Γιατί η Χαμάς ελέγχει την λωρίδα της Γάζας και η Φατάχ τη Δυτική Όχθη; Ποιες είναι οι διαφορές μεταξύ των δύο οργανώσεων

Η Χαμάς και η Φατάχ είναι οι δύο κύριες οργανώσεις που δρουν στα παλαιστινιακά εδάφη, αλλά υποστηρίζουν διαφορετικούς στόχους.

Η σύγκρουση των δύο παλαιστινιακών οργανώσεων έχει βαθιές ρίζες και οδήγησε στην κατάληψη της Λωρίδας της Γάζας από τη Χαμάς τον Ιούνιο του 2007. Η ένταση μεταξύ Φατάχ και Χαμάς άρχισαν να αυξάνονται μετά τον θάνατο του Γιάσερ Αραφάτ τον Νοέμβριο του 2004.

Μετά τις βουλευτικές εκλογές στις 25 Ιανουαρίου 2006, οι οποίες κατέληξαν σε νίκη της Χαμάς, ξέσπασαν περαιτέρω πολιτικές συγκρούσεις.

 Η ονομασία Χαμάς σημαίνει Ισλαμικό Κίνημα Αντίστασης (Ḥarakat al–Muqāwamah al–Islāmiyyah). Ελέγχει τη Λωρίδα της Γάζας και είναι «ορκισμένος εχθρός» του Ισραήλ. Σύμφωνα με το καταστατικό της, στόχος της είναι η καταστροφή του αυτού του κράτους και η  δημιουργία στη θέση του ενός ισλαμικού.

Η Χαμάς, είναι υπεύθυνη για αναρίθμητες βομβιστικές επιθέσεις αυτοκτονίας και πολλές θανατηφόρες επιθέσεις σε πολίτες και στρατιώτες του Ισραήλ. Έχει χαρακτηριστεί από το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ ως τρομοκρατική οργάνωση από το 1997, με την Ευρώπη και αρκετές χώρες της Δύσης να συμφωνούν.

Ιδρύθηκε το 1987 από τον παραπληγικό Σεΐχη Αχμέντ Γιασίν.

Ήταν Παλαιστίνιος πρόσφυγας, που ζούσε στη Γάζα, όταν έγινε η πρώτη  εξέγερση, γνωστή ως ιντιφάντα. κατά της κυριαρχίας του Ισραήλ στην περιοχή. Η οργάνωση έχει στενούς δεσμούς με μία από τις πιο γνωστές οργανώσεις του σουνιτικού κόσμου, τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, η οποία ιδρύθηκε στην Αίγυπτο, τη δεκαετία του 1920.

Ο Γιασίν, ο οποίος ήταν ακτιβιστής, κήρυττε και έκανε φιλανθρωπικές δράσεις στη Δυτική Όχθη και τη Γάζα, σε περιοχές που σχετίζονταν με τη δράση της Μουσουλμανικής Αδελφότητας και οι οποίες κατακτήθηκαν από το Ισραήλ, μετά τον Πόλεμο των Έξι Ημερών, το 1967. 

Ο Γιασίν ίδρυσε τη Χαμάς ως το «δεξί χέρι» της Αδελφότητας, στην πρώτη ιντιφάντα, τον Δεκέμβριο του 1987, μαζί με μέλη της Αδελφότητας και θρησκευτικών παρατάξεων της PLO (Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης).

To 1988, σε καταστατικό χάρτη που δημοσιεύθηκε, η Χαμάς υποστήριξε ότι η Παλαιστίνη αποτελεί μία από τις πατρίδες του Ισλάμ και δεν μπορεί να βρίσκεται υπό την κυριαρχία αλλόθρησκων. 

Ο ιερός πόλεμος για την απόσπαση του ελέγχου της Παλαιστίνης από το Ισραήλ είναι για την Χαμάς θρησκευτικό καθήκον

Ποια είναι η Φατάχ

Η Φατάχ (Ḥarakat al–Taḥrīr al–Waṭanī al–Filasṭīnī) ιδρύθηκε στα τέλη του 1950 από τον Γιάσερ Αραφάτ, που στόχευε στη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους μέσω ανταρτοπόλεμου. Σημαίνει «Παλαιστινιακό Απελευθερωτικό Κίνημα», ενώ στα αραβικά «fatah» σημαίνει «νίκη».

Με τον Αραφάτ να έχει τα ηνία, η οργάνωση κατάφερε να γίνει η ηγετική δύναμη της PLO, η οποία ιδρύθηκε το 1964. Η Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης αποτέλεσε τον εκπρόσωπο και τον συντονιστή διάφορων παρατάξεων. Το 1965, με την υποστήριξη της Συρίας, ξεκίνησε τις επιθέσεις.

Δεν θεωρείται τρομοκρατική οργάνωση. Το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ χαρακτηρίζει την Οργάνωση Abu Nidal και την Ταξιαρχία Μαρτύρων Al-Aqsa, οι οποίες ισχυρίζεται ότι συνδέονται με τη Φάταχ, τρομοκρατικές οργανώσεις.

Σε τι διαφέρουν η Χαμάς  και η Φατάχ

Αν και οι δύο οργανώσεις έχουν κοινή αφετηρία, την ίδρυση παλαιστινιακού κράτους, έχουν έρθει σε ρήξη για θεμελιώδη ζητήματα στα μέσα του αγώνα και στους τελικούς στόχους.

Η Φατάχ, τάχθηκε υπέρ των ειρηνευτικών συζητήσεων. Η Χαμάς δεν αναγνωρίζει το δικαίωμα ύπαρξης του Ισραήλ.

Το σύνταγμα της Χαμάς είναι το Κοράνι και επομένως ο νόμος του Ισλάμ υπερβαίνει το δίκαιο της διεθνούς κοινότητας. Η Φατάχ είναι μια κοσμική εθνικιστική οργάνωση, που δεν δίνει ηγετικό χώρο στους εκπροσώπους του Ισλάμ.

Στις 13 Σεπτεμβρίου του 1993, το Ισραήλ και η PLO υπέγραψαν τη Διακήρυξη Αρχών για τις Προσωρινές Ρυθμίσεις Αυτοδιοίκησης, γνωστή ως «Συμφωνίες του Όσλο». Σύμφωνα με αυτή, το Ισραήλ αναγνωρίζει την PLO ως εκπρόσωπο των Παλαιστινίων.

Από τη μεριά της η PLO απαρνήθηκε την τρομοκρατία και αναγνώρισε την ύπαρξη του Ισραήλ. Από κοινού συμφώνησαν στην ίδρυση της Παλαιστινιακής Αρχής, η οποία θα είχε περιορισμένες εξουσίες, στη Λωρίδα της Γάζας και στη Δυτική Όχθη, για πέντε χρόνια.

Οι εκλογές για το Νομοθετικό Παλαιστινιακό Συμβούλιο, το κοινοβούλιο της Παλαιστινιακής Αρχής, έγιναν το 1996, με την παράταξη της Φατάχ να βγαίνει πρώτο κόμμα. Η Χαμάς αρνήθηκε να συμμετάσχει στις εκλογές, καθώς υποστήριξε ότι οι διαπραγματεύσεις με το Ισραήλ ήταν απαράδεκτες.

Στις εκλογές του 2006, πρώτο κόμμα αναδείχθηκε η Χαμάς. Η Φατάχ, αρνήθηκε να αναγνωρίσει το αποτέλεσμα, με τη Χαμάς να την απωθεί από τη Γάζα.

Έκτοτε, η Χαμάς ελέγχει τη Λωρίδα της Γάζας και η Φατάχ τη Δυτική Όχθη

Η συμφωνία περιλάμβανε την αποχώρηση των ισραηλινών από τη Γάζα και τη Δυτική Όχθη. Η μία πλευρά θα αναγνώριζε επίσημα την άλλη. Ο Αραφάτ ήταν ο αναγνωρισμένος εκπρόσωπος των παλαιστινίων, που αναγνώριζε το Ισραήλ και θα σταματούσε την ένοπλη αντίσταση.

Τα παλαιστινιακά εδάφη θα ήταν υπό τον έλεγχο της Παλαιστινιακής αρχής. Οι Παλαιστίνιοι θα είχαν την πολιτική ευθύνη και οι Εβραίοι εγγυόνταν την ασφάλειά τους.

Τα υπόλοιπα ήταν αντικείμενο συζητήσεων που προφανώς θα κρατούσαν χρόνια.

Αραφάτ και Γιτζάκ Ράμπιν πήραν το Νόμπελ ειρήνης. Και οι δύο θεωρήθηκαν απ΄ όλο τον κόσμο γενναίοι. Στην πατρίδα τους, οι ακραίοι κύκλοι τους είπαν προδότες. Το 1995 Ο Ράμπιν δολοφονήθηκε από συμπατριώτη του και η συμφωνία βούλιαξε.