Γιατί η «Τρίτη και 13» θεωρείται ότι φέρνει γρουσουζιά στους Έλληνες και στους ισπανόφωνους. Γιατί η «Παρασκευή και 13» φοβίζει τον υπόλοιπο κόσμο

Διαφορετικές κουλτούρες, διαφορετικές προλήψεις. Σε όλους τους πολιτισμούς, οι μέρες της εβδομάδας έχουν συνδεθεί με αλλόκοτες πεποιθήσεις που πηγάζουν από την εκάστοτε παράδοση.

Στην Ελλάδα και στις ισπανόφωνες χώρες, γρουσούζικη μέρα θεωρείται η Τρίτη. Στον υπόλοιπο δυτικό κόσμο η Παρασκευή.

Για την Τρίτη υπάρχει μία ευρέως αποδεκτή εξήγηση. Τρίτη και 13 έγινε η Άλωση της Πόλης. Από την άλλη, στα ισπανικά η μέρα λέγεται “Martes” και ετυμολογικά προέρχεται από τον Άρη (Mars) που στη ρωμαϊκή παράδοση ήταν ο θεός του πολέμου. Πόλεμος συνεπάγεται θάνατος. Κι ο θάνατος δεν είναι ποτέ καλός οιωνός. Έτσι επικράτησε το ρητό “Τρίτη μην παντρευτείς, μη σαλπάρεις και μη φύγεις από το σπίτι”.

Όσον αφορά την Παρασκευή, που έχει επικρατήσει ως ημέρα γρουσουζιάς στο μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη, δεν υπάρχει μία σίγουρη εξήγηση. Πολλοί εικάζουν ότι προέρχεται από την Παρασκευή 13 Οκτωβρίου του 1307, όταν ο βασιλιάς της Γαλλίας, ο Φίλιππος ο Γ’, σε συνεργασία με τον Πάπα Κλήμη τον Ε’, εξαπέλυσε μια άνευ προηγουμένου μαζική σφαγή εναντίον του Τάγματος των Ναϊτών Ιπποτών, που έδρευε στην Ιερουσαλήμ. Άλλοι υποστηρίζουν ότι καθιερώθηκε από την Καινή Διαθήκη, καθώς την Μεγάλη Παρασκευή πέθανε ο Ιησούς.

Αντίθετα, στη χώρα μας, η Τετάρτη και η Παρασκευή θεωρούνται παραδοσιακά μέρες νηστείας. Πέρα από την κατανάλωση κρέατος, οι παλιότεροι απέφευγαν ορισμένες δραστηριότητες. Πρόκειται μάλιστα για συνήθεια που έχει τις ρίζες της στα χρόνια του Βυζαντίου.

Τότε, απαγορευόταν αυστηρά το κόψιμο των νυχιών την Τετάρτη και την Παρασκευή, καθώς και το λούσιμο την Κυριακή. Η Εκκλησία επέβαλλε ποινές σε όσους παραβάτες έπιανε επ’ αυτοφώρω. Από εκεί πηγάζει και η γνωστή ρήση: «Την Κυριακή να μη λουστείς αν θέλεις να προκόψεις». Βέβαια, όσο τα χρόνια περνούσαν, πρόκοβαν και οι λουσμένοι. Απλώς η παροιμία «έμεινε».

Πάντως, στο μεγαλύτερο μέρος του χριστιανικού κόσμου, η Κυριακή θεωρείται αργία και, όπως μαρτυρά το όνομά της στα ελληνικά, είναι μία μέρα αφιερωμένη στον Κύριο. Την καθιέρωσε ο Κωνσταντίνος Α’ το 321 μ.Χ. σε όλη τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, μιμούμενος την ιουδαϊκή παράδοση του Σαββάτου.

Ωστόσο, είναι χαρακτηριστικό ότι οι Εβραίοι μέχρι σήμερα, τηρούν πολύ περισσότερο την «ιερότητα» του Σαββάτου, απ’ ό,τι οι σύγχρονοι Χριστιανοί. Στο Ισραήλ, την ημέρα εκείνη “απαγορεύεται” αυστηρά κάθε είδους σωματικής δραστηριότητας ή εργασίας. Ένα εξόφθαλμο παράδειγμα που τραβά την προσοχή πολλών τουριστών είναι η ύπαρξη ειδικών ασανσέρ, που δεν είναι απαραίτητο το πάτημα κάποιου κουμπιού για να ανεβοκατέβουν.

Τέλος, οι Δευτέρες είναι ίσως οι αρνητικότερα φορτισμένες μέρες χωρίς να είναι απαραίτητα συνδεδεμένες με κάποια προκατάληψη. Αυτό φυσικά συμβαίνει διότι για τον περισσότερο κόσμο η Δευτέρα σημαίνει το τέλος της χαλάρωσης και την αρχή της εργασιακής εβδομάδας.

Μάλιστα, στα ρωσικά το όνομα της μέρας σημαίνει “μετά την Κυριακή” και σύμφωνα με την τοπική παράδοση, δεν ενδείκνυται να διευθετούνται σοβαρές υποθέσεις στην αρχή της βδομάδας. Στη Ρωσία τα σημαντικά γίνονται «από Τρίτη».

αρχική εικόνα: pickpik

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Η αστρολογία στα βυζαντινά χρόνια. Η γενεθλιολογία και οι δυσοίωνες μέρες της εβδομάδας. Πώς χρησιμοποιούσαν το «βροντολόγιο» και το «σεισμολόγιο» και πώς βγήκε η φράση: «σημεία και τέρατα»;