Γιατί δεν έδωσαν το βραβείο Νόμπελ στον Γεώργιο Παπανικολάου που ανακάλυψε το τεστ ΠΑΠ και έσωσε εκατομμύρια γυναίκες από τον καρκίνο

Ο Γεώργιος Παπανικολάου, γνωστός για το «τεστ Παπ», προτάθηκε δύο φορές για το Βραβείο Νόμπελ το 1953 και το 1960. Και τις δύο φορές όμως, η Bασιλική Aκαδημία της Στοκχόλμης αρνήθηκε την κορυφαία επιβράβευση στον άνθρωπο που έφερε την επανάσταση στη διάγνωση για τον καρκίνο του τραχήλου.

Οι λόγοι που ο Έλληνας επιστήμονας δεν βραβεύτηκε ήταν πολλοί. Η επίσημη εκδοχή ανέφερε ότι η επιτροπή προτίμησε να βραβεύσει γιατρούς που είχαν βρει θεραπείες κι όχι τον Παπανικολάου, ο οποίος είχε ασχοληθεί με την πρόληψη του καρκίνου. Σύμφωνα με τη μαθήτρια του Παπανικολάου, Ιρένα Κορπόσφκα, η επιτροπή ήταν επιφυλακτική με το έργο του γιατρού, επειδή ήταν εξαιρετικά πρωτοποριακό. Μάλλον, η επιτροπή δεν πίστευε πόσο μεγάλο ήταν το επίτευγμα του Παπανικολάου, το οποίο δεν εφαρμόσθηκε σε μία μέρα, αλλά έγινε κομμάτι της ιατρικής πρακτικής σταδιακά.

Η άλλη εκδοχή είναι ότι τα μέλη της επιτροπής είχαν ήδη ρισκάρει στον παρελθόν και εκτέθηκαν ανεπανόρθωτα. Το 1926 απένειμαν το Nόμπελ στην, εξίσου πρωτοποριακή, θεωρία του Δανού Φίμπιγκερ Γιοχάννες Αντρέας Γκριμπ. Ο Γκριμπ υποστήριξε ότι οι παρασιτικοί νηματώδεις σκώληκες προκαλούσαν τον καρκίνο. Η θεωρία του γρήγορα διαψεύστηκε και το φιάσκο σημάδεψε και την επιτροπή που βιάστηκε να τον επιβραβεύσει.

Άλλη εκδοχή κάνει λόγο για πιθανή «αντιγραφή». Ο Ρουμάνος γιατρός Αουρέλ Μπάμπες, δημοσίευσε τα ευρήματά του για τη διάγνωση του καρκίνου στον τράχηλο της μήτρας, την ίδια περίοδο με τον Παπανικολάου. Κανείς δεν υποστήριξε σοβαρά, ότι η θεωρία του Παπανικολάου ήταν αποτέλεσμα αντιγραφής. Η εργασία του Μπάμπες είχε δημοσιευτεί στο ευρωπαϊκό περιοδικό «Πρες Μέντικαλ», που δεν είχε μεγάλη κυκλοφορία στην Αμερική και ο Παπανικολάου ήταν πολύ πιθανό να μην την είχε καν υπ’ όψιν. Ούτε ο ίδιος ο Μπάμπες ανέφερε ποτέ την πιθανότητα να στηρίχθηκε ο Παπανικολάου στη δική του θεωρία. Ωστόσο, οι επιφυλάξεις και τα κουτσομπολιά δεν αποφεύχθηκαν.

«Ήταν ατύχημα της επιστήμης και της βράβευσης το γεγονός ότι ο Γεώργιος Παπανικολάου, ο άνθρωπος ο οποίος έσωσε, σώζει και θα σώζει ζωές, δεν τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ», είπε ο καθηγητής Γυναικολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Γεώργιος Κρεάτσας, στη “Μηχανή του Χρόνου”.

Ωστόσο, το έργο του καθηγητή επιβραβεύεται καθημερινά από χιλιάδες γυναίκες σε όλο τον κόσμο, που με ασήμαντο κόστος, σε ελάχιστο χρόνο και χωρίς πόνο πραγματοποιούν την εξέταση που έχει σώσει εκατομμύρια ζωές. Αυτό είναι το μεγαλύτερο βραβείο.

Ο Γιώργος Παπανικολάου γεννήθηκε στις 13 Μαΐου 1883 και πέθανε στις 19 Φεβρουαρίου 1962.

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Η πρόταση γάμου του γιατρού Γ. Παπανικολάου στη σύζυγό του Ανδρομάχη, της οικογένειας Μαυρογένους. Της έθεσε τρεις όρους. Οι δύο ήταν να μην κάνουν παιδιά και να μην έχει καμία απαίτηση από αυτόν!