Γιατί δεν σταματά ο πόλεμος στην Ουκρανία; Η Ρωσική εισβολή, η αντίσταση και οι επίμαχες πόλεις

Γιατί δε σταματά ο πόλεμος στην Ουκρανία;

To 2024 o πόλεμος στην Ουκρανία μπαίνει πλέον στο τρίτο  του έτος. Μέχρι τώρα, Ρώσοι και Ουκρανοί στρατιώτες έχουν εμπλακεί σε άγριες μάχες, οι οποίες έχουν κοστίσει χιλιάδες ανθρώπινες ζωές.

Αν και οι αριθμοί δεν επιβεβαιώνονται από καμία εμπλεκόμενη χώρα, η εκτίμηση είναι ότι οι νεκροί και τραυματίες ξεπερνούν το μισό εκατομμύριο. Η πλειονότητα είναι Ουκρανοί.

Σήμερα, το μέτωπο του πολέμου παραμένει ουσιαστικά στάσιμο. Καμία πλευρά δεν φαίνεται να υπερισχύει. Και το ερώτημα που προκύπτει, μετά από δυο χρόνια συνεχών πολεμικών συγκρούσεων, είναι γιατί δεν ξεκινούν  ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις, ώστε να τερματιστεί ο πόλεμος.

Στις 24 Φεβρουαρίου 2022 οι ρωσικές ένοπλες δυνάμεις εισέβαλλαν στην Ουκρανία.

Επισήμως, η αιτία της εισβολής ήταν η επέκταση του ΝΑΤΟ σε απόσταση αναπνοής από τη ρωσική επικράτεια, κάτι που ο Πούτιν είχε ξεκαθαρίσει πως δεν θα αποδεχτεί.

Ο Γουίλιαμ Τζόζεφ Μπέρνς (σημερινός διοικητής της CIA)  κατείχε το 2008 τη θέση του πρέσβη των ΗΠΑ στην Ρωσία και είχε προειδοποιήσει εγκαίρως για επικείμενη εισβολή της Ρωσίας σε γειτονικές χώρες, σε περίπτωση επέκτασης των Νατοϊκών δυνάμεων.

Σύμφωνα με αναλυτές, όπως ο συνταγματάρχης εν αποστρατεία του αμερικανικού στρατού Ντάγκλας Μαγκρέγκορ, η προσάρτηση της Κριμαίας από τους Ρώσους οφειλόταν στο γεγονός ότι, μετά την ανατροπή του νόμιμα εκλεγμένου προέδρου της Ουκρανίας Γιανούκοβιτς, το ΝΑΤΟ θα δημιουργούσε βάση στην Κριμαία. Κάτι που η Ρωσία δεν επρόκειτο να αποδεχτεί.

Γιατί η επιχείρηση έπεσε έξω χρονικά

Όταν άρχισαν οι πρώτες στρατιωτικές επιχειρήσεις (2022),  δεν ήταν λίγοι (όπως ο στρατιωτικός αναλυτής  Τζώρτ  Φρίντμαν) εκείνοι που πίστευαν  ότι οι ρωσικές επιχειρήσεις θα διαρκούσαν για σχετικό σύντομο  χρονικό διάστημα .

Ωστόσο, φαίνεται  πως  διαψεύστηκαν. Κι ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν έχει σταματήσει μέχρι σήμερα  για τρείς  κυρίως λόγους:

1) Η Ρωσία, σύμφωνα με τον Μαγκρέγκορ,  έστειλε μία σχετικά  μικρή δύναμη στην Ουκρανία κατά τη διάρκεια των πρώτων εβδομάδων του πολέμου. Μόλις 70.000 στρατιώτες, οι  οποίοι επιχείρησαν σε ένα μέτωπο 1.000 χιλιομέτρων.

Ήταν προφανές ότι η δύναμη αυτή δεν επαρκούσε και δεν  θα κατόρθωνε να επιβληθεί. Κι έτσι, το αρχικό χρονοδιάγραμμα επιμηκύνθηκε σημαντικά.

2) Επίσης, προκάλεσε εντύπωση η έκταση και η ένταση της ουκρανικής  αντίστασης, ιδιαίτερα στο Κίεβο. Έχοντας και τη σημαντική συνδρομή των συμμάχων της, η Ουκρανία πέτυχε κρίσιμες νίκες.

Όπως έχει πει χαρακτηριστικά και ο απόστρατος στρατηγός Νταβίντ Πετρέους , ο Ζελένσκι συσπείρωσε γύρω του όλο τον Ουκρανικό  λαό. Έδειξε στοιχεία  ενός ηγέτη.

Χαρακτηριστική της αποτελεσματικής ουκρανικής αντίστασης  είναι η διάλυση του 331^ου συντάγματος αλεξιπτωτιστών του ρωσικού στρατού το οποίο έχασε 42 στρατιώτες σε μάχες στα περίχωρα του Κίεβου,  μεταξύ των οποίων και ο διοικητής του συνταγματάρχης Σούχαρεφ.

3) Η Ουκρανία  δέχτηκε μία ιδιαίτερα  μεγάλη βοήθεια. Περίπου 150 πακέτα στρατιωτικής βοήθειας  από όλες τις χώρες του ΝΑΤΟ.   Είναι πιθανό, αρχικά  τουλάχιστον, ο Πούτιν  να μην είχε εκτιμήσει πλήρως και να μην περίμενε την μεγάλη και συνεχή στήριξη της Δύσης προς την Ουκρανία.

Ο διπλωματικός πόλεμος

Πέρα όμως από το αμιγώς στρατιωτικό επίπεδο, υπάρχει και το πολιτικό διπλωματικό:

Οι αντιμαχόμενες πλευρές έχουν θέσει μη ρεαλιστικούς στόχους για το τέλος του πολέμου. Η Ουκρανία έχει επισημάνει  σε όλους τους τόνους ότι δεν  πρόκειται να κάτσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων αν δεν αποχωρήσει  ο ρωσικός στρατός από όλα τα Ουκρανικά εδάφη, συμπεριλαμβανομένης και της Κριμαίας .

Η Ρωσία δεν δέχεται  να διαπραγματευτεί αν δεν περάσουν στην κατοχή της κυρίως  δυο πόλεις, το Χάρκοβο και η Οδησσός

Το Χάρκοβο ήταν η πρώτη πόλη που ξεκίνησαν διαδηλώσεις το 2014 κατά της κυβέρνησης Τουρτσίνοφ. Παράλληλα αποτελεί το  “σύνορο”  μεταξύ δυτικής και ανατολικής Ουκρανίας . Πρέπει να σημειωθεί επίσης ότι ο πρόεδρος Γιανούκοβιτς,  μετά την ανατροπή του,  εγκαταστάθηκε στην πόλη του Χαρκόβου.

Επίσης, στην  Οδησσό είχαμε το 2014 τη “σφαγή της Οδησσού”, όταν 71 ρωσόφωνοι αποσχιστές κάηκαν ζωντανοί στο εργατικό κέντρο της πόλης. Επιπλέον, οι Ουκρανοί επιτίθενται στην Κριμαία, έχοντας ως βάση την Οδησσό.

Κατά τον αναπληρωτή καθηγητή  του Πανεπιστημίου της Μελβούρνης Γούιλιαμ Πάρτλετ, η ουκρανική αντίσταση οφείλεται επίσης στην επιθυμία της πλειοψηφίας του Ουκρανικού λαού να αποσπαστεί από οτιδήποτε έχει σχέση με την Ρωσία.

Άλλωστε, η διαμάχη μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας δεν είναι κάτι καινούργιο: Το 2015, μετά την συντριβή των Ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων στο Ντεμπάλτσεβε,  υπογράφηκε η συνθήκη του Μίνσκ.

Η συνθήκη αυτή,  που υπογράφηκε από  Ρωσία –Ουκρανία Γαλλία –Γερμανία , προέβλεπε την  αυτονομία των λαϊκών δημοκρατιών του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ (Ουκρανία), την δημιουργία αποστρατικοποιημένης ζώνης στη γραμμή επαφής,  αλλά παράλληλα και την απόσυρση του βαρέως οπλισμού  των δυο πλευρών.

Αυτά δεν εφαρμόστηκαν ποτέ στην πράξη,  διότι η Ουκρανία πίστευε ότι αν εφάρμοζε τις συμφωνίες του Μίνσκ θα έχανε μέρος της κυριαρχίας της.

Με την έναρξη του  πολέμου το Φεβρουάριο του 2022 σταμάτησε φυσικά και η όποια  συζήτηση πάνω στις συμφωνίες του Μίνσκ. Πλέον, με την έναρξη της ρωσικής εισβολής,  η Δύση χάραξε μια νέα στρατηγική.

Ο Ματίας Ντόπφμερ της εφημερίδας Πολιτίκο, σε άρθρο του τον Ιούνιο του 2022, θεωρεί ότι στόχος του ΝΑΤΟ είναι πλέον η ανατροπή του Πούτιν εκ των έσω, και στην πορεία η δημιουργία μιας κυβέρνησης με νέο προσανατολισμό και  φιλικότερες  σχέσεις με τη Δύση.

Με τα δεδομένα αυτά, που μοιάζουν ανέφικτα στο άμεσο μέλλον, ο τερματισμός του πολέμου πράγματι δεν διαφαίνεται σε σύντομο χρονικό διάστημα.

Το άρθρο γράφτηκε Ιανουάριο 2024

Η αρχική φωτογραφία προέρχεται από το Κίεβο μετά τις ρωσικές πυραυλικές επιθέσεις της 10ης Οκτωβρίου 2022 . Πηγή: Κρατική Υπηρεσία Έκτακτης Ανάγκης της Ουκρανίας στο Κίεβο – σελίδα πηγής