Γιατί η Παρασκευή και 13 θεωρείται γρουσούζικη μέρα; Μια ιστορία που ξεκινά από τους Αγίους Τόπους και τελειώνει με τη μαζική δολοφονία ιπποτών

Παρασκευή και 13, Οκτώβριος του 1307.

Οι άντρες του βασιλιά της Γαλλίας, Φιλίππου Δ’, εισέβαλαν στις κεντρικές εγκαταστάσεις των Ναϊτών Ιπποτών και συνέλαβαν εκατοντάδες.

Ανάμεσά τους ήταν ο Μέγας Μάγιστρος, Ζακ ντε Μολέ.

Μετά από σκληρά βασανιστήρια, οι Ιππότες, όπως όλα τα θύματα των βασανιστηρίων, ομολόγησαν πλήθος αμαρτιών και καταδικάστηκαν σε θάνατο.

Ήταν το τέλος των θρυλικών ιπποτών και η μετέπειτα δράση τους καλύπτεται από ένα πέπλο μυστηρίου.

Το συμβάν παρουσιάζεται ως ένας από τους λόγους που η “Παρασκευή και 13” θεωρείται γρουσούζικη μέρα στη δυτική Ευρώπη.

Οι φτωχικές ρίζες των Ναϊτών Ιπποτών

Πριν γίνουν το ισχυρότερο τάγμα ιπποτών στην Ευρώπη και τη δυτική Ασία, οι Ναΐτες Ιππότες ήταν εννιά φτωχοί ευγενείς από τη Γαλλία.

Το 1099 οι Σταυροφόροι κατέλαβαν την Ιερουσαλήμ και τεράστια πλήθη από την Ευρώπη συνέρρεαν στους Άγιους Τόπους για να προσκυνήσουν.

Το ταξίδι όμως εκτός από χρονοβόρο ήταν και εξαιρετικά επικίνδυνο.

Ληστές και δολοφόνοι έκαναν επιθέσεις στους προσκυνητές, που συνήθως μετέφεραν χρήματα για το ταξίδι.

Το 1119 εννιά γάλλοι ευγενείς που αντιμετώπιζαν οικονομικά προβλήματα, βρήκαν ένα τρόπο ώστε να προσφέρουν προστασία, αλλά με το αζημίωτο.

Επικοινώνησαν με τον βασιλιά της Ιερουσαλήμ, Βαλδουίνο Β’, και συμφώνησαν να προστατεύσουν τους προσκυνητές, με αντάλλαγμα χρήματα και διάφορα προνόμια.

Ο βασιλιάς τους προσέφερε το Όρος του Ναού για να εγκατασταθούν στην Ιερουσαλήμ.

Η περιοχή ήταν ένα από τα ιερά σημεία, καθώς εκεί πίστευαν ότι ήταν ο περίφημος Ναός του Σολόμωντα.

Οι ιππότες έμειναν στην Ιερουσαλήμ για εννιά χρόνια, συγκεντρώνοντας πλούτη.

Πολλές από τις δραστηριότητές τους δεν έχουν ακόμα εξακριβωθεί και πολλοί σύγχρονοι μελετητές υποστηρίζουν ότι οι ιππότες εμπλέκονταν και σε μυστικιστικές τελετές.

Ένας από τους πιο διαδεδομένους θρύλους είναι ότι ανακάλυψαν ιερά κειμήλια τεράστιας αξίας, όπως κομμάτι του Ιερού Σταυρού ή το Ιερό Δισκοπότηρο. Το εμπόριο  δήθεν ιερών κειμηλίων ήταν συνηθέστατο εκείνη την εποχή.

Το 1129 επέστρεψαν στην Ευρώπη όπου δημιούργησαν μια βάση διοίκησης.

Με άδεια της εκκλησίας, άρχισαν να ζητούν συνεισφορές από τους πλουσιότερους ευγενείς και άρχοντες της Ευρώπης για να στηρίξουν τη δράση τους και την άμυνα της Ιερουσαλήμ.

Οι συνεισφορές ήταν εξαιρετικά γενναιόδωρες, γιατί η εκκλησία ανακοίνωσε ότι όποιος έδινε χρήματα, θα εξασφάλιζε μια θέση στον παράδεισο.

Τα πλούτη των Ναϊτών Ιπποτών ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο και το τάγμα επεκτάθηκε σε όλη την Ευρώπη.

Η δράση των Ναϊτών Ιπποτών

Οι Ναϊτες ήταν ιππότες που αφιέρωναν τη ζωή τους στην προστασία των Χριστιανών και απείχαν από τα γήινα πάθη και τους πειρασμούς.

Τα μέλη τους προέρχονταν από τις μεγαλύτερες οικογένειες της Ευρώπης, που προσέφεραν τους γιους τους για να κερδίσουν την εύνοια της εκκλησίας και του Θεού.

Η τελετή μύησης μέχρι σήμερα παραμένει άγνωστη, αλλά οι ιππότες ορκίζονταν να υπηρετούν το τάγμα μέχρι το τέλος της ζωής τους.

Οι νεαροί εκπαιδεύονταν στις πολεμικές τέχνες από πολύ μικρή ηλικία, με στόχο να γίνουν ατρόμητοι και ικανότατοι πολεμιστές.

Απαγορευόταν να αιχμαλωτιστούν ή να εγκαταλείψουν μια μάχη.

Οι Ναΐτες Ιππότες έπρεπε είτε να ζήσουν ως νικητές είτε να πεθάνουν πολεμώντας.

Με σύγχρονους όρους θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως «ειδικές δυνάμεις», που επενέβαιναν όποτε ο απλός στρατός των χριστιανών δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει τις απειλές.

Παράλληλα εκτελούσαν και χρέη τραπεζιτών.

Οι Ναΐτες είχαν πλούτη και τόση δύναμη, που λειτουργούσαν ανεξάρτητα από τα βασίλεια της Ευρώπης.

Δάνειζαν τεράστια χρηματικά ποσά σε βασιλιάδες και ευγενείς και η μοναδική εξουσία που αναγνώριζαν ήταν ο Πάπας, ο οποίος τυπικά και μόνο είχε τον τελευταίο λόγο.

Όπως όμως συμβαίνει πάντα, η δύναμή τους θορύβησε τους ευγενείς και του βασιλείς, οι οποίοι αποφάσισαν να τελειώνουν μαζί τους.

Ο Βασιλιάς της Γαλλίας, Φίλιππος Δ’ ο Όμορφος

Οι Ναΐτες άρχισαν να αποδυναμώνονται ήδη από το 1187, όταν έχασαν την αφρόκρεμα των πολεμιστών τους στη μάχη του Χατίν.

Οι ιππότες με επικεφαλής τον παρορμητικό και οξύθυμο Μάγιστρο, Ζεράρντ ντε Ριντεφόρτ, σφαγιάστηκαν από τα στρατεύματα των Μουσουλμάνων.

Η μάχη, εκτός του ότι αποδεκάτισε τους Ναΐτες, σήμανε και την αρχή του τέλους για την χριστιανική παρουσία στην Ιερουσαλήμ.

Το 1285, στον θρόνο της Γαλλίας, όπου βρισκόταν η κύρια δύναμη των Ναϊτών, ανέβηκε ο Φίλιππος Δ’.

Ο νεαρός βασιλιάς κληρονόμησε ένα χρεοκοπημένο βασίλειο, που χρωστούσε τεράστια ποσά στους Ναΐτες.

Ο Φίλιππος ξεκίνησε τη σταδιακή εξολόθρευση του τάγματος, για να αποφύγει να πληρώσει τα χρέη του.

Ξεκίνησε με τον Πάπα, ο οποίος ήταν ο μοναδικός που θα μπορούσε να σταθεί εμπόδιο στο δρόμο του.

Κατηγόρησε τον Πάπα Βονιφάτιο Η’ ότι ήταν αιρετικός και τον φυλάκισε.

Τον προέτρεψε μέσω βασανιστηρίων να παραιτηθεί από το αξίωμά του και τελικά ο Πάπας αυτοκτόνησε, κάτω από περίεργες συνθήκες.

Τότε ο Φίλιππος τον αντικατέστησε με τον Βενέδικτο ΙΑ’, που ήταν στενός του φίλος και υποχείριό του.

Έτσι, όταν ο Φίλιππος συνέλαβε τους Ναΐτες με αβάσιμες κατηγορίες, ο Πάπας δεν έκανε καμία προσπάθεια να τους υπερασπιστεί.

Παρασκευή και 13

Το πρωί της Παρασκευής, 13 Οκτωβρίου του 1307, ο βασιλιάς Φίλιππος Δ’ διέταξε να συλληφθούν όλοι οι Ναΐτες Ιππότες.

Οι ιππότες αριθμούσαν χιλιάδες μέλη στην Ευρώπη, αλλά εκείνο το πρωί συνελήφθησαν περίπου 600, ανάμεσα τους ο Μέγας Μάγιστρος και οι κοντινοί του σύμβουλοι.

Ο βασιλιάς σε συνεργασία με τον Πάπα, τους κατηγόρησε ότι ήταν αιρετικοί, καθώς στη μυστική τελετή μύησης, οι Ναΐτες προσέβαλαν το Θεό, φτύνοντας, ουρώντας και πατώντας το σταυρό.

Επίσης, κατηγορήθηκαν για σοδομισμό, οικονομική διαφθορά και δεκάδες άλλες παρανομίες.

Σύμφωνα με τα κατάστιχα της δίκης που διεξήχθη στο Παρίσι, από τους 138 Ναΐτες που συνελήφθησαν, οι 105 παραδέχτηκαν ότι απαρνήθηκαν το Χριστό και οι 123 ότι έφτυσαν τον σταυρό.

Εκατοντάδες Ναΐτες παραδόθηκαν στην Ιερά Εξέταση, η οποία ειδικευόταν στην απόσπαση της σωστής ομολογίας, είτε κάποιος ή τνα ένοχος είτε αθώος.

Τα βασανιστήρια των ιπποτών ήταν τόσο άγρια, που ακόμα και αυτοί οι σκληροτράχηλοι πολεμιστές υπέκυψαν.

Ο Μέγας Μάγιστρος, Ζακ ντε Μολέ, ομολόγησε, αλλά αργότερα απέσυρε την ομολογία του και εκτελέστηκε στην πυρά στις 14 Μαρτίου του 1314.

Με τη διάλυση του τάγματος, ο Φίλιππος ήταν ελεύθερος να οικειοποιηθεί τα πλούτη των Ναϊτών.

Όμως δεν βρήκε σχεδόν τίποτα.

Απλώς μπόρεσε να καλύψει τα έξοδα που είχε κάνει για να οργανώσει την καταδίκη τους.

Σύμφωνα με το επικρατέστερο σενάριο, όσοι Ιππότες απέφυγαν τη σύλληψη, συγκέντρωσαν το θησαυρό και έφυγαν κρυφά απ’ τη χώρα.

Για τις μετέπειτα κινήσεις των Ναϊτών Ιπποτών έχουν αναπτυχθεί αμέτρητες θεωρίες, αλλά το μυστήριο δεν έχει ακόμα διαλευκανθεί.

Από τότε πάντως, η Παρασκευή και 13 θεωρείται γρουσούζικη μέρα. Φυσικά υπάρχουν και άλλες θεωρίες, αλλά αυτή είναι μια από τις πιο δικαιολογημένες, τουλάχιστον για τους Ναΐτες.

Της Αθηνάς Τζίμα

Διαβάστε επίσης στη “ΜτΧ”: Το έχετε προσέξει; Στα περισσότερα αεροπλάνα δεν υπάρχει η σειρά καθισμάτων «13”. Ούτε αριθμός πτήσης 13. Γιατί στην Ασία δεν υπάρχουν οι θέσεις 4, 9 και στη Γερμανία η 17; Φοβίες και προκαταλήψεις εν πτήσει…