Γιατί γκρέμισαν το ιστορικό μοναστήρι όπου ορκίστηκε ο ήρωας του 1821, Γεώργιος Καραϊσκάκης; Οι φήμες για τον κρυμμένο θησαυρό του Αλή Πασά και οι εργολαβίες

Το ιστορικό μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου στο Μαυρομμάτι Καρδίτσας, θεωρείται σημαντικό όχι μόνο γιατί εκεί ορκίστηκε ο ήρωας της επανάστασης Γεώργιος Καραϊσκάκης, αλλά διαχρονικά ήταν το στολίδι της περιοχής ως εξαιρετικό δείγμα λαϊκής αρχιτεκτονικής.

Δυστυχώς κατεδαφίστηκε το 1989 με απόφαση του τότε Μητροπολίτη Θεσσαλιώτιδος Κλεόπα (1913-1999), αλλά κανείς μέχρι σήμερα δεν έχει βρει απάντηση για την πράξη αυτή. Τα κελιά που χρησιμοποιούνταν από τους μοναχούς ήταν σε καλή κατάσταση και δεν είχε αναφερθεί στατικό πρόβλημα στο σύνολο του κτιρίου.

Η απόφαση αυτή προκάλεσε την αντίδραση και τις έντονες διαμαρτυρίες κατοίκων της περιοχής, οι οποίοι προσέφυγαν στα δικαστήρια, αλλά φάνηκαν αδύναμοι να αποτρέψουν το πολιτιστικό έγκλημα.

Αντιθέτως, λέγεται ότι για να συγκαλυφθούν οι όποιες ευθύνες αρμοδίων κυκλοφόρησε το ευφάνταστο σενάριο ότι οι μπουλντόζες δούλεψαν για να αποκαλύψουν τον θρυλούμενο κρυμμένο θησαυρό του «Αλή Πασά» από την εποχή της Τουρκοκρατίας!

Ο φημολογούμενος θησαυρός του Αλή πασά αποτελούσε  πάντοτε ευρύ πεδίο για εικασίες και θρύλους και προσέλκυσε χρυσοθήρες από διάφορα σημεία της Ελλάδος. Ωστόσο θησαυρός πoτέ δεν βρέθηκε.

Όμως, το ωραίο παραμύθι έκανε εντύπωση και μετατόπισε την κουβέντα στα θρυλούμενα και όχι στα θλιβερά πεπραγμένα των καταστροφέων. Η φωτογραφική σύγκριση της παλιάς Μονής και της νέας είναι συντριπτική.

Η λαϊκή αρχιτεκτονική χάθηκε και αντικαταστήθηκε από το μπετόν με τις τυποποιημένες καμάρες…

Για την εξέλιξη αυτή φυσικά δεν ευθύνεται η σημερινή ενεργή γυναικεία κοινότητα που ζει και προσεύχεται εκεί. Οι μοναχές όλων των ηλικιών μετακινήθηκαν το 2005 από άλλη περιοχή στην προσπάθεια να “ζωντανέψουν” και πάλι την ιστορική Μονή. Είναι φιλόξενες, δραστήριες και πολύ μορφωμένες.  

«Μονή Καραΐσκάκη» είναι  δεύτερη ανεπίσημη ονομασία της μονής που οφείλεται στην σύνδεση του τόπου με τον ήρωα της Επανάστασης, που θρυλείται ότι γεννήθηκε το 1782 σε σπήλαιο που βρίσκεται κοντά.

Η Ιερά Μονή ιδρύθηκε το 1000 και το 1150-1200 καταστράφηκε ολοσχερώς από τις πυρκαγιές που έβαλαν οι σταυροφόροι επί Φραγκοκρατίας. Το 1590 χτίστηκε εκ νέου με χρήματα Μαυρομματιανών εμπόρων που δούλευαν στις παραδουνάβιες χώρες και τη Ρωσία.

Τα απομεινάρια της παλιάς μονής

Το μόνο σημείο που σώζεται μέχρι σήμερα από τον 12ο αιώνα είναι το Καθολικό, ένας ναός αφιερωμένος στον Άγιο Γεώργιο. Ο ναός είναι πολύ μικρών διαστάσεων, αθωνικού τύπου, σταυροειδής χωρίς τρούλο, στη θέση του οποίου υπάρχει ημισφαίριο, επάνω στο οποίο είναι αγιογραφημένος ο Παντοκράτωρ.

Το τέμπλο του Ναού είναι ξυλόγλυπτο, χρυσοποίκιλτο, με δύο σειρές μη φορητών εικόνων. Ο Άγιος Γεώργιος είναι αγιογραφημένος όρθιος με στρατιωτική στολή, κάτω από το άλογό του, εφόσον, όπως λέγεται , επικράτησε να αγιογραφείται έφιππος μετά το 18ο αιώνα.

Τον καιρό της τουρκικής κατοχής, η Μονή λειτούργησε και ως σχολείο μεταλαμπαδεύοντας στα ελληνόπουλα από όλα τα γύρω χωριά, τη βασική εκπαίδευση και γνώση.

Πίσω από τις ιερές εικόνες του Τέμπλου (του Χριστού, της Θεοτόκου, του Τιμίου Προδρόμου και του Αγίου Γεωργίου), αναγράφεται το έτος 1602, ενώ σε άλλο σημείο του τέμπλου, αναγράφεται το έτος 1599. Στην πρόθεση, εντός του Ιερού Βήματος, αναγράφονται τα ονόματα των κτητόρων της Μονής, Ευθυμίου και Καλλίστου των Αρχιερέων και Δαμιανού, Ιακώβου, Ραφαήλ, Γαβριήλ και Νικηφόρου των Ιερομονάχων.

Το εσωτερικό του Ναού περιλαμβάνει τοιχογραφίες οι οποίες, σύμφωνα με την επιγραφή που υπάρχει επάνω από τη νότια πύλη, ιστορήθηκαν από τους Ιερομονάχους Σεραφείμ από τη Χίο και Δημήτριο Αναγνώστου από το Μέτσοβο το 1719. Αντιθέτως, ο μικρός Νάρθηκας που κτίσθηκε αργότερα δεν έχει τοιχογραφίες.

Η παλιά αίγλη

Το μοναστήρι παλιά είχε μεγάλη περιουσία, από χωράφια μέχρι ζώα, όπως αγελάδες, γίδια, πρόβατα και μελίσσια.

Στην ιδιοκτησία του ήταν ακόμη και το δάσος στο οποίο έβοσκαν τα κοπάδια.

Την πιο μεγάλη ανάπτυξη το μοναστήρι την γνώρισε όταν είχε ηγούμενο τον Δαμασκηνό Κοσμά. Λέγεται ότι ήταν πολύ εργατικός: ζύμωνε, χτυπούσε ξινόγαλο, έφτιαχνε πίτες, ύφαινε τον αργαλειό και φρόντιζε να τα έχει όλα σε τάξη. Ο ηγούμενος Δαμασκηνός έχτισε και το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία. Πέρα όμως από τον χώρο της μονής φρόντιζε και τα χωράφια που ανήκαν στα περιουσιακά στοιχεία του μοναστηριού. Μετά τον θάνατό του όμως δεν έμεινε τίποτα στο μοναστήρι, καθώς όλα πουλήθηκαν.

Διαβάστε επίσης στη “ΜτΧ”: Tο μοναστήρι ανάμεσα στα βουνά όπου ο Γεώργιος Καραϊσκάκης θεραπεύτηκε από τη φυματίωση και έβρισκαν καταφύγιο οι αντάρτες. Ο Καραϊσκάκης για να ευχαριστήσει την Παναγία, «χρύσωσε» την εικόνα της…