Ο πρωτοπόρος γιατρός που έφερε τον βελονισμό στην Ελλάδα και απενοχοποίησε την εναλλακτική ιατρική

Τη δεκαετία του ’70, ένας πρωτοπόρος κύπριος γιατρός σύστησε στους Έλληνες τον βελονισμό.

Πρωτοπόρος στην εισαγωγή της βελονοθεραπείας στα ελληνικά ιατρεία υπήρξε ο Γιάγκος Καράβης. Γεννημένος το 1922 στην Αμμόχωστο, μεγάλωσε σε μία περίοδο εθνικών και πολιτικοκοινωνικών αναταραχών.

Ο συντηρητισμός κυριαρχούσε σε όλους τους τομείς και στις εκφάνσεις της καθημερινής ζωής. Η ιατρική δεν αποτελούσε εξαίρεση.

Ωστόσο το ανήσυχο πνεύμα του Καράβη δεν άργησε να ξεχωρίσει. Φοιτητής ακόμα στην Ιατρική του Πανεπιστημίου Αθηνών, ασχολήθηκε έντονα με την προληπτική ιατρική και τη φυσική θεραπευτική. Διάβαζε συγγράμματα εκτός της πανεπιστημιακής ύλης, μελετούσε καινοτόμα ιατρικά συστήματα και παρακολουθούσε τις διεθνείς εξελίξεις.

Η πρακτική που του κέρδισε ιδιαίτερα το ενδιαφέρον ήταν ο βελονισμός.

Η ιστορία της εναλλακτικής αυτής θεραπείας έχει τις ρίζες της χιλιάδες χρόνια πίσω. Αποτελεί έναν από τους αρχαιότερους και πιο ανεπτυγμένους κλάδους της παραδοσιακής κινεζικής ιατρικής.

Το Νέι Κινγκ, το πρώτο αναλυτικό εγχειρίδιο του βελονισμού θεωρείται ως το αρχαιότερο ιατρικό βιβλίο στον κόσμο, με τους ερευνητές να χρονολογούν τη συγγραφή του περί τον 4ο αιώνα π.Χ.

Στις σελίδες του δεν αναφέρονται απλώς οι θεωρίες πάνω στις οποίες στηρίζεται η παραδοσιακή πρακτική, αλλά περιγράφονται λεπτομερώς οι τεχνικές, τα σημεία βελονισμού, οι τύποι των βελόνων και η χρήση τους, οι κανόνες θεραπευτικής, όπως και οι διαγνωστικές μέθοδοι της εποχής. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε κανέναν άλλο λαό του κόσμου δεν καταγράφονται αναφορές για θεραπείες τόσο πολύπλοκες και ολοκληρωμένες όσο αυτή του βελονισμού.

Και με το πέρασμα των αιώνων, η παραδοσιακή θεραπεία μελετήθηκε περαιτέρω, εξελίχθηκε και μετατράπηκε σε αναπόσπαστο κομμάτι της κινεζικής κουλτούρας.

Για τους Ευρωπαίους, το βάπτισμα του πυρός έγινε δειλά στα χρόνια της Αναγέννησης, όταν Ιησουίτες μοναχοί μετέφεραν τις ασιατικές τεχνικές στην Γηραιά Ήπειρο. Ωστόσο, η συστηματική μελέτη του και η σωστή εφαρμογή του έγιναν πράξη μόλις τον 20ο αιώνα.

Έτσι, από το 1950 και μετά, η βελονοθεραπεία άρχισε να διαδίδεται με ραγδαίους ρυθμούς στον δυτικό κόσμο.

Στο πλαίσιο αυτό, ο Γιάγκος Καράβης, που παρακολουθούσε ανελλιπώς τις διεθνείς ιατρικές εξελίξεις, πήρε μία φιλόδοξη απόφαση. Ξεκίνησε συστηματικά τις προσπάθειες να εισάγει το βελονισμό στον ελληνικό χώρο.

Τα αποτελέσματα των πρώτων επιστημονικών ερευνών σε Αμερική και Ευρώπη, αλλά και τα δεκάδες περιστατικά ασθενών με ποικίλα προβλήματα που είχαν δοκιμάσει τον βελονισμό, ήταν άκρως ενθαρρυντικά και ο κύπριος επιστήμονας θεώρησε ότι το ελληνικό κοινό ήταν επίσης έτοιμο να αγκαλιάσει μια διαφορετική προσέγγιση στην αντιμετώπιση των προβλημάτων του.

Μέχρι την εποχή εκείνη υπήρχαν μόνο ένας ή δύο μεμονωμένοι ειδικοί σε όλη την Ελλάδα που εφάρμοζαν τον βελονισμό στα ιατρεία τους. Ο Καράβης, από την άλλη, στόχευε στην ευρεία διάδοσή του.

«Η καταπολέμηση των συμπτωμάτων με φάρμακα και η έλλειψη προσωπικής επαφής με τον άρρωστο δέσποζε και εξακολουθεί να δεσπόζει στην καθημερινή ιατρική πράξη», εξηγούσε σε ημερίδα που είχε διοργανώσει το 1978.

Η φιλοσοφία του βελονισμού βασίζεται στην πεποίθηση ότι η καταστολή του συμπτώματος μακροχρόνια επιδεινώνει την υγεία. Πραγματικός και μοναδικός στόχος είναι η οριστική και ολική θεραπεία της πάθησης.

Το 1973 ο Γιάγκος Καράβης εξέδωσε την πρώτη ελληνική πραγματεία για τον βελονισμό και ίδρυσε το Κέντρο Ερεύνης και Εφαρμογής Βελονισμού Ελλάδος. Επειδή δεν υπήρχαν Ελληνες ιατροί, που να γνωρίζουν τον βελονισμό, οι πρώτοι συνεργάτες του Κέντρου ήταν Ελληνο-Αμερικανοί.

Ο Παύλος Στράτος, ο Νικόλαος Πάππας και ο Τριαντάφυλλος Γκρεβενίκωφ. Το Κέντρο, υπό την διεύθυνση του Γιάγκου Καράβη, έγινε ο πυρήνας από όπου διαδόθηκε ο βελονισμός σε όλη την Ελλάδα, ενώ παράλληλα ήταν ο κύριος εκπρόσωπος της Ελλάδος στο εξωτερικό.

Ο τύπος είδε με ενδιαφέρον την προσπάθεια και τα μέσα της εποχής βοήθησαν την προβολή της εκτιμώντας και το επιστημονικό ήθος του Καράβη.

Δύο χρόνια αργότερα, μαζί με ομάδα γιατρών που μοιράζονταν τις ίδιες ανησυχίες, ίδρυσε την Ελληνική Εταιρεία Βελονοθεραπείας. Έκτοτε αφοσιώθηκε πλήρως στην παραδοσιακή κινεζική πρακτική.

Με ομιλίες, διαλέξεις, σεμινάρια, ημερίδες και συνέδρια διέδωσε τον βελονισμό στο ελληνικό κοινό και στον ιατρικό κόσμο. Η δράση του ήταν έντονη, πολύπλευρη και στοχευμένη. Πέρα από την ενημέρωση των ασθενών, πρωτοστατούσε και στην εκπαίδευση των γιατρών.

Το 1977 ο Καράβης έφερε στην Ελλάδα τον κορυφαίο βιετναμέζο βελονιστή Nguyen Van Nghi, ο οποίος ανέλαβε την εκπόνηση σεμιναρίων για την ενημέρωση και κατάρτιση νέων εν δυνάμει βελονιστών.

Τη δεκαετία του ’80, στην Ελλάδα δρούσαν περίπου 45 καταρτισμένοι βελονιστές, ενώ οι ασθενείς που εμπιστεύονταν την εναλλακτική μέθοδο θεραπείας μέρα με τη μέρα πολλαπλασιάζονταν.

Το 1992 ιδρύθηκε η Ελληνική Ιατρική Εταιρεία Βελονισμού, «διάδοχος» της Ελληνικής Εταιρείας Βελονοθεραπείας. Ο Γιάγκος Καράβης ορίστηκε επίτιμος πρόεδρος, θέση που υπηρέτησε μέχρι και το θάνατό του.

Το 1996 ο πρωτοπόρος επιστήμονας έφυγε από τη ζωή αφήνωντας ένα πλούσιο έργο στην ιατρική. Η συμβολή του στον κλάδο της φυσικής κι εναλλακτικής ιατρικής στην Ελλάδα υπήρξε καθοριστική. Χάρη στον Καράβη, οι Έλληνες γνώρισαν κι εμπιστεύτηκαν τη βελονοθεραπεία.

Έρευνα που δημοσιεύτηκε στην ελληνική εφημερίδα «Ιατρικός Τύπος» τη χρονιά του θανάτου του Καράβη, έδειξε ότι ένα 30,1% του δείγματος που ερωτήθηκε, είχε κατά καιρούς καταφύγει σε παραδοσιακές μεθόδους ιατρικής, όπως ο βελονισμός, η ομοιοπαθητική και η φυτοθεραπεία. Σχεδόν 25 χρόνια αργότερα, το ποσοστό αυτό έχει αυξηθεί κατακόρυφα.

Το Γιάγκο Καράβη έχει διαδεχθεί ο γιος του, φυσίατρος Μιλτιάδης Καράβης. Ακολουθώντας πιστά την πορεία που χάραξε ο πατέρας του, πέρα από το σύγχρονο Κέντρο Βελονισμού,που συνεχίζει αδιάλειπτα τη λειτουργία του, συμμετέχει ενεργά στις εταιρείες βελονισμού σε όλο τον κόσμο.

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Από την αρχαιότητα η φυσικοθεραπεία και η γυμναστική αξιοποιούνταν για την αντιμετώπιση και την πρόληψη παθήσεων. Υποβαθμίστηκε στον Μεσαίωνα και ήκμασε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο