Γεντί Κουλέ. Το φρούριο της Θεσσαλονίκης που έγινε κάτεργο και τόπος εκτελέσεων. Η απομόνωση, τα κελιά, τα βασανιστήρια και οι αποδράσεις που έγραψαν ιστορία στη “Μηχανή του Χρόνου” (βίντεο)

Συγκλονιστικές ιστορίες από την εκατονταετή λειτουργία της φυλακής Επταπυργίου Θεσσαλονίκης, παρουσιάζει η Μηχανή του Χρόνου με το Χρίστο Βασιλόπουλο.

Δείτε από το ERT WEB την εκπομπή που μεταδόθηκε από την ΕΡΤ1.

Το κολαστήριο που έμεινε γνωστό στο πανελλήνιο, με την τούρκικη ονομασία Γεντί Κουλέ, δηλαδή Επτά Πύργοι, υπήρξε το σύμβολο του τρόμου για χιλιάδες ποινικούς και πολιτικούς κρατουμένους, που φυλακίστηκαν στους υγρούς θαλάμους του.

Η εκπομπή παρουσιάζει τους γραπτούς και άγραφους νόμους που ίσχυαν ανά περιόδους στη φυλακή και καθορίζονταν από τους δεσμοφύλακες και τους κρατούμενους. Παρά τα αυστηρά μέτρα ασφαλείας που υπήρχαν πάντα στη φυλακή, ελάχιστοι κατάφεραν να αποδράσουν. Ο πρώην γ.γ του ΚΚΕ Νίκος Ζαχαριάδης και ο λήσταρχος Τζατζάς, είναι δύο από αυτούς που τα κατάφεραν.

Επίσης κάνει αυτοψία στο «συνήθη τόπο εκτελέσεων» που βρισκόταν ακριβώς έξω από τη φυλακή. Εκεί αμέτρητοι καταδικασμένοι τουφεκίστηκαν είτε για τα εγκλήματα που διέπραξαν, είτε για τα πολιτικά τους φρονήματα.

Ανάμεσα σε αυτούς που δέχτηκαν τα πυρά των εκτελεστικών αποσπασμάτων και τις χαριστικές βολές, ήταν ο «δράκος του Σέιχ Σου» Αριστείδης Παγκρατίδης, ο ναζί μακελάρης της Κρήτης και της Μακεδονίας Φρίτς Σούμπερτ , ο Νίκος Νικηφορίδης που καταδικάστηκε επειδή συγκέντρωνε υπογραφές κατά των πυρηνικών όπλων και εκατοντάδες αριστεροί κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου.

Η Μηχανή του Χρόνου βρέθηκε στο Πειθαρχείο, δηλαδή στα κελιά της απόκοσμης απομόνωσης, όπου γίνονταν μεσαιωνικά βασανιστήρια σε απείθαρχους φυλακισμένους ή περνούσαν τις τελευταίες ώρες τους οι μελλοθάνατοι. Μεταξύ αυτών που έμειναν επί μακρόν στην σκοτεινή και υγρή απομόνωση ήταν ο συγγραφέας Χρόνης Μίσσιος και ο ποιητής Μανώλης Αναγνωστάκης.

Το Γεντί Κουλέ ήταν ο φόβος και ο τρόμος επίσης και την περίοδο της χούντας. Η εκπομπή κατέγραψε τις μαρτυρίες του Αδάμ Δράγα και του Τριαντάφυλλου Μηταφίδη που φυλακίστηκαν στο Γεντί Κουλέ και έζησαν τραγικές στιγμές μαζί με εκατοντάδες άλλους πολιτικούς κρατούμενους.

Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στα ρεμπέτικα και λαϊκά τραγούδια που γράφτηκαν για το Γεντί Κουλέ και τις ιστορίες που κρύβονται στους στίχους, όπως το Νύχτωσε χωρίς Φεγγάρι του Απόστολου Καλδάρα.

Το εφιαλτικό Γεντί Κουλέ που λειτούργησε μέσα στα βυζαντινά τείχη και κάστρα της Θεσσαλονίκης, έκλεισε το 1989 μετά τις αποκαλύψεις λειτουργών της Δικαιοσύνης για διακίνηση ναρκωτικών, βιασμούς και βασανιστήρια.

Στην εκπομπή μιλούν οι δημοσιογράφοι Σπύρος Κουζινόπουλος, Γιώργος Λιάνης και Νίκος Δημαράς, ο συγγραφέας Κωνσταντίνος Νίγδελης, ο πρώην εισαγγελέας Κωνσταντίνος Λογοθέτης, ο ερευνητής Ανδρέας Βενιανάκης, ο λογοτέχνης Περικλής Σφυρίδης, η κάτοικος Επταπυργίου Δήμητρα Γρηγοριάδου και οι πολιτικοί κρατούμενοι επί χούντας Αδάμ Δράγας και Τριαντάφυλλος Μηταφίδης.