Για πλημμέλημα 27 κατηγορούμενοι για την τραγωδία στο Μάτι. Γιατί ο εισαγγελέας τους παραπέμπει σε δίκη

Ο εισαγγελέας καταλόγισε στους υπευθύνους καθυστερήσεις, τραγικές παραλείψεις, αλλά και λάθη κατά τη διαδικασία της κατάσβεσης της φωτιάς, κάνοντας λόγο για έλλειψη σχεδίου διάσωσης.

Μάλιστα, εισηγήθηκε την παραπομπή 27 κατηγορουμένων σε δίκη, μεταξύ των οποίων και οι:

η πρώην περιφερειάρχης Αττικής Ρένα Δούρου,

ο πρώην δήμαρχος Μαραθώνα Ηλίας Ψινάκης,

ο δήμαρχος Ραφήνας-Πικερμίου Βαγγέλης Μπουρνούς,

ο πρώην γενικός γραμματέας Πολιτικής Προστασίας Ιωάννης Καπάκης,

ο νυν αρχηγός του Πυροσβεστικού Σώματος Στέφανος Κολοκούρης ,

ο τότε αρχηγός Σωτήρης Τερζούδης,

ο τότε υπαρχηγός Βασίλης Ματθαιόπουλος,

υψηλόβαθμα στελέχη της Αστυνομίας.

Εισήγηση για παραπομπή και του 67χρονου

Ο εισαγγελικός λειτουργός στην εισήγησή του εκθέτει χρονικά τα γεγονότα, ξεκινώντας από το ξέσπασμα της πυρκαγιάς. Μάλιστα, ζητεί να καθίσει στο εδώλιο του κατηγορουμένου ο 67χρονος άνδρας που φέρεται να έβαλε φωτιά σε ξερόχορτα στο σπίτι του στην περιοχή Νταού Πεντέλης, για το πλημμέλημα του εμπρησμού από αμέλεια.

Όπως αναφέρεται στην εισαγγελική πρόταση:

«α) ο χρόνος έναρξης της πυρκαγιάς προσδιορίστηκε από τις 16:15 έως τις 16:30, β) ο χρόνος, που καταγράφηκε η πυρκαγιά σε κάμερα ασφαλείας οικίας της περιοχής, ήταν στις 16:35 και γ) η αναγγελία του περιστατικού στο 199 Σ.Ε.Κ.Υ.Π.Σ./Ε.Σ.Κ.Ε. έγινε στις 16:41, ήτοι είχε ήδη παρέλθει χρόνος (μεταξύ 26 και 11 λεπτών) από την ώρα εκδήλωσης της πυρκαγιάς μέχρι την ώρα αναγγελίας της στο Πυροσβεστικό Σώμα».

Δεν αξιοποιήθηκαν τα drone

Μεταξύ των παραλείψεων που εντοπίζει ο εισαγγελέας είναι και η μη αξιοποίηση της νεοσύστατης υπηρεσίας με τα Μη Επανδρωμένα Αεροσκάφη (ΣμηΕΑ – drones). Όπως παρατηρεί, «έμεινε επιχειρησιακά ανεκμετάλλευτη την ημέρα της φονικής πυρκαγιάς, ενώ η χρήση τους θα μπορούσε να παράσχει στο Ε.Σ.Κ.Ε. απευθείας εικόνες από τον τόπο της πυρκαγιάς, καθώς και σημαντικές πληροφορίες (σε πραγματικό χρόνο) για τη συμπεριφορά της πυρκαγιάς, τον τρόπο εξάπλωσής της και άλλα δεδομένα, που θα συνέβαλαν στη λήψη ορθών επιχειρησιακά αποφάσεων».

Καθυστέρησαν μία ώρα να τεθούν σε επιφυλακή οι δυνάμεις της Πυροσβεστικής

Ο κ. Πολυκράτης σημειώνει πως υπήρξε καθυστέρηση περίπου μίας ώρας έως ότου να δοθεί εντολή για γενική επιφυλακή των πυροσβεστικών δυνάμεων της περιοχής και πως εκεί επιχειρούσαν μόνο 13 πυροσβεστικά οχήματα: «Στις 17:30, μετά την έναρξη της πυρκαγιάς στην περιοχή Νταού Πεντέλης, διατάχθηκε από το Ε.Σ.Κ.Ε. γενική επιφυλακή για την δύναμη όλων των Υπηρεσιών του Π.Σ., πλην όμως η ως άνω ενέργεια ήταν απρόσφορη, καθώς είχε ήδη παρέλθει μία τουλάχιστον ώρα από την εκδήλωση της πυρκαγιάς (…) Επισημαίνεται ότι από την ώρα αναγγελίας της πυρκαγιάς (16:41) μέχρι και 18:20, όταν δηλαδή το μέτωπο της πυρκαγιάς πέρασε σε διάφορα σημεία την Λ. Μαραθώνος με κατεύθυνση προς το Μάτι και το Κόκκινο Λιμανάκι, ο συνολικός αριθμός των πυροσβεστικών υδροφόρων οχημάτων του Π.Σ., που επιχειρούσαν στην περιοχή, ήταν μόνο δεκατρία (13), χωρίς μάλιστα να υπάρξει παρέμβαση των πυροσβεστικών δυνάμεων στον οικισμό Μάτι. Όπως μάλιστα προκύπτει από τα GPS των οχημάτων, το πρώτο υδροφόρο πυροσβεστικό όχημα στην Λ. Μαραθώνος και πιο συγκεκριμένα στο ύψος του συνοικισμού της Αγίας Βαρβάρας Ραφήνας αφίχθη στις 18:44, ενώ ένα άλλο πυροσβεστικό όχημα αφίχθη στην διασταύρωση Λ. Μαραθώνος και Φλέμινγκ στις 19:09, όταν πλέον ήταν πολύ αργά, διότι ήδη το πύρινο μέτωπο είχε περάσει την Λ. Μαραθώνος και εξαπλωνόταν ανεξέλεγκτα προς το Μάτι και το Κόκκινο Λιμανάκι».

Σχετικά με την αξιοποίηση και το συντονισμό των εναέριων μέσων, ο εισαγγελέας αναφέρει στην πρότασή του ότι τα πρώτα 20 κρίσιμα λεπτά της πυρκαγιάς στο Μάτι επιχειρούσε μόνο ένα ελικόπτερο βαρέος τύπου Ericson.

Δεν υπήρξε σχέδιο διάσωσης

Λάθη, παραλείψεις και σύγχυση αρμοδιοτήτων διαπιστώνει ο εισαγγελέας στις επικοινωνίες μεταξύ των υπηρεσιών που ήταν αρμόδιες για τη διάσωση των πολιτών που βρίσκονταν σε πύρινο κλοιό: «Κατόπιν κλήσεων στο 199 από πολίτες, οι οποίοι ανέφεραν σοβαρά και κρίσιμα περιστατικά για ανθρώπους, που κινδύνευε η ζωή τους από την εξελισσόμενη πυρκαγιά στους οικισμούς Νέος Βουτζάς, Μάτι και Κόκκινο Λιμανάκι, στις περισσότερες περιπτώσεις, αντί να προωθηθούν πυροσβεστικές δυνάμεις στις συγκεκριμένες διευθύνεις των κινδυνευόντων ατόμων για την διάσωσή τους, οι τηλεφωνητές – χειριστές του 199 δεν ενήργησαν προς διάσωση των ατόμων που κινδύνευαν από την πυρκαγιά, αλλά διαβίβαζαν τα περιστατικά αυτά στις αστυνομικές δυνάμεις, οι οποίες αφενός δεν είχαν σχετική αρμοδιότητα, αφετέρου δεν διέθεταν γνώσεις και μέσα για να προβούν σε διάσωση ατόμων από πυρκαγιά».

Μάλιστα, ο εισαγγελέας αναφέρεται σε τρεις χαρακτηριστικές περιπτώσεις:

α) περίπτωση κατά την οποία άτομα, που βρίσκονταν εντός οικίας στην οδό Κουντουριώτη αρ. 27 στον Νέο Βουτζά και εξωτερικά αυτής καίγονταν τα πάντα, ακόμη και το αυτοκίνητό τους, επικοινωνούν με το «199», στις 18:13:45, αναφέροντας κατά λέξη: «Γύρω γύρω τώρα καίγονται όλα, θα έχουν καεί όλα εμείς, είμαστε μέσα, έχει πολύ καπνό … Χάλασε το αυτοκίνητό μας, κάηκε, τι λέτε τώρα;», και ο χειριστής-τηλεφωνητής του «199» απάντησε: «Σιγά σιγά προς την παραλία δεν μπορείτε να πάτε; Έχετε αυτοκίνητο;» και μία γυναίκα του απάντησε: «Όχι ρε παιδιά, αφού έχω μωρό δεκατριών μηνών και πώς θα αναπνεύσει λίγο, δεν ξέρω, κάντε κάτι». Ακολούθως, στις 18:15:36, ο χειριστής-τηλεφωνητής του «199», αντί να προβεί στην αποστολή δυνάμεων για την διάσωση των κινδυνευόντων στην ως άνω οικία, διαβιβάζει το συμβάν στο Κ.Ε.Π.Π. αναφέροντας: «Ο Δήμος δεν μπορεί να βάλει ένα αυτοκίνητο να βοηθήσει; Τα δικά μας σβήνουν» και το Κ.Ε.Π.Π. απαντά: «Ναι παιδιά, όμως δεν γίνεται όλοι εσείς να παίρνετε μόνο το δικό μου τηλέφωνο… Έχει και δίπλα τρία-τέσσερα εδώ πέρα» και συνεχίζοντας αναφέρει: «Αυτή η κυρία δεν γίνεται να πάρει τηλέφωνο το εκατό να πάει ένα περιπολικό; Αυτά που είπε σε εσένα δεν μπορούσε να τα πει στο εκατό;»

β) Στην οδό Μυκόνου αρ. 41 στο Μάτι, όταν πολίτης ειδοποίησε, στις 18:57:03, το «199» για τον κίνδυνο που αντιμετώπιζαν τρεις γυναίκες στην ως άνω διεύθυνση, όπου εξωτερικά της οικίας καίγονταν τα δένδρα και ζήτησε βοήθεια για τη διάσωση και μεταφορά τους σε ασφαλή περιοχή, του απάντησε ο τηλεφωνητής: «Ντάξει…, πάρα πολλά περιστατικά όμως που είναι έτσι αντίστοιχα με τα δικά σας και κατασκηνώσεις προσπαθούμε να εκκενώσουμε και γίνεται χαμός» και «Να σας πω, πάρτε και το εκατό την αστυνομία, αν μπορούν και αυτοί να κάνουν μεταφορά» και

γ) Τέλος, όταν κάποια γυναίκα-υπάλληλος του ξενοδοχείου με την επωνυμία «RAMADA» ζήτησε από το «199» την εκκένωσή του, επειδή καίγονταν τα αυτοκίνητα στον εξωτερικό χώρο στάθμευσης του ξενοδοχείου, ο χειριστής-τηλεφωνητής του «199» κάλεσε το Κ.Ε.Π.Π. για να διαβιβάσει στην Αστυνομία το περιστατικό».

Σκηνικό χάους

Ευθύνες καταλογίζει ο εισαγγελέας και στην κυκλοφοριακή διαχείριση, που οδήγησε δεκάδες οδηγούς να εγκλωβιστούν στα στενά του Ματιού.

Το αποτέλεσμα «ήταν τελικά να εισέλθει μεγάλος αριθμός οχημάτων στο Μάτι, πλέον αυτών που ήδη υπήρχαν εκεί και κινούνταν ή ήταν σταθμευμένα και κινήθηκαν στη συνέχεια, όταν οι κάτοικοι προσπαθούσαν, υπό το κράτος του πανικού, να απομακρυνθούν από την περιοχή, ήτοι η κίνηση των οχημάτων γινόταν άτακτα, με συνέπεια να δημιουργηθεί κυκλοφοριακή συμφόρηση στους στενούς δρόμους και τελικά να εγκλωβιστούν τα οχήματα και οι επιβαίνοντες σε αυτά».

Λάθη και παραλείψεις εντοπίζει ο εισαγγελέας και στην αρμόδια λιμενική αρχή της Ραφήνας, που επέτρεψε την αποβίβαση των ταξιδιωτών στο λιμάνι, ενώ ήταν σε εξέλιξη η φωτιά. Χαρακτηριστικά αναφέρει: «Η αρμόδια Λιμενική Αρχή (Λιμεναρχείο Ραφήνας) δεν έδωσε εντολή στα πλοία της γραμμής, που κατέπλεαν από τις 17:30 και έπειτα, όταν δηλαδή η πυρκαγιά από τον οικισμό Νταού Πεντέλης ήταν οπωσδήποτε ορατή από τους καπνούς, να μην αποβιβαστούν οχήματα και επιβάτες στον λιμένα της Ραφήνας, αλλά στον πλησιέστερο λιμένα ή σε κάθε περίπτωση να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα, έτσι ώστε να κινηθούν όλα τα οχήματα και οι επιβάτες, ανεξάρτητα από τον προορισμό τους, υποχρεωτικά προς Αρτέμιδα».

Αρκετές σελίδες αφιερώνει ο εισαγγελέας και στην πυρκαγιά που είχε ξεσπάσει την ίδια ημέρα στην Motor Oil. Όπως αναφέρει, στις συγκεκριμένες εγκαταστάσεις έσπευσαν 10 πυροσβεστικά οχήματα και έγινε εκτροπή ελικοπτέρου που κατευθυνόταν προς την Πεντέλη, γεγονός που χαρακτηρίζεται ακόμη και από τον κατηγορούμενο σήμερα Βασίλη Ματθαιόπουλο (τότε υπαρχηγό της ΠΥ) «ολέθριο λάθος του αρχηγού κ. Τερζούδη». Μάλιστα, στην κατάθεσή του, την οποία επικαλείται ο εισαγγελέας στην πρότασή του, ο κ. Ματθαιόπουλος αναφέρει χαρακτηριστικά: «Αυτή η εντολή για εκτροπή αποτελεί εγκληματικό επιχειρησιακό σφάλμα».

Σύμφωνα με την εισαγγελική πρόταση, οι 27 κατηγορούμενοι πρέπει να δικαστούν για αδικήματα σε βαθμό πλημμελήματος και συγκεκριμένα για:

Ανθρωποκτονία από αμέλεια κατά συρροή διά παραλείψεως από υπόχρεο.

Πρόκληση σωματικών βλαβών από αμέλεια κατά συρροή διά παραλείψεως από υπόχρεο.

Την τελική απόφαση για το ποιοι θα παραπεμφθούν σε δίκη θα λάβει το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών τις προσεχείς εβδομάδες.