Γιατί οι περισσότεροι ιδιοκτήτες στον ιππόδρομο προτιμούν αραβικά και όχι αγγλικά άλογα. Απολαυστικό ρεπορτάζ της δεκαετίας του ΄30 για τα μυστικά των αγώνων, τα στοιχήματα και τα έπαθλα

Ο Θωμάς Σιταράς εντόπισε ένα απολαυστικό ρεπορτάζ του 1933 της εφημερίδας “Θάρρος” για τις ημέρες δόξας του ιππόδρομου Φαλήρου:

( Έχει διατηρηθεί η ορθογραφία του αρχικού κειμένου)

Ο κόσμος που έχει κατέβει στο ιπποδρόμιο για να δοκιμάση και πάλιν την τύχη του, πηγαινοέρχεται εμπρός εις τον στίβο του «πεζάζ», αναμένων με ανυπομονησία την προσεχή κούρσα. Οι απληροφόρητοι, οι αμύητοι ζητούν πληροφορίες από τους μυημένους στο παιγνίδι.

Εμπρός στις θυρίδες που εκδίδονται τα εισιτήρια, παίκται συνωστίζονται δια να προμηθευθούν τα μικρά πενηντόδραχμα, εκατοντάδραχμα ή και φθηνότερα πολύχρωμα χαρτάκια με τα οποία, αν τους ευνοήση η τύχη, μπορούν να κερδίσουν χιλιάδες δραχμές.

Άλλοι σταματημένοι γύρω από το «πάντοκ» περιεργάζονται τα άλογα, τα οποία πρόκειται να τρέξουν εις την προσεχή ιπποδρομίαν.

Εν τω μεταξύ, η εξέδρα η οποία είχε εκκενωθή λιγάκι, κατά το διάλειμμα των ιπποδρομιών, ξαναγεμίζει και πάλιν από κόσμον. Όλοι, άνδρες και γυναίκες, νευρικοί, ανυπόμονοι, έχουν στραμμένα τα βλέμματά των προς ωρισμένον σημείον και αναμένουν την εκκίνησιν των αλόγων.

Έξαφνα μια κωδωνοκρουσία ηχεί. Και συγχρόνως πέντε, έξη, επτά, οκτώ, δέκα άλογα με τους αναβάτας των, λεπτά, σβέλτα, το ένα ταχύτερον του άλλου, ορμούν εις τον στίβο.

Οι παίκται όρθιοι παρακολουθούν με αγωνία το τρέξιμο.

Φωνάζουν τ’ άλογα με τα ονόματά των, προσπαθώντας με τις φωνές να εμψυχώσουν τον τζόκεϋ. Επί τέλους ένα άλογο προσπερνά όλα τ’ άλλα και φθάνει στο τέρμα. Και όσοι το έχουν «παίξει» ξεσπούν εις φρενιτιώδεις ζητωκραυγάς.

Με 50 δραχμές οι πολύ τυχεροί παίκται – παίκται του «σύνθετου» – και αν τα άλογα δεν ήσαν «φαβορί» (οπότε ποντάρονται από πολλούς και τα κέρδη μετριάζονται) μπορεί να εκέρδισαν και 10 και 15.000 δραχμές, και άλλοι με ένα εκατοντάδραχμο 600, 700, 800 δραχμές.

Το παιχνίδι συνεχίζεται, επακολουθούν και οι άλλες κούρσες

Αλλά τι γίνεται ως την ώρα ακριβώς που αρχίζει το παιγνίδι, ως την ώρα όπου τα άλογα παρατάσσονται εις τον στίβο και ο «αφέτης» (ειδικός υπάλληλος των ιπποδρομιών) δίδει το σύνθημα της εκκινήσεως; Τι εργασία προαπαιτείται δια να καταστή ένα άλογο ικανό να διεκδικήση τη νίκη;

Και εν πρώτοις η περίφημη αυτή νίκη, η οποία φέρνει κέρδη εις τους παίκτας, εις τους προπονητάς και όταν υπάρχουν «έπαθλα» και εις τους ιδιοκτήτας των αλόγων, δεν είνε εύκολη.

Τα άλογα που τρέχουν εις μίαν ιπποδρομίαν ανήκουν εις την ιδίαν κατηγορίαν – είνε αγγλικά καθαρόαιμα, ημικαθαρόαιμα, αγγλοαραβικά, αραβικά, ελληνικά καθαρόαιμα και έχουν με τόσην ακρίβειαν ισοζυγισθή, ώστε τυπικώς εμφανίζονται ως τελείως ισοδύναμα.

Τα γρηγορώτερα, τα πιο «φαβορί», τα έχοντα μεγαλυτέρας πιθανότητας επιτυχίας, φορτώνονται με βάρη, η ποσότης των οποίων ποικίλλει αναλόγως της αξίας του αλόγου. Έτσι ο αγών διεξάγεται με την περισσοτέραν δυνατήν δικαιοσύνην.

Αλλ’ εκτός των κατηγοριών υπάρχουν και κλάσεις. Κάθε κατηγορία αλόγων είνε υποδιηρημένη εις τρείς κλάσεις. Και ποτέ τα άλογα όχι μιάς κατηγορίας αλλά και μιάς κλάσεως δεν συναγωνίζονται με τα άλογα άλλης κλάσεως.

Όταν άρχισε να λειτουργεί ο Ιππόδρομος του Φαλήρου τα άλογα που έτρεχαν ήσαν ολίγα 160 μόλις, και υστερούσαν υφ’ όλας τας απόψεις. Σήμερα έφθασαν τα 350 περίπου και εβελτιώθησαν κατά πολύ χάρις εις τας προσπαθείας της Φιλίππου Ενώσεως.

Ιδίως δε τα ελληνικά καθαρόαιμα (τα προερχόμενα από επιβήτορας αγγλικούς και φορβάδας αγγλικάς, γεννηθέντα και ανατραφέντα εις την Ελλάδα).

Η Φίλιππος Ένωσις είνε κάτι ανάλογον με το «Τζόκεϋ Κλάμπ» του Λονδίνου. Η ανωτάτη ιπποδρομική αρχή η οποία δικάζει, τιμωρεί, δίδει και αφαιρεί αδείας δια τα άλογα, αθλοθετεί δια τους τζόκεϋ, με μίαν λέξιν ασκεί την ανωτάτην εποπτείαν εις την λειτουργίαν των ιπποδρομιών.

Η Φίλιππος Ένωσις συντηρείται από ένα ποσοστόν 7% που εισπράττει επί του «αμοιβαίου στοιχήματος» (του χρηματικού δηλονότι ποσού που παίζεται κάθε φορά εις την κούρσαν), από μίαν μικράν ενίσχυσιν του Κράτους και από τα διάφορα πρόστιμα που επιβάλλει εις τους παραβαίνοντας τον κανονισμόν.

Από τα 350 άλογα του Φαληρικού Ιππόδρομου τα περισσότερα είνε αραβικά. Οι ιδιοκτήται τα προτιμούν διότι είνε ευθηνότερα και πιο σκληραγωγημένα από τα αγγλικά.

Ένα καλό αραβικό άλογο ημπορεί να στοιχίζη το πολύ 150 λίρες ενώ η αξία ενός καλού καθαρόαιμου αγγλικού φθάνει και μέχρι 700 λιρών.

Έτσι εξηγείται και η εξαιρετική περιποίησις η οποία παρέχεται εις τα άλογα αυτά. Καθένα έχει το ιδιαίτερο δωμάτιό του –«μπόξ»- εις τους σταύλους και ανά δύο από ένα ειδικόν υπηρέτην, ο οποίος τα επιμελείται από το πρωί ως το βράδυ. Όλοι οι σταύλοι των ιδιοκτητών των αλόγων –είνε περί τους 60- ευρίσκονται γύρω από τον ιππόδρομο.

Ο ιδιοκτήτης μόλις αγοράση άλογο το παραδίδει εις τον προπονητήν, ο οποίος αναλαμβάνει κατ’ αποκοπήν την διατροφήν και την προπόνησίν του αντί 3000 περίπου δραχμών μηνιαίως.

Εις κάθε νίκην των αλόγων που διατρέφει και εκγυμνάζει ο προπονητής εισπράττει ένα ποσοστόν και 15% όταν πρόκειται για έπαθλο.

Η εκγύμνασις του αλόγου, τακτική, μεθοδική και αρκετά επίμονος, γίνεται εις τον στίβον του ιπποδρόμου

Αλλά και η διατροφή του απαιτεί μεγάλην προσοχήν και όχι μικρόν κόπον. Αναλόγως της τονώσεως που θέλει να επιτύχη, κανονίζει την τροφήν του αλόγου ο προπονητής. Τα άλογα του ιπποδρόμου τρέφονται με σπασμένο κριθάρι, βρώμη και χόρτο -5 έως 6 οκάδες την ημέρα- και ποτίζονται τρείς φορές ημερησίως το θέρος και δύο τον χειμώνα.

Καθώς είπαμε, κάθε δύο άλογα απασχολούν δια την περιποίησίν των ένα ιπποκόμον. Ο ιπποκόμος τα «ξυστρίζει», πρώτα με μια σκληρή σιδερένια βούρτσα, έπειτα με μία ψιλή τρίχινη και τέλος τα γυαλίζει με μια πετσέτα. ‘Ολ’ αυτά εννοείται συνοδεύονται και με το σχετικό πλύσιμο, απαραίτητο και για την καθαριότητα αλλά και για την τόνωσι του αλόγου.

Ζώα τόσο πολύτιμα, ζώα που στοιχίζουν ολόκληρες μικροπεριουσίες όχι μόνον διαιτώνται αλλά και σταυλίζονται σε μέρη αντάξιά των. Τα «μπόξ» των σταύλων του ιπποδρόμου είνε σωστά δωμάτια.

Ψηλά, ευάερα, με πάτωμα κατασκευασμένο από μπετόν, το οποίον καλύπτεται με ροκανίδι –αλλού χρησιμοποιείται ειδικό χόρτο- δια να μη κινδυνεύη το άλογο να κτυπηθή όταν κυλίεται καταγής.

Κάθε πρωί ο προπονητής επιθεωρεί τα άλογά του. Κατόπιν αρχίζει το εκγύμνασμα ανάλογα με το είδος της ιπποδρομίας, την απόστασιν δηλαδή που πρόκειται να διανύση.

Πριν την ιπποδρομία το άλογο παραδίδεται εις τον τζόκεϋ. Επακολουθεί το ζύγισμα και τα άλογα με τους αναβάτας των οδηγούνται εις το «πάντοκ».  Εκεί οι παίκται επιθεωρούν και κάνουν τις εκτιμήσεις τους δια να κανονίσουν τελικά το παιχνίδι των. Η επίδειξις αυτή είνε ο τελευταίος σταθμός προ της ιπποδρομίας.

Από το «πάντοκ» τα άλογα μεταφέρονται εις τον στίβον. Εκεί παρατάσσονται, κανονιζομένης της σειράς της παρατάξεώς των με κλήρο και ύστερα από λίγα λεπτά ο «αφέτης» δίδει αγγλιστί το πρόσταγμα της εκκινήσεως:

-Όφ! (μακρυά, «φύγετε!»).

Τα άλογα ορμούν στο στίβο, η αγωνία των παικτών αρχίζει και η Τύχη, άστατη, καπριτσόζα μοιράζει σε άλλους τα χιλιάρικα και από άλλους αφαιρεί και τα τελευταία τάλληρά των…».

ΠΗΓΗ: paliaathina.com/«Τα Ανάλεκτα της Παλιάς Αθήνας» του Θωμά Σιταρά, εκδόσεις Ωκεανίδα

Αρχική Φωτογραφία: Δημήτρης Δήμας

Διαβάστε στη “ΜτΧ”:  Το διπλάρωμα, η βόλτα με την κούρσα, το χαστούκι και αι κατακτηταί. Πώς φλέρταραν οι άντρες τις κυρίες του σαλονιού, τις υπηρέτριες και τις μοδιστρούλες στην παλιά Αθήνα