Γενναίος Κολοκοτρώνης, ο αμόρφωτος γιος του Γέρου του Μοριά, που οι βασιλείς θεωρούσαν “λόγιο”. Περιφρονούσε τον κίνδυνο και ορμούσε άφοβα στον αντίπαλο

^{του ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού}

Ο Ιωάννης-Γενναίος Κολοκοτρώνης γεννήθηκε το 1805 στη Ζάκυνθο όπου ζούσε εξόριστος ο πατέρας του, Θεόδωρος και ήταν το δεύτερο αγόρι του.

Πρώτος είχε γεννηθεί ο Πάνος, που ήταν καλός μαθηματικός, μιλούσε ιταλικά και γαλλικά και ήταν από τους πιο καλλιεργημένους νέους της γενιάς του.

Αυτό, όμως, δεν ίσχυε και για τον Γενναίο, αφού σύμφωνα με την αυτοβιογραφία του δεν είχε ιδιαίτερη έφεση στα γράμματα και πριν από την Επανάσταση του 1821 δούλευε ως μούτσος σ’ ένα πλοίο στη Ζάκυνθο.

Ο Πάνος ήταν το αγαπημένο παιδί του Γέρου του Μοριά και καμάρωνε για τη μόρφωση και την ευστροφία του. Η δολοφονία του το 1825, στη διάρκεια του δεύτερου εμφυλίου πολέμου της Επανάστασης, τσάκισε τον Κολοκοτρώνη σε τέτοιο σημείο που παραδόθηκε στους αντιπάλους του, αν και θα μπορούσε να συνεχίσει να μάχεται εναντίον τους. Ο δευτερότοκος, δεν είχε την κουλτούρα του αδελφού του, αλλά αναδείχθηκε σ’ ένα από τα γενναιότερους ήρωες του 1821 και μάλιστα για το λόγο αυτό απόκτησε το προσωνύμιο «Γενναίος».

Η δράση του ξεκίνησε με το ξέσπασμα της Επανάστασης την άνοιξη το 1821, όταν ήταν μόλις 16χρονών και ένα χρόνο αργότερα διακρίθηκε στη μάχη των Δερβενακίων. Όταν ο Ιμπραήμ αποβιβάστηκε στην Πελοπόννησο και η Επανάσταση κινδύνεψε σοβαρά να σβήσει, ο Γενναίος Κολοκοτρώνης ήταν ένας από τους επικεφαλής του  ανταρτοπόλεμου που ο πατέρας του σχεδίασε εναντίον του εισβολέα. Ο Γενναίος διακρίθηκε για την ορμητικότητά του και την αδιαφορία του απέναντι στα αντίπαλα πυρά. Γι΄ αυτό η ζωή του κινδύνευσε πολλές φορές.

Διαβάστε ακόμα: Ο θάνατος του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Λίγο πριν πεθάνει συγχώρεσε ακόμη και τον υπουργό που ήθελε την καταδίκη του. Ποιες ήταν οι τελευταίες ώρες του Γέρου

Όταν έληξε η Επανάσταση, συνέχισε την καριέρα του ως στρατιωτικός, μ’ ένα σύντομο διάλειμμα το 1834 όταν φυλακίστηκε την περίοδο της Αντιβασιλείας, όπως ακριβώς συνέβη και με τον πατέρα του. Το 1835 ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης αποφυλακίστηκε και υπήρξε τότε προσέγγιση του με τον Όθωνα. Το αποτέλεσμα ήταν ο Γενναίος να γίνει υπασπιστής του νεαρού βασιλιά. Μέχρι το τέλος της βασιλείας του Όθωνα, ο Γενναίος Κολοκοτρώνης παρέμεινε πιστός σε αυτόν. Μάλιστα, μεταξύ Μαΐου-Οκτωβρίου 1862, στη διάρκεια των εξεγέρσεων που τελικά οδήγησαν στην έξωση του Όθωνα από την Ελλάδα, ο Γενναίος Κολοκοτρώνης, αν και αγράμματος, έγινε πρωθυπουργός της Ελλάδας σε μία απέλπιδα προσπάθεια να σώσει το θρόνο του.

Τα πρώτα από τα σχεδόν τριάντα χρόνια που ο Γενναίος Κολοκοτρώνης ήταν υπασπιστής του Όθωνα, τόσο αυτός όσο και η Αμαλία είχαν την εντύπωση ότι ήταν μορφωμένος και καλλιεργημένος. Αυτό προκαλούσε απορία στους συναδέλφους του στρατιωτικούς οι οποίοι τον ήξεραν από την εποχή της Επανάστασης, και τον σέβονταν για την παληκαριά του, αλλά όχι βέβαια και για τη «λογιοσύνη» του. Τον Οκτώβριο του 1862 ο Όθωνας και η Αμαλία εκδιώχθηκαν από την Ελλάδα και τότε ο Γενναίος αποκάλυψε για πρώτη φορά πως από ένα τυχαίο περιστατικό το 1837 ο Όθωνας αποκόμισε την εντύπωση ότι αυτός διέθετε γνώσεις αρχαιολογίας και ιστορίας.

Έτυχε στο περιστατικό αυτό να είναι παρούσα και η τότε 19χρονη Αμαλία, η οποία είχε μόλις παντρευθεί τον Όθωνα. Η Αμαλία είχε πάθος με την αρχαία ελληνική ιστορία και έτσι και εκείνη πείστηκε ότι ο γιος του Κολοκοτρώνη διέθετε κλασική παιδεία. Σύμφωνα με τον Γενναίο επρόκειτο για μία παρεξήγηση:

«Όταν ο βασιλέας με τη βασίλισσα και την άλλη συνοδεία, έκαναν την πρώτη περιοδεία τους στην Πελοπόννησο (1837), φτάνοντας στ’ Ανάπλι με κάλεσε και μου είπε:

-Πρέπει να επισκεφθόμεν και τας Μυκήνας, κύριε Κολοκοτρώνη. Σεις που γνωρίζετε τον τόπον παρακαλώ να φροντίσετε. Αύριον θα γίνει η εκδρομή. Γνωρίζετε το μέρος;

-Μυκήνας, είπατε, μεγαλειότατε..μάλιστα, θα φροντίσω!

Κατέβηκα στο παζάρι κι έφερνα γύρα ρωτώντας όσους Αναπλιώτες απαντούσα να μου πουν που βρίσκονται αυταί αι «Μυκήναι». Κανείς όμως δεν ήξερε να με φωτίσει.

-Πρώτη φορά ακούμε αυτό τ’ όνομα! Τι τόπος είν’ αυτός;

Απελπισμένος κινάω νύχτα για το πιο κοντινό χωριό. Στο δρόμο απάντησα κάτι τσοπάνηδες.

-Ελάτε’ δω, μωρέ παιδιά: Πέστε μου, σε ποιο μέρος εδώ τριγύρω συνηθάνε οι λόρδοι και πηγαίνουνε να δουν τίποτε παλιά χαλάσματα;

-Εγώ ξέρω!, λέει ένας τσοπάνης, στο Χαρβάτι το χωριό, κοντά στα Φίχτια, πάνε συχνά οι λόρδοι με βιβλία κι όλο ψάχνουν κάτι παλιόπετρες που βρίσκονται απέξω από το χωριό.

Τότε θυμήθηκα κι εγώ πως ήξερα το μέρος, είχα μάλιστα κάνει ένα γερόν πόλεμο με τους Τούρκους εκεί. Κινήσαμε το πρωί, κι εγώ μπροστά με τ’ άλογο καμαρωτός έφερα τη βασιλική ακολουθία στο Χαρβάτι, σήκωσα το χέρι αργά αργά κι έδειξα τις παλιόπετρες.

-Αυτές είναι οι Μυκήνες! είπα.

Οι συνάδελφοί μου έμειναν με ανοιχτό το στόμα, παράξενοι με τη σοφία μου. Αλλά και ο βασιλέας ευχαριστήθηκε όχι λίγο:

-Ο κύριος Κολοκοτρώνης είναι εξ όλων μας ο λογιότερος και ο περισσότερον κάτοχος αρχαιολογικών γνώσεων!!!!»

Χρόνια αργότερα, ακούστηκε ότι ο Γενναίος θα έγραφε τα απομνημονεύματά του και το άκουσαν οι βασιλείς, που είχαν μάθει πια ότι ο υπασπιστής τους ήταν αγράμματος.

Η Αμαλία προσπάθησε να τον πειράξει και είπε στο βασιλιά, ότι θα ήταν καλό να τον διορίσει καθηγητή της Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών τώρα που «έγραφε απομνημονεύματα».

Ο Γενναίος άκουσε το πείραγμα και ετοιμόλογος όπως ήταν απάντησε στην Αμαλία: “εφόσον έχει διοριστεί ο Ανάστασης Μαυρομιχάλης υπουργό Παιδείας, μπορώ να γίνω και εγώ καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο”.

Ο Μαυρομιχάλης ήταν εξίσου αγράμματος με τον Γενναίο και είχε διοριστεί για λόγους πολιτικής σκοπιμότητας.

_{Aντλήθηκαν στοιχεία από: Γιάννη Βλαχογιάννη, Ιστορικά Ανέκδοτα και Αξιοπερίεργα Επιφανών Ελλήνων. Εκδόσεις Γνώση, Αθήνα 2012}

Διαβάστε ακόμα στη “ΜτΧ”: Τερτσέτης. Ο δικαστικός που αρνήθηκε να καταδικάσει άδικα τον Κολοκοτρώνη και τον Πλαπούτα σε θάνατο στην γκιλοτίνα. Ξυλοκοπήθηκε, φυλακίστηκε και δικάστηκε από τους Βαυαρούς