανθασμένα στοιχεία των νεκρών, οι ψεύτικες πολεμικές αναφορές.

Αλλά ξέρετε ότι σας λένε ψέματα για το ποιοι είναι οι πραγματικοί σας στόχοι.

Κι αν ξέρετε ποιοι σας λένε ψέματα, δεν πρέπει να τους αφήσετε να ορίσουν ποιοι είναι οι εχθροί σας.

Εξετάστε τους λόγους που σας έχουν δώσει για να δικαιολογήσουν τις δολοφονίες που σας διέταξαν να διαπράξετε.

Αν σας έλεγαν την αλήθεια, δεν θα πολεμούσατε και δεν θα σκοτώνατε.

Δεν σας μεγάλωσαν οι μητέρες σας για να γίνετε δολοφόνοι.

Σας έχουν πει ψέματα, για να μπορέσετε να σκοτώσετε”.

Κατηγορήθηκε ότι έγινε κατάσκοπος των Βιετναμέζων

Η φωτογραφία της Φόντα στο πυροβόλο και τα ραδιοφωνικά μηνύματα που χαρακτήριζαν τους Αμερικάνους ως “εγκληματίες πολέμου” δεν κατάφεραν να στρέψουν την αμερικανική κοινή γνώμη εναντίον του πολέμου στο Βιεντάμ.

Αντιθέτως, κατάφεραν να κάνουν τη Φόντα το πιο μισητό πρόσωπο της “πολεμοχαρούς” Αμερικής.

Δεν ήταν αυτή η κόρη του ηρωικού σταρ Χένρι Φόντα, έλεγαν, που πάντα εκθείαζε την πατρίδα του και την υπηρετούσε στους πολέμους.

Ο κόσμος αρνούνταν να δεχτεί ότι η παρουσία των Αμερικάνων στο Βιετνάμ ήταν λανθασμένη και ότι τόσοι νέοι είχαν χάσει τη ζωή τους χωρίς λόγο.

Την αποκαλούσε “προδότρα” και πολλοί στρατιώτες εύχονταν να της δώσουν ένα “χέρι ξύλο για να στρώσει”.

Κατηγορήθηκε μάλιστα ότι έγινε κατάσκοπος των Βιετναμέζων, χωρίς βέβαια να υπάρχουν αποδείξεις.

Το καλοκαίρι του 1972, η Φόντα έκανε το “μεγαλύτερο λάθος της ζωής της”, όπως παραδέχτηκε αργότερα δημόσια. Ταξίδεψε στο Βιετνάμ. Wikimediamtx Commons

Ακόμα και υποστηρικτές της σχολίασαν ότι αν και τα λόγια της ήταν σωστά, η κίνηση ήταν υπερβολικά προκλητικά για τα πιο συντηρητικά στρώματα της κοινωνίας.

Για δεκαετίες, η Φόντα αρνούνταν να παραδεχτεί ότι είχε κάνει λάθος.

Αν και η κινηματογραφική της καριέρα συνέχισε, το μίσος των Αμερικάνων επηρέασε σημαντικά τις πωλήσεις των εισιτηρίων.

Στα τέλη της δεκαετίας του ’80, απολογήθηκε για πρώτη φορά προς τους στρατιώτες που αποκάλεσε “εγκληματίες πολέμου” και ξανά το 2005, στην αυτοβιογραφία της.

“Έκανα ένα ασυγχώρητο λάθος όταν ήμουν στο Βόρειο Βιετνάμ και θα το πάρω μαζί στον τάφο μου. Δεν ξέρω αν μου την είχαν στημένη , άλλωστε ήμουν ενήλικη. Αναλαμβάνω πλήρως την ευθύνη. Όταν τελείωσε το γλέντι τότε συνειδητοποίησα ότι αυτή η φωτογραφία θα προκαλούσε αντιδράσεις, αλλά ήταν πλέον αργά. Λυπάμαι που μια φωτογραφία στιγμάτισε και αλλοίωσε την εικόνα μου».