Φραντς Κάφκα. Έπασχε από κατάθλιψη και αγοραφοβία. Ο θάνατος των πέντε αδελφιών του και η επιθυμία του να καεί όλο το συγγραφικό του έργο και να μη διαβαστεί ποτέ

Ο Έρμαν Έσσε έχει γράψει για αυτόν: « Είναι ο μοναδικός άνθρωπος που μπορεί να σε βυθίσει στο σκοτάδι, έχοντας όλα τα φώτα αναμμένα».

Τα περισσότερα έργα του εκδόθηκαν μετά τον θάνατό του.

Οι ιστορίες είναι τόσο μοναδικές και αινιγματικές, που επινοήθηκε ο χαρακτηρισμός “καφκικός” για να εκφράζει αυτήν ακριβώς την μοναδικότητα.

Η Μεταμόρφωση, η Δίκη κι ο Πύργος είναι από τα πιο γνωστά του έργα.

Μέσα από αυτά κατόρθωσε να αποτυπώσει μια γκροτέσκα άποψη του κόσμου, όπου οι άνθρωποι προσπαθούν να ξεφύγουν από τις ενοχές, τη μοναξιά και το αέναο άγχος της ζωής.

Η κάργια της Βοημίας

Ο Κάφκα γεννήθηκε στην Πράγα το 1883. Η οικογένειά του είχε εβραϊκή καταγωγή. Ήταν ο μεγαλύτερος από 6 αδέρφια. Οι δύο αδελφοί του πέθαναν σε μικρή ηλικία και οι τρεις αδερφές του εκτελέστηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Το επίθετο Κάφκα στα τσέχικα σημαίνει κάργια.

Ο πατέρας του, ένας δυναμικός άνθρωπος, κατάφερε πολύ νωρίς να γίνει επιτυχημένος έμπορος υφασμάτων.

Η σχέση του όμως με τον γιο του ήταν απογοητευτική.

Ο Φραντς από μικρή ηλικία έδειξε μια αποστροφή προς τους ανθρώπους.

Δεν ήταν καθόλου κοινωνικός και προτιμούσε να απομονώνεται στο δωμάτιο του και να διαβάζει λογοτεχνικά έργα.

Η απομόνωση προκαλούσε τη δυσαρέσκεια του πατέρα του, που έκανε απαξιωτικά σχόλια για την κλίση του προς την λογοτεχνία.

Ο φιλάσθενος γιος πολύ αργότερα σε επιστολή του, περιγράφει τον πατέρα του σαν έναν τυραννικό και ευέξαπτο χαρακτήρα, που ήθελε να ελέγχει τα πάντα και συχνά ξεσπούσε πάνω του.

Σε όλη του τη ζωή, ο Κάφκα προσπάθησε να διαχειριστεί την αδιαφορία και τα νεύρα του γονιού του.

Μάλιστα, η “Μεταμόρφωση”, που μιλά για έναν άνθρωπο που μεταμορφώνεται σε μια αποκρουστική κατσαρίδα κι όλος ο κόσμος τον αποφεύγει, πηγάζει από αυτή την προβληματική σχέση.

Εκπαίδευση και εργασία

Η μητρική γλώσσα του Κάφκα ήταν τα γερμανικά στα οποία έγραψε όλα τα έργα του.

Όμως, γνώριζε και άπταιστα τσέχικα.

Μετά το λύκειο, φοίτησε στο πανεπιστήμιο της Πράγας.

Αρχικά σπούδασε Χημεία, που σύντομα τη βρήκε αδιάφορη.

Γι’ αυτό εμπλούτισε τις σπουδές του με αρχαία ελληνικά και λατινικά. Τελικά πήρε το πτυχίο της Νομικής.

Εκεί γνώρισε και τον Μαξ Μπροντ, έναν από τους ελάχιστους φίλους που απέκτησε.

Το 1907, ο Κάφκα εργαζόταν σε μια ιταλική ασφαλιστική εταιρία από την οποία παραιτήθηκε και το 1908, εργάστηκε  σε μια άλλη ασφαλιστική εταιρία στην Πράγα. Το ωράριο του φαινόταν εξοντωτικό και ανώφελο. Ένιωθε εγκλωβισμένος και ενοχλημένος που δεν μπορούσε να αφοσιωθεί στην λογοτεχνία.

Αν και ήταν εξαιρετικός στην δουλειά του, ο Κάφκα παρέμενε στην εταιρία μόνο για να μπορεί να πληρώνει τα καθημερινά του έξοδα.

Όλα τα χρόνια η ντελικάτη παρουσία του και ο φιλάσθενος χαρακτήρας του τον ταλαιπωρούσαν. Είχε ήδη μπει δύο φορές για θεραπεία σε σανατόρια της Πράγας.

Προσωπική ζωή

Το 1923, μετακόμισε στο Βερολίνο για να αποφύγει την επιρροή της οικογένειας του και να αφοσιωθεί στο συγγραφικό του έργο.

Πριν όμως από την οριστική του μετακόμιση, ο Κάφκα κατάφερε να αρραβωνιαστεί δύο φορές.

Όμως δεν προχώρησε ποτέ σε γάμο.

Το 1912, γνώρισε την Φελίτσε Μπάουερ. Ύστερα από δύο χρόνια συνεχούς αλληλογραφίας ορίστηκε ο αρραβώνας του ζευγαριού.

Παράλληλα, ο Κάφκα ξεκίνησε να στέλνει γράμματα και στην καλύτερη φίλη της μνηστής του. Όταν η Φελίτσε το έμαθε, ο γάμος ακυρώθηκε.

Ο έρωτας του ζευγαριού, όμως, αναζωπυρώθηκε.

Αυτή την φορά ήταν τα προβλήματα υγείας που δεν επέτρεψαν στον Κάφκα να παντρευτεί.

Από το 1912 μέχρι το 1923, ο Κάφκα συγγράφει το μεγαλύτερο και πιο αντιπροσωπευτικό μέρος του έργου του.

«Όλα όσα έχω γράψει και σχεδιάσει να καούν ανελλιπώς και χωρίς να διαβαστούν»!

Η επιδείνωση της υγείας του Κάφκα ήταν μη αναστρέψιμη. Διαγνώστηκε ότι έπασχε από φυματίωση.

Το 1923, επέστρεψε στην Πράγα και για άλλη μια φορά μπήκε σε σανατόριο.

Στις 3 Ιουνίου 1924, καταπονημένος, πεθαίνει. Ήταν μόλις 41 ετών.

Είναι γνωστό ότι ο Κάφκα σε όλη του τη ζωή έπασχε από κλινική κατάθλιψη και αγοραφοβία. Υπέφερε από αϋπνίες και ημικρανίες. Προσπαθούσε να ακολουθήσει μια υγιεινή χορτοφαγική διατροφή, καθώς και άλλα γιατροσόφια.

Στη διαθήκη του είχε γράψει ότι δεν επιθυμούσε τίποτα από ότι είχε συγγράψει, να διαβαστεί και να εκδοθεί.

Ευτυχώς, ο καλός του φίλος Μαξ, δεν πραγματοποίησε το αίτημα του και έτσι τα έργα του μοντερνιστή συγγραφέα συνεχίζουν να επηρεάζουν την παγκόσμια λογοτεχνία, τη μουσική και τον κινηματογράφο.

Πηγή χαρακτηριστικής εικόνας: Wikimediamtx Commons

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Η κοινή γνώμη και ο Τύπος χρησιμεύουν για να διατηρήσουν σκοτεινή την πραγματικότητα». Φράσεις και συμπεράσματα του Φραντς Κάφκα: «Τα πάντα, ακόμα και τα ψέματα, προωθούν την αλήθεια. Οι σκιές δεν σβήνουν το ήλιο»