Γιατί φιλιούνται οι αστυνομικοί; Τα γκράφιτι που ομορφαίνουν τις πόλεις και στέλνουν μηνύματα. Η άγρια κόντρα του Banksy και του Robbo

Στους δρόμους αρκετών πόλεων της Αγγλίας, στη Νέα Υόρκη και τελευταία στο τείχος των Ισραηλινών στην Παλαιστίνη, ο Banksy έχει βάλει την υπογραφή του σε ευφάνταστα  σκίτσα που εκπέμπουν πολιτικά και κοινωνικά μηνύματα ή ευαισθητοποιούν.

Δημιουργεί εικόνες απλώνοντας με επιδεξιότητα το σπρέι σε τοίχους κτηρίων ή μάντρες, όπου μπορεί να υπάρχουν ζημιές, όπως πεσμένοι σοβάδες ή αντικείμενα. Αυτές οι επιφάνειες είναι ο καμβάς επάνω στον οποίο συμπληρώνει τα ατελή σχήματα και δημιουργεί παραστάσεις με νόημα.

Πριν από λίγες ημέρες κυκλοφόρησε η φήμη ότι συνελήφθη στη Νέα Υόρκη, οι οποίες όμως διαψεύστηκαν με την ανάρτηση του τελευταίου του έργου μέσα από την ιστοσελίδα του (banksy.co.uk). Πρόκειται για μια απομίμηση του έργου «το κορίτσι με το μαργαριτάρι στο αυτί», του Ολλανδού ζωγράφου Γιοχάνες Βέερνερ. Στο γκράφιτι τον ρόλο του μαργαριταριού υποδύεται ένας συναγερμός.

Μεγάλη εντύπωση είχε προκαλέσει πρόσφατα ένα έργο του Banksy σε μια πόλη κοντά στο Έσεξ. Απεικονίζει ένα σμήνος περιστέρια που διώχνουν ένα πολύχρωμο πουλί και του λένε να επιστρέψει στην Αφρική. Το Έσεξ είναι μια πόλη που συγκεντρώνει υψηλά ποσοστά το εθνικιστικό κόμμα UCIP και ο στόχος του γκράφιτι είναι να στείλει ένα μήνυμα κατά του ρατσισμού.

Ο Δήμος έστειλε ένα συνεργείο να καθαρίσει τον τοίχο, αλλά συγχρόνως κάλεσε τον Banksy να ζωγραφίσει ένα έργο σε κάποια από τις προκυμαίες της παραθαλάσσια τουριστικής πόλης.

Ο καλλιτέχνης είναι διάσημος και τα σχέδια του γίνονται αμέσως τουριστική ατραξιόν, γι΄ αυτό και είναι αποδεκτά από τους δήμους που κανονικά τιμωρούν αυτό που ονομάζουν “βεβήλωση του δημόσιου χώρου”.

Το τίμημα της διασημότητας για τον Βρετανό καλλιτέχνη είναι η αποδοχή, στοιχείο που τον καθιστά αντιπαθή σε ένα κύκλο των συναδέλφων του.

Ο πόλεμος των γκράφιτι

Ο Banksy λέει ότι επηρεάστηκε επίσης από τον «3D», κατά κόσμο Robert Del Naja, ο οποίος είχε αφήσει το στίγμα του στα γκράφιτι προτού γίνει γνωστός ως ιδρυτικός μέλος του συγκροτήματος των Massive Attack.

Λέγεται επίσης, γιατί κυκλοφορούν διάφορες φήμες γύρω από τα βιογραφικά του στοιχεία, ότι ο  Bansky γεννήθηκε στο Μπρίστολ το 1974 και άρχισε να ασχολείται με το γκράφιτι το 1992, ως μέλος μια ομάδας με τους Kato και Tes, με κοινά ενδιαφέροντα και την υπογραφή «DryBreadZ Crew (DBZ)».

Η ομάδα αυτή δεν ήταν η μόνη και συχνά ξεσπούσαν «πόλεμοι» μεταξύ των παιδιών που έκαναν γκράφιτι. Η μία ομάδα έσβηνε ή έγραφε πάνω στα σχέδια της άλλης. Κάπως έτσι εξελίχθηκε η βεντέτα ανάμεσα στον Banksy και τον Robbo, που έκανε γκράφιτι στο Λονδίνο από το 1985.

Αφορμή, σύμφωνα με την εκδοχή που είχε δώσει ο Robbo ήταν η αδιαφορία που είχε επιδείξει στο πρόσωπό του ο Banksy όταν συστήθηκαν σε ένα μπαρ.

O Robbo του είπε ότι τον γνωρίζει, ενώ ο Banksy του απάντησε ότι δεν τον είχε ακουστά. Σύμφωνα πάντα με την ίδια εκδοχή, ο Robbo τον χτύπησε και ο Banksy μάζεψε τα γυαλιά του και έφυγε.

Ορκίστηκε να κάνει τον Banksy να τον μάθει για τα καλά και τα Χριστούγεννα του 2009 κατέστρεψε έργο του βάζοντας την υπογραφή «King Robbo», έτσι ώστε να φαίνεται πως το έχει κάνει αυτός. Τρεις μέρες αργότερα, εμφανίστηκαν τα γράμματα «Fuc» πριν από τη λέξη «King». Έτσι το σχέδιο έγραφε: «Fucking Robbo»…

Το γκράφιτι βρισκόταν στο Κάμντεν του Λονδίνου κάτω από μια γέφυρα, σε σημείο όπου υπήρχε πρόσβαση μόνο από το ποτάμι.

Ο πόλεμος συνεχίστηκε έως τις 2 Απριλίου του 2011 όταν ο Robbo υπεβλήθη σε μια λεπτή χειρουργική επέμβαση στο κεφάλι, πιθανότατα μετά από χτύπημα. Επάνω στο γκράφιτι εμφανίστηκε το όνομα του Robbo και ένα στέμμα, φόρος τιμής από τον Banksy στον αντίπαλό του, ο οποίος πέθανε σε ηλικία 44 ετών φέτος στις 31 Ιουλίου.

Ο εκθέσεις του Banksy και αυτών που τον κλέβουν

Η τεχνική «stencil grafity», που χαρακτηρίζει τον Banksy αποτελεί μια τεχνοτροπία όπου χρησιμοποιείται μια μεμβράνη από χαρτί με τη μορφή ενός σχήματος, επάνω στην οποία πέφτει το σπρέϊ και επιτρέπει με αυτό τον τρόπο τη λεπτομέρεια στη ζωγραφιά. Κορυφαίος σε αυτό το είδος θεωρείται ο Γάλλος Blek le Rat που έχει γεμίσει με τέτοια σχέδια το Παρίσι.

Ο Banksy δεν κάνει μόνο γκράφιτι. Ζωγραφίζει επίσης και φτιάχνει ταινίες. Πολλά από τα έργα του έχει εκθέσει ο φωτογράφος Steve Lazarides με τον οποίο γνωρίστηκε στο Μπρίστολ. Ο ίδιος μπορεί να μην εμφανίζεται να πουλάει έργα του, αλλά δεν συμβαίνει το ίδιο με οίκους δημοπρασιών που έχουν δημοπρατήσει δουλειές του Banksy έναντι μεγάλων χρηματικών ποσών.

Πολύ απλά, τα κλέβουν. Ξεκολλούν τα γκράφιτι μαζί με τον σοβά του τοίχου και τα πωλούν ή τα βγάζουν  δημοπρασία.

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του έργου «Kissing Coppers» του Bansky που κοσμούσε από το 2004 τον τοίχο της παμπ Prince Albert. Το 2011 ο ιδιοκτήτης της παμπ το ξήλωσε προσεκτικά και το πούλησε σε δημοπρασία στο Μαϊάμι έναντι 420.000 ευρώ. Και δεν είναι το μόνο.

Φέτος, οι New York Times έγραψαν ότι μια εταιρεία πήρε επτά έργα του Banksy χωρίς τη συγκατάθεσή του και τα παρουσίασε στην έκθεση «Stealing Banksy», κοστολογώντας τα 1,5 εκατ. δολάρια!

Ο Banksy ανακοίνωσε στην ιστοσελίδα του ότι η έκθεση και η δημοπρασία έγιναν χωρίς τα συγκατάθεσή του τονίζοντας: «δεν έχω καμία σχέση με αυτό. Αυτή η έκθεση ανήκει σε σιχαμένους ανθρώπους, που τους αφήνουν να κλέβουν έργα από τους δρόμους».

Μένουν ωστόσο ακόμη αρκετά: Απολαύστε μερικά στο παρακάτω βίντεο: