Φράικορπς. Τα ακροδεξιά τάγματα που έπνιξαν στο αίμα τους αριστερούς Σπαρτακιστές. Το τέλος της Λούξεμπουργκ και του Λίμπκνεχτ

Στις 15 Ιανουαρίου 1919, η Ρόζα Λούξεμπουργκ και ο Καρλ Λίμπκνεχτ δολοφονήθηκαν από τις παραστρατιωτικές ομάδες των Φράικορπς. Με αυτό τον τρόπο, μπήκε ο επίλογος της εξέγερσης των Σπαρτακιστών που είχε αρχίσει δέκα ημέρες νωρίτερα σε μία ρευστή περίοδο για τη μεταπολεμική Γερμανία. 

Το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου επισφραγίστηκε τον Ιούνιο του 1919 με την ηττημένη Γερμανία να αποδέχεται τους σκληρούς για εκείνη όρους της Συνθήκης των Βερσαλλιών.

Στο εσωτερικό της χώρας, ο Κάιζερ Γουλιέλμος ο Β’ είχε εκθρονιστεί από το Νοέμβριο του 1918 και καθιερώθηκε ομοσπονδιακή δημοκρατία.

Καγκελάριος ανέλαβε ο Φρίντριχ Έμπερτ, αρχηγός του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος Γερμανίας. Έτσι, έμπαιναν τα θεμέλια για το καθεστώς της λεγόμενης Δημοκρατίας της Βαϊμάρης που διήρκεσε έως το 1933.

Για μια μικρή περίοδο μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, τα γεγονότα έδειχναν να στρέφουν τη χώρα προς τα αριστερά. Στους κόλπους του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος υπήρχαν δύο αντιμαχόμενα στρατόπεδα.

Από τη μία, ήταν η μεταρρυθμιστική πτέρυγα, τα ηγετικά στελέχη και από την άλλη η επαναστατική πτέρυγα, μια ομάδα μαρξιστών που θεωρούσαν υπερβολικά ήπια τη ρεφορμιστική πολιτική του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος.

Αυτή η ομάδα, με επικεφαλής την Πολωνοεβραϊκής καταγωγής επαναστάτρια Ρόζα Λούξεμπουργκ και το Γερμανό πολιτικό και δικηγόρο Καρλ Λίμπκνεχτ, βρισκόταν ήδη από το 1914 σε αντιπαράθεση με την ηγεσία του κόμματος, η οποία τάχθηκε υπέρ της συμμετοχής της Γερμανίας στο Μεγάλο Πόλεμο.

Από τη μεριά της επαναστατικής πτέρυγας, ο Έμπερτ θεωρήθηκε “προδότης της εργατικής τάξης”. Η ρήξη επήλθε οριστικά, όταν οι Λούξεμπουργκ και Λίμπκνεχτ δημιούργησαν το κίνημα “Ένωση Σπαρτακιστών”.

Το όνομα προήλθε από το μονομάχο Σπάρτακο, ο οποίος ηγήθηκε της εξέγερσης των σκλάβων εναντίον της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας τον 1ο αιώνα π.Χ..

Στην Ένωση Σπαρτακιστών συμμετείχαν και στελέχη που επίσης είχαν αποσχιστεί από το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα και είχαν ιδρύσει το Ανεξάρτητο Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα Γερμανίας.

Την Πρωτοχρονιά του 1919, η Ένωση Σπαρτακιστών μετεξελίχθηκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα Γερμανίας.

Η εξέγερση

Για δύο χρόνια, από το 1916 μέχρι το 1918, η Λούξεμπουργκ και ο Λίμπκνεχτ φυλακίστηκαν για την πολιτική τους δράση. Ωστόσο, δεν πτοήθηκαν.

Εμπνεόμενοι από την Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917, διέδιδαν τις ιδέες τους μέσα από διάφορα έντυπα, όπως η εφημερίδα Die Rote Fahne.

Στόχος των Σπαρτακιστών δεν ήταν μόνο να εναντιωθούν στο μιλιταρισμό. Ήθελαν, επίσης, να φέρουν την προλεταριακή επανάσταση στη Γερμανία και να εγκαθιδρύσουν κομμουνιστική κυβέρνηση στο πρότυπο της σοβιετικής Ρωσίας.

Οι φιλοδοξίες τους ενισχύονταν αφενός από το ότι εργάτες και στρατιώτες συγκρότησαν σοβιέτ, ακολουθώντας, ως ένα βαθμό, το παράδειγμα των Ρώσων, και αφετέρου από γεγονότα όπως η πολυάριθμη ναυτική ανταρσία του Κίελο στις 3 Νοεμβρίου 1918.

Όταν το ημερολόγιο έδειξε 5 Ιανουαρίου του 1919, η “εξέγερση των Σπαρτακιστών” πήρε σάρκα και οστά. Δεκάδες χιλιάδες ανθρώπων ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα για γενική απεργία και “πλημμύρισαν” τους δρόμους του Βερολίνου για να διαδηλώσουν εναντίον του Έμπερτ.

Ο αρχηγός της αστυνομίας του Βερολίνου, Εμίλ Άικoρν, ένας ριζοσπάστης που είχε απολυθεί μία μέρα πριν, αλλά αρνήθηκε να παραιτηθεί, προμήθευε με όπλα τους διαδηλωτές.

Οι διαδηλωτές έστησαν οδοφράγματα στους δρόμους και κατέλαβαν τόσο δημόσια κτίρια και σιδηροδρομικούς σταθμούς όσο και τα γραφεία μιας αντισπαρτακιστικής εφημερίδας με το όνομα Vorwärts.

Παρ’ όλ’ αυτά, πολλοί διαδηλωτές επέστρεψαν στα σπίτια τους απογοητευμένοι από την έλλειψη σχεδιασμού της Επαναστατικής Επιτροπής.

Κάποιοι ήθελαν να συνεχίσουν με την ένοπλη εξέγερση και κάποιοι άρχισαν συζητήσεις με τον Έμπερτ που, εν τέλει, δεν κατέληξαν πουθενά.

Η καταστολή της εξέγερσης και η δολοφονία των πρωτεργατών

Για να καταστείλει την εξέγερση, ο Έμπερτ, που κάποτε είχε πει ότι “μισεί την επανάσταση σαν αμαρτία”, συνεργάστηκε με τα αποκαλούμενα Φράικορπς.

Επρόκειτο για παραστρατιωτικές και αντικομμουνιστικές ομάδες που αποτελούνταν από απογοητευμένους πρώην αξιωματικούς του στρατού, οι οποίοι, λίγα χρόνια μετά, υποστήριξαν ανοιχτά την άνοδο των Ναζί.

Εξοπλισμένα με πυροβολικό, πολυβόλα και χειροβομβίδες, τα Φράικορπς ανακατέλαβαν το αρχηγείο της αστυνομίας, το Υπουργείο Πολέμου και άλλα κτίρια που είχαν καταλάβει οι επαναστάτες.

Μέσα σε λίγες μέρες, τα Φράικορπς  εκτέλεσαν εκατοντάδες Σπαρτακιστές, ενώ η κυβέρνηση διέλυσε με συνοπτικές διαδικασίες τα σοβιέτ εργατών και στρατιωτών.

Οι επιχειρήσεις καταστολής συνεχίστηκαν μέχρι και το Μάρτιο του 1919 με τη δολοφονία και άλλων στελεχών του κινήματος

Στις 15 Ιανουαρίου 1919, η Λούξεμπουργκ και ο Λίμπκνεχτ βρήκαν μαρτυρικό θάνατο. Συνελήφθησαν από ένα σώμα των Φράικορπς σε ένα σπίτι φίλων όπου κρύβονταν.

Με εντολή του αξιωματικού, Βάλντεμαρ Παμπστ, οι δύο πρωτεργάτες της εξέγερσης βασανίστηκαν, ανακρίθηκαν και, στο τέλος, δολοφονήθηκαν.

Ο Λίμπκνεχτ πυροβολήθηκε στο πάρκο Tiergarten και η σορός του παραδόθηκε ανώνυμα σε ένα νεκροτομείο. Η Λούξεμπουργκ τουφεκίστηκε στο κρανίο και το πτώμα της πετάχτηκε στο κανάλι Landwehr. Βρέθηκε σχεδόν πέντε μήνες μετά, την 1η Ιουνίου.

Τα Φράικορπς διαλύθηκαν επίσημα το 1920, αλλά μερικά από αυτά συνέχισαν να υπάρχουν για αρκετά χρόνια. Πολλά μελλοντικά μέλη και ηγέτες του Ναζιστικού κόμματος είχαν υπηρετήσει στα Φράικορπς, όπως ο Ερνστ Ρεμ, μελλοντικός επικεφαλής των Sturmabteilung ή SA, ο Χάινριχ Χίμλερ, μελλοντικός επικεφαλής των Σουτσστάφφελ ή SS, και ο Ρούντολφ Ες, ο μελλοντικός διοικητής του στρατοπέδου συγκέντρωσης Άουσβιτς.

Αντίθετα ο Χέρμαν Έρχαρντ, ιδρυτής και ηγέτης της θαλάσσιας ταξιαρχίας Έρχαρντ, και ο αναπληρωτής του διοικητής Eberhard Kautter, ηγέτες της Viking League, αρνήθηκαν να βοηθήσουν τον Χίτλερ και τον Έριχ Λούντεντορφ στο Πραξικόπημα της Μπιραρίας που είχαν οργανώσει και συνωμότησαν εναντίον τους.

Πηγή κεντρικής φωτογραφίας: Wikipedia

Με πληροφορίες από:

• History Today
• “Ευρωπαϊκή Ιστορία – Ο Δυτικός Πολιτισμός: Νεότεροι Χρόνοι”, Εκδόσεις Επίκεντρο