H γυναίκα συγγραφέας, που έσπασε το κατεστημένο. Είχε ελληνικό ψευδώνυμο και φορούσε αντρικά ρούχα. Η σχέση με τον Σοπέν και ο επικήδειος του Ουγκό: “Κλαίω μια νεκρή, χαιρετώ μια αθάνατη”

Η Γαλλίδα μυθιστοριογράφος Γεωργία Σανδή, έγινε γνωστή στη Γαλλία του 18ου αιώνα τόσο για την εκκεντρική εμφάνιση και συμπεριφορά της, όσο και για το συγγραφικό της έργο. Συνήθιζε να ντύνεται με αντρικά ρούχα και να καπνίζει δημοσίως, κάτι που ήταν απαγορευμένο για τις γυναίκες της εποχής. Χαρακτηρίστηκε ως πρωτοπόρος φεμινίστρια, πριν τη δημιουργία του όρου. Μεγάλοι συγγραφείς, όπως ο Βίκτορ Ουγκώ και ο Φλωμπέρ, έκαναν μνεία στο όνομά της. 

Η σχέση της με τον διάσημο πιανίστα Φρεντερίκ Σοπέν αποτέλεσε ένα από τα πρώτα ειδύλλια διασημοτήτων στην ιστορία.

Η συγγραφέας που κέρδισε την εκτίμηση της γαλλικής ελίτ

Η Γαλλίδα συγγραφέας γεννήθηκε σε αριστοκρατική οικογένεια στο Παρίσι την 1η Ιουλίου 1804.

Το πραγματικό της όνομα ήταν Αμαντίν-Ωρόρ-Λουσίλ Ντυπέν (Amandine-Aurore-Lucile Dupin), ενώ υπέγραφε τα έργα της με το ψευδώνυμο “Γεωργία Σανδή”. Η επιλογή της οφείλεται κυρίως στην πρώιμη συνεργασία της με τον Γάλλο συγγραφέα Juliet Sandeau, με τον οποίο συνέγραψε το πρώτο της βιβλίο.

Ωστόσο δεν αποκλείεται, η επιλογή ενός ελληνικού ονόματος να οφείλεται και στο γενικό κλίμα φιλελληνισμού που επικρατούσε στη γαλλική κοινωνία μετά το ξέσπασμα της ελληνικής επανάστασης του 1821.

Διαβάστε ακόμα: Που βρίσκεται η Νέα Αθήνα στο Παρίσι; Πώς δημιουργήθηκε η ελληνική γειτονιά από Γάλλους που ενίσχυσαν την επανάσταση του 1821. Εκεί έζησαν ο Σοπέν, ο Ντελακρουά, ο Ρενουάρ και ο Ντεγκά

Διάλεξε να ασχοληθεί με την λογοτεχνία και αυτό από μόνο του ήταν μια ριζοσπαστική επιλογή. Για τα δεδομένα της γαλλικής κοινωνίας του 18ου αιώνα ήταν αδύνατο μια γυναίκα να βιοποριστεί από τη συγγραφή βιβλίων. Ο χώρος της λογοτεχνίας ήταν καθαρά ανδροκρατούμενος και η Σανδή είχε να ανταγωνιστεί σπουδαία ονόματα, όπως τον Βίκτορ Ουγκώ, τον Γκυστάβ Φλωμπέρ και τον Μπαλζάκ.

Σε ηλικία 27 ετών κατάφερε να αναδειχθεί σε ένα από τα δημοφιλέστερα πρόσωπα του Γαλλικού Ρομαντισμού. Έγραφε κυρίως μυθιστορήματα, εμπνευσμένη από την παιδική της ζωή στη γαλλική επαρχία. Από την αρχή τα έργα της παρουσίασαν μεγάλη απήχηση και κέρδισε την εκτίμηση “μεγάλων” συγγραφέων.

Το 1844 ο Ρώσος συγγραφέας Φιοντόρ Ντοστογιέφκσι μετέφρασε το έργο της Σανδή “La dernière Aldini”, αν και μετά την ολοκλήρωση της μετάφρασης ανακάλυψε ότι είχε ήδη κυκλοφορήσει στα ρωσικά. Ο Μπαλζάκ είχε πει την χαρακτηριστική φράση πως “αν κάποιος πίστευε ότι (η Σανδή) έγραφε άσχημα, ήταν επειδή τα δικά του πρότυπα κριτικής ήταν ανεπαρκή”. Ο Ευγένιος Ντελακρουά και ο Φλωμπέρ υπήρξαν θερμοί υποστηρικτές της και θαυμαστές των έργων της, ενώ στην κηδεία της ο Βίκτορ Ουγκό μίλησε για μια “σπουδαία γυναίκα”. Αντίθετη άποψη είχε ο Γάλλος σουρρεαλιστής ποιητής Σαρλ Μπωντλέρ που χαρακτήρισε την ίδια και το έργο της “χαζό και φλύαρο”.

Η τολμηρή συγγραφέας που ντυνόταν άντρας και κάπνιζε πούρο

Το 1800 η γαλλική αστυνομία εξέδωσε εντολή που απαιτούσε από τις γυναίκες να υποβάλλουν συγκεκριμένη αίτηση, προκειμένου να τους επιτραπεί να φορέσουν ανδρικά ρούχα. Πολλές γυναίκες αιτούνταν άδεια για λόγους υγείας ή επαγγελματικούς. Η Γεωργία Σανδή αψήφησε την συγκεκριμένη απαγόρευση και τους περιορισμούς των στενών κορσέδων και κυκλοφορούσε στους δρόμους της Γαλλίας με το κοστούμι της. Με την πράξη της ήθελε αφενός να υπερασπιστεί τα ίσα δικαιώματα αντρών και γυναικών, αλλά υποστήριζε και την πρακτική άποψη πως τα αντρικά ρούχα ήταν λιγότερο ακριβά και περισσότερο ανθεκτικά.

Η ριζοσπαστική επιλογή, της έδωσε τη δυνατότητα να βρεθεί σε χώρους που συναθροίζονταν παραδοσιακά μόνο άντρες. Λογοτεχνικά και φιλολογικά στέκια και σαλόνια της εποχής άνοιξαν την πόρτα τους και υποδέχτηκαν την συγγραφέα, σε μια προσπάθεια να υπάρξει ισοτιμία στον ανδροκρατούμενο χώρο της λογοτεχνίας. Αν και όλοι οι χώροι ανδροκρατούμενοι ήταν.

Εκτός από την ανδρική ενδυμασία, η Σανδή σκανδάλιζε τη γαλλική κοινωνία με το να καπνίζει δημοσίως και μάλιστα πούρο. Το κάπνισμα ήταν μια απαγορευμένη πράξη για τις γυναίκες, πόσο μάλλον σε δημόσιο χώρο. Ωστόσο, η Γαλλίδα συγγραφέας επιδίωκε να προκαλέσει και κάθε της πράξη ήταν μια δήλωση. Όπως και με το ντύσιμο έτσι και με το κάπνισμα διεκδικούσε την ισότητα των δυο φύλων και την χειραφέτηση της γυναίκας.

Η σχέση της με τον Σοπέν

Η Γεωργία Σανδή παντρεύτηκε σε ηλικία 18 ετών το 1822, και απέκτησε δυο παιδιά. Το 1831 εγκατέλειψε τον άνδρα της παίρνοντας μαζί της τα παιδιά. Ο εκκεντρικός της χαρακτήρας κέρδισε το ενδιαφέρον των αντρών της γαλλικής καλλιτεχνικής ελίτ. Ανάμεσα στους εραστές της ήταν αρκετά ονόματα του χώρου, όπως ο μουσικοσυνθέτης Φράντς Λίτς και ο επίσης συνθέτης και πιανίστας Φρειδερίκος Σοπέν.

Η σχέση της γαλλίδας συγγραφέα με τον Σοπέν υπήρξε από τα πιο ενδιαφέροντα ειδύλλια καλλιτεχνών. Το ζευγάρι με τα δύο παιδιά της Σανδή πέρασαν τον χειμώνα του 1838-1839 στη Μαγιόρκα, κάτι που ενέπνευσε τη συγγραφέα να γράψει το 1841 το ομώνυμο βιβλίο “Ένας χειμώνας στη Μαγιόρκα”. Η εκκεντρική και, για πολλούς αλλόκοτη, συμπεριφορά της Σανδή, καθώς και το γεγονός ότι συγκατοικούσε με άντρα αν και ανύπαντρη, προκάλεσε τις αντιδράσεις των περίοικων. Ως αποτέλεσμα το ζευγάρι αναγκάστηκε να μετακομίσει μακρυά από τα βλέμματα του κόσμου, σε ένα γειτονικό εγκαταλελλειμένο μοναστήρι.

Ο διάσημος συνθέτης έπασχε από φυματίωση και η διαμονή του στο μοναστήρι επιδείνωσε την κατάσταση της υγείας του. Η Σανδή στάθηκε δίπλα του μέχρι τη στιγμή που ένιωσε πως ο έρωτάς της είχε πια ξεθυμάνει. Έγραψε το μυθιστόρημα “Λουκρητία Φλοριάνι”, στο οποίο οι δυο πρωταγωνιστές ήταν μια πιστή αποτύπωση του διάσημου ζευγαριού. Αν και οι ομοιότητες ήταν ουκ ολίγες όπως και τα υπονοούμενα για μια σχέση που ολοκλήρωσε τον κύκλο της, ο Σοπέν δεν αντιλήφθηκε τη διάθεση της ερωμένης του να χωρίσουν.

Το καλοκαίρι του 1847 η Σανδή εγκαταλείπει τον διάσημο μουσικό, ο οποίος δύο χρόνια αργότερα άφησε την τελευταία του πνοή νικημένος από την φυματίωση. Στην κηδεία του παρευρέθηκαν πάνω από τρεις χιλιάδες άτομα, ανάμεσά τους και δημοφιλείς πρόσωπα των γραμμάτων και των τεχνών. Η Γεωργία Σανδή απουσίαζε.

Η Γεωργία Σανδή πέθανε στη γαλλική πόλη Νοάν, στις 8 Ιουνίου 1876 σε ηλικία 71 ετών. Ο Βίκτορ Ουγκό έγραψε: “Κλαίω μια νεκρή, χαιρετώ μια αθάνατη”.

Πηγή χαρακτηριστικής φωτογραφίας: Wikipedia

Διαβάστε ακόμα στη “ΜτΧ”: Οι πίνακες του Ντελακρουά για την επανάσταση που συγκλόνισαν τους Ευρωπαίους. Ζωγράφισε τη σφαγή στη Χίο και στο Μεσολόγγι και παρουσίαζε τους Έλληνες ως σύμβολο ελευθερίας και πολιτισμού, σε αντίθεση με τους Τούρκους