«Φουντούνια σαλάμ, φουντούνια μαλέκομ, φουντούνια φατάχ, φαντούνια ουλάχατα, ουλάχατα». Οι αντισυμβατικές διαφημίσεις του Χάρρυ Κλυνν, που υποστήριζε ότι έτσι έκανε ανταρτοπόλεμο

Από το 1981 ο Χάρρυ Κλυνν βίωσε και κατήγγειλε τον αποκλεισμό του από τα μέσα ενημέρωσης.

Το κρατικό μονοπώλιο σε τηλεόραση και ραδιόφωνο παραγκώνισε τους καλλιτέχνες που “ενοχλούσαν”, ανάμεσα στους οποίους ήταν και ο Χάρρυ Κλυνν, που σατίριζε την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ.

Η μόνη του επικοινωνία με το κοινό ήταν μέσα από κάποιες παραστάσεις που έδινε στην επαρχία.

Όταν κινδύνευσε να εξαφανιστεί και να ξεχαστεί φυσιογνωμικά αποφάσισε να περάσει στην τηλεόραση, μέσα από την διαφήμιση.

“Πιστεύω ότι χρησιμοποίησα τη διαφήμιση, δεν με χρησιμοποίησε εκείνη. Άσκησα έναν ιδεολογικό και σημειολογικό ανταρτοπόλεμο μέσα από τα διαφημιστικά σποτ των 25 δευτερολέπτων”, είχε πει.

Δεν υπήρχε διαφήμισή του Χάρυ Κλυν που να μην συζητηθεί και οι ατάκες του να μην γίνουν σλόγκαν.

Παροιμιώδης έχει μείνει η διαφήμιση με τα «φουντούνια», όπου ντύθηκε Άραβας, Ιταλός και Αμερικανός και έβγαζε από τις μάνικες αντί για βενζίνη… φουντούνια λέγοντας «Φουντούνια σαλάμ, φουντούνια μαλέκομ, φουντούνια φατάχ, φαντούνια ουλάχατα, ουλάχατα» και κάποια ακαταλαβίστικα που δεν μπορούσε κανείς να μεταφράσει.

Μνημειώδες επίσης είναι και το ιταλικό «ικουκουέστι, ικουέστι άι καπίτο».

Μέσα από τις διαφημίσεις προσπάθησε να συνδυάσει την προώθηση του προϊόντος με το δικό του προσωπικό στυλ. Η νέα μορφή διαφήμισης…ήταν μια αντιδιαφήμιση για την εποχή, όπως τη χαρακτήριζε, βασισμένη στην σάτιρα.

“Αν χρησιμοποιήσω το καλαμπούρι ή την μίμηση, το χρησιμοποιώ σαν γέφυρα για να δώσω μια ανάσα στο άλλο για να μπορέσω να περάσω στο επόμενο θέμα, το οποίο στην ουσία είναι οδυνηρό, όπως οδυνηρές είναι και οι διαφημίσεις που κάνω”, σχολίασε ο ίδιος στην συνέντευξη του.

Ίσως οι καταναλωτές να μην εισέπρατταν όλα αυτά τα νοήματα, που πίστευε ότι πέρναγε, αλλά σίγουρα απολάμβαναν την αντισυμβατική του παρουσία.

Χαρακτηριστικό των διαφημίσεων του ήταν η αφαίρεση του προϊόντος και η προβολή του…Χάρρυ Κλυνν.

“Θα σου πω ένα παράδειγμα. Σε μια νέα διαφήμιση, σηκώνομαι από τον ύπνο, ανοίγω ένα ψυγείο, δεν υπάρχει όμως ψυγείο, βγάζω ένα μπουκάλι γάλα, δεν υπάρχει ούτε γάλα, ούτε μπουκάλι, ακούγονται μόνο ήχοι, χστ χστ, ανοίγω το γάλα και πίνω γάλα που δεν υπάρχει. Η αφαίρεση του προϊόντος είναι πλήρης. Σκεφτόμαστε τώρα πως θα παρουσιάσουμε στο τέλος το προϊόν”, ανέφερε ο ίδιος.

“Το θέατρο των φτωχών”

Ο Χάρρυ Κλυνν άλλαξε την πορεία των διαφημίσεων. Ενώ μέχρι τότε απλά εκτελούνταν, εκείνος τις αντιμετώπισε σαν ρόλους, σε ένα είδος που υπήρχε τότε μόνο στην Αμερική, από όπου ξεκίνησε.

Ανήκε στην κατηγορία των “ethic comediamtxns”.

Αυτοί θεωρούνταν περιθωριακοί και για αυτό δεν πέρασαν ποτέ στα εθνικά δίκτυα της τηλεόρασης.

Έζησε 10 χρόνια στις ΗΠΑ και τον Καναδά. Εκεί διαμόρφωσε τον καλλιτεχνικό του χαρακτήρα.

Δούλεψε δίπλα σε μεγάλους κωμικούς της εποχής, όταν έκανε την εμφάνιση του ένα νέο είδος κωμωδίας που ονομάστηκε σταντ απ κόμεντι και το αποκαλούσαν το “θέατρο των φτωχών”. Ξεκίνησε να κάνει σταντ απ σε μικρά μαγαζιά στο Σικάγο.

Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην Αμερική έγραφε παράλληλα σατιρικά κείμενα για εφημερίδες και τα πωλούσε με το κομμάτι, ενώ έγραφε όλους τους σατιρικούς μονολόγους, τόσο τους δικούς του όσο και άλλων κωμικών.

Πολύ γρήγορα δημιούργησε και επέβαλε το δικό του προσωπικό στυλ και ύφος, το οποίο έφερε μαζί του επιστρέφοντας στην Ελλάδα. Αργότερα πέρασε στην επιθεώρηση, σημειώνοντας μεγάλη επιτυχία.

Στην συνέντευξη στο περιοδικό “Κλικ”, ο Πέτρος Κωστόπουλος τον ρώτησε εάν δέχεται την κριτική. Εκείνος απάντησε ότι εφόσον ασκεί κριτική, τη δέχεται και μάλιστα δέχεται ακόμα και την κριτική που αφορά στην προσωπική του ζωή.

Στην ερώτηση αν ήταν πολιτικός ποιο θα ήταν το μήνυμα του απέναντι στον λαό απάντησε:

“Την αλήθεια. Σήμερα εάν βγει κάποιος και πει τη αλήθεια, κατάφατσα, και ξεκάθαρα, ο κόσμος, θα εισπράξει το μήνυμα του. Είναι η εποχή της αλήθειας. Μια αλήθεια συγκεκριμένη, απογυμνωμένη , ξεκάθαρη”.

Συμβουλεύοντας τα τρία μεγάλα κόμματα, είπε ότι εάν ο Ανδρέας Παπανδρέου ζητούσε συγγνώμη από τον ελληνικό λαό, θα κέρδιζε τις εκλογές, αν το ΚΚΕ απαλλασσόταν από την εξουσιαστική νοοτροπία κάτι παραπάνω θα κέρδιζε και τέλος, η Νέα Δημοκρατία, εάν αναγνώριζε ότι είναι ένα συντηρητικό κόμμα και αναγνώριζε τα λάθη του παρελθόντος ίσως έπαιρνε παραπάνω ψήφους.

Η πολιτική διαφήμιση

Σχολιάζοντας την προβολή της τότε κυβέρνησης μέσα από το ραδιόφωνο και την τηλεόραση, τη χαρακτήρισε τραγελαφική. «Ενώ είναι κρατικά τα κανάλια και αυστηρά κάτω από την κομματική καθοδήγηση, το πρόσωπο που βγάζουν προς τα έξω είναι αντιδραστικό και δρα εναντίον τους. Έτσι κάνουν κακή διαφήμιση του εαυτού τους μέσα από τα κρατικά κανάλια», σημείωσε ο ίδιος.

Η διαφήμιση είναι τέχνη για τον Κλυνν; Και βέβαια είναι τέχνη, απάντησε. «Αν πριν από 20 χρόνια κάποιος έλεγε ότι ο Φελίνι θα έκανε διαφημίσεις θα τον έλεγαν τρελό. Πιστεύω ότι αν ζούσε ο Μικελάντζελο σήμερα, θα μπορούσε να είχε σχεδιάσει ένα πακέτο τσιγάρα», ανέφερε κλείνοντας την συνέντευξη στο περιοδικό «Κλικ».

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: 1982. Η προφητεία του Χάρυ Κλυνν για την πρόκριση της Ελλάδας με πέναλτι στο τελευταίο λεπτό