Γιατί η δημιουργός της Γιορτής της Μητέρας κατήγγειλε την επέτειο για εμπορική εκμετάλλευση και αγωνίστηκε μέχρι το τέλος της ζωής της για την κατάργησή της

Η «Γιορτή της Μητέρας» είναι ίσως μια ευκαιρία για να εκδηλώσουμε μέσα από μια κουβέντα ή χειρονομία την αγάπη προς την μητέρα. Είναι ίσως και μια αφορμή για να δουλέψουν περισσότερο τα ανθοπωλεία και τα καταστήματα με ευχετήριες κάρτες, αφού αυτή η μέρα έχει και τον «εμπορικό» της χαρακτήρα. Ωστόσο αυτή η επέτειος  συμπλήρωσε 100 χρόνια από τον πρώτο εορτασμό της, έχει μελαγχολικές ρίζες και κρύβει μέσα της περισσότερη λύπη από την χαρά που ίσως φανταζόμασταν.

Καθιερώθηκε ως ημέρα μνήμης από τις γυναίκες που είχαν χάσει τα παιδιά τους στον πόλεμο και θέλησαν να δώσουν έμφαση στην αξία της ειρήνης.

Η απώλεια που οδήγησε στην έμπνευση της επετείου

Όλα ξεκίνησαν από την Αnna Jarvis, μια γυναίκα που δεν έκανε ποτέ δικά της παιδιά, αλλά στιγματίστηκε τόσο έντονα από την απώλεια της δικής της μητέρας το 1905 που βρήκε τον τρόπο να την τιμά ισοβίως ξεκινώντας με τον πρώτο εορτασμό για την «Ημέρα της Μητέρας» το 1908.

Η Jarvis επηρεασμένη από την εθελοντική δράση της μητέρας της το 1850 στη δυτική Βιρτζίνια, αφιέρωσε την πρώτη επέτειο στην βελτίωση των συνθηκών υγιεινής, στην μείωση την βρεφικής θνησιμότητας και τον περιορισμό μόλυνσης γάλακτος.

Σύμφωνα με την ιστορικό Katharine Antolini, του κολεγίου Wesleyan της Δυτικής Βιρτζίνια, οι γυναίκες φρόντιζαν στρατιώτες και από τα δυο μέτωπα του αμερικανικού εμφυλίου πολέμου (1861 – 1865).

Η καθιέρωση για την «Γιορτή της Μητέρας» από τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Γούντροου Γουίλσον

Μεταπολεμικά η Anna Jarvis με την έμπρακτη βοήθεια της Julia Ward Howe η οποία συνέθεσε τον «Ύμνο της μάχης για τη Δημοκρατία», συνέταξαν την Διακήρυξη για την «Γιορτή της Μητέρας».

Στις 10 Μαΐου 1908, συγκεντρώθηκαν για πρώτη φορά οικογένειες στο Grafton της δυτικής Βιρτζίνια γενέτειρα της Jarvis , σε μια εκκλησία που έχει μείνει στην ιστορία ως ο «Διεθνής Βωμός της Ημέρας της Γυναίκας», προκειμένου να γιορτάσουν πρώτη φορά την ημέρα της μητέρας.

Οι εκδηλώσεις μνήμης όμως δεν έλειψαν και την Φιλαδέλφεια, τόπο κατοικίας της Anna Jarvis, όπως και σε άλλες πολιτείες που ήθελαν να στηρίξουν ενεργά την προσπάθεια καθιέρωσης αυτής της επετείου.

Το 1914 ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Γουίλσον καθιέρωσε επίσημα κάθε δεύτερη Κυριακή του Μάη ως την «Γιορτή της Μητέρας».

“Για την Jarvis ήταν η μέρα που πήγαινες σπίτι για να περάσεις χρόνο με τη μητέρα σου και να την ευχαριστήσεις για όσα έκανε”, έγραψε η Wesleyan Antolini από τη Δυτική Βιρτζίνια στη διδακτορική της διατριβή με τίτλο «Γιορτάζοντας τη Μητρότητα».

«Δεν έγινε για να εορταστούν όλες οι μητέρες. Ήταν για να εορταστεί η καλύτερη μητέρα που έχετε γνωρίσει ποτέ – η δική σου μητέρα – ως γιος ή ως κόρη». Γι’ αυτό η Jarvis επέμενε στον ενικό αριθμό «Mother’s Day» και όχι στον πληθυντικό «Mothers’ Day».

Ο σκληρός αγώνας για την κατάργηση της εμπορικής εκμετάλλευσης της επετείου

Η απόλυτη επιτυχία της γιορτής αμαυρώθηκε στα μάτια της Anna Jarvis όταν άρχισε να αποκτά καθαρά εμπορικό χαρακτήρα. Την εμφάνιση τους έκαναν οι ευχετήριες κάρτες, τα ιδιαίτερα γλυκίσματα και η αγορά λουλουδιών, γεγονός που έθλιβε βαθύτητα την Anna.

Απείλησε με μηνύσεις, οργάνωσε μποϊκοτάζ, δεν δίστασε να επιτεθεί και στη Πρώτη Κυρία Έλινορ Ρούσβελτ επειδή χρησιμοποίησε την «Ημέρα της Μητέρας» για να συγκεντρώσει φιλανθρωπίες.

Δεν μπορούσε να ανεχτεί τον «ευτελισμό» της επετείου που με τόσο κόπο είχε καταφέρει να καθιερώσει και που τα αρχικά της κίνητρα ήταν η αγνή αγάπη για την μητέρα.

Μάλιστα το 1925 συνελήφθη για διατάραξη κοινής ησυχίας όταν διαμαρτυρήθηκε έντονα σε ένα συνέδριο για την «αλλοίωση» της επετείου. Διέθεσε την τεράστια κληρονομιά της προκειμένου να καταργήσει την εμπορική πλευρά της ημέρας.

Σήμερα, σύμφωνα με την Εθνική Ομοσπονδία Λιανικού Εμπορίου οι Αμερικάνοι θα ξοδέψουν για την «Ημέρα της Μητέρας» κατά μέσο όρο 168,94 δολάρια. Οι συνολικές δαπάνες αναμένεται να φτάσουν τα 19.9 δισεκατομμύρια δολάρια.

Η οικονομική καταστροφή και το τέλος

Η Anna Jarvis, πέθανε το 1948 σε ένα σανατόριο της Βιρτζίνιας πάμπτωχη.

«Αυτή η γυναίκα, που πέθανε απένταρη σε ένα σανατόριο σε κατάσταση άνοιας, ήταν μια γυναίκα που θα μπορούσε να είχε ωφεληθεί από την Ημέρα της Γυναίκας, αν το ήθελε», είπε η Antolini.

«Αλλά εναντιώθηκε σε όσους το έκαναν, και αυτό της κόστισε τα πάντα, οικονομικά και σωματικά».

Πηγή: National Geographic