Γιατί οι περισσότεροι πιστεύουμε ότι είμαστε καλύτεροι από τους άλλους; Το “φαινόμενο” που εξηγεί το αίσθημα υπεροχής, αλλά και της κατωτερότητας

ΠΗΓΗ: 50 Ψυχολογικές θεωρίες που επηρέασαν την ανθρωπότητα, Christian Jarrett, εκδόσεις Κλειδάριθμος

“Καθρέπτη, καθρεπτάκι μου, ποια είναι η ομορφότερη του κόσμου;” ρωτούσε η ναρκισσιστική μητριά στο παραμύθι της Χιονάτης.

Πάμπολλες ψυχολογικές έρευνες έχουν δείξει ότι, στην πραγματική ζωή, οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν κάτι από τη ματαιοδοξία της μητριάς. Σε ένα τεράστιο φάσμα χαρακτηριστικών, από την εμφάνιση και τη δημοτικότητα μέχρι την οδήγηση και τη μνήμη, ο τυπικός άνθρωπος πιστεύει ότι υπερέχει έναντι των περισσοτέρων.

Το φαινόμενο αυτό παρατηρείται και στο πλαίσιο διαφόρων επαγγελμάτων. Για παράδειγμα, οι χρηματιστές που  γνωρίζουν την κακή επίδοση του μέσου χρηματιστή εξακολουθούν να πιστεύουν στις δικές τους προγνωστικές ικανότητες.

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Όταν όλοι μαζί πιστεύουμε μια ψεύτικη ανάμνηση! Το φαινόμενο Mandela Effect. Πήρε το όνομά του απ’ τον Νέλσον Μαντέλα. Πολλοί νόμιζαν ότι πέθανε το 1980, ενώ στην πραγματικότητα απεβίωσε το 2013 

Η αδικαιολόγητη αυτοπεποίθηση θεωρείται ότι εξηγεί διάφορες κοινές αδυναμίες, στις οποίες περιλαμβάνονται και οι φαινομενικά παράλογες συμπεριφορές υγείας όπως το κάπνισμα. Πολλοί σκέπτονται: “προκαλεί καρκίνο στους άλλους αλλά εγώ δεν θα έχω πρόβλημα”.

Η απατηλή υπεροχή, όπως λέγεται κανονικά, ονομάστηκε “φαινόμενο του Λέικ Γουόμπιγκον” από τη φανταστική πόλη που έχει επινοήσει ο συγγραφέας Γκάρισον Κίλορ, όπου “όλες οι γυναίκες είναι δυνατές, όλοι οι άντρες είναι ωραίοι και όλα τα παιδιά ξεχωριστά”.

Εκτός από το φαινόμενο του Λέικ Γουόμπιγκον υπάρχει και το διαμετρικά αντίθετό του. Πρόκειται για την αρνητική πεποίθηση ότι δεν μπορούμε να έχουμε επιτυχία, σε σχέση με τους άλλους, σε ιδιαίτερα ασυνήθιστες ή δύσκολες προκλήσεις, όπως να γίνουμε ζογκλέρ ή να κάνουμε ποδήλατο με μια ρόδα.

Οι περισσότεροι νομίζουμε ότι θα είμαστε χειρότεροι από το μέσο όρο σε τέτοιες δοκιμασίες, επειδή δεν αντιλαμβανόμαστε πόσο πολύ προσπαθούν και οι άλλοι.

ΠΗΓΗ: 50 Ψυχολογικές θεωρίες που επηρέασαν την ανθρωπότητα, Christian Jarrett, εκδόσεις Κλειδάριθμος

Πηγή χαρακτηριστικής εικόνας: Wikimediamtx Commons

Διαβάστε στη “ΜτΧ”:  «Το πρώτο παιδί είναι ευφυές και δεσποτικό, το δεύτερο διπλωματικό και ανταγωνιστικό και το τρίτο εγωιστικό και απαιτητικό». Θεωρίες για το πως η σειρά γέννησης ενός παιδιού επηρεάζει τον χαρακτήρα του