Φινλανδία και Σουηδία ένα βήμα πριν την ένταξη στο ΝΑΤΟ. Θρίλερ με τη στάση της Τουρκίας

Μετά από δεκαετίες ουδετερότητας και μεσολαβήσεων για επιδίωξη ειρήνης σε πολλές κρίσεις στον κόσμο, η Φινλανδία και η Σουηδία εμφανίζονται ένα βήμα πριν από την ένταξη στο ΝΑΤΟ. Παρά την επίθεση του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου σε Στοκχόλμη και Ελσίνκι, οι ομόλογοί του εκτιμούν ότι τελικά θα υπάρξει ομοφωνία μεταξύ των “30”.

Η στρατιωτική εισβολή της Ρωσίας στη γειτονική Ουκρανία ανάγκασε τη Σουηδία και τη Φινλανδία να επιλέξουν πλευρά, αφού παρέμεναν εκτός του ΝΑΤΟ από την ίδρυση της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας το 1949.

Αυτές οι ιστορικές εξελίξεις έχουν μεταφραστεί σε ένα κύμα υποστήριξης προς τις δύο σκανδιναβικές χώρες για την ένταξη στη Βορειοατλαντική Συμμαχία, καθώς η υποψηφιότητά τους βρίσκεται στα τελικά στάδια έγκρισης στα Κοινοβούλια των δύο χωρών.

Λίγο πριν από το δείπνο εργασίας της άτυπης συνάντησης των υπουργών Εξωτερικών της Συμμαχίας αργά το βράδυ του Σαββάτου, πολλά κράτη-μέλη εξέφρασαν τη στήριξή τους στην προοπτική ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ. Μεταξύ αυτών οι υπουργοί Εξωτερικών της Τσεχίας, της Νορβηγίας και της Σλοβακίας, ο Καναδάς και η Ολλανδία.

Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας δήλωσε ότι “η Ελλάδα είναι έτοιμη να καλοδεχθεί τη Σουηδία και τη Φινλανδία στη ΝΑΤΟϊκή οικογένεια και πιστεύει ότι έχουν πολλά να προσφέρουν”.

Η ένταξη ενός νέου μέλους στη Βορειοατλαντική Συμμαχία απαιτεί ομοφωνία από όλα τα κράτη-μέλη της Συμμαχίας.

Θα ασκήσει βέτο η Τουρκία;

Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται μεταξύ άλλων η θέση που θα λάβει στη συνάντηση ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου, έπειτα από τις δηλώσεις του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν την Παρασκευή ότι η ένταξη των δύο σκανδιναβικών χωρών στο ΝΑΤΟ θα ήταν ένα “λάθος”.

Ο υπουργός Εξωτερικών του Λουξεμβούργου Ζαν ‘Ασελμπορν εμφανίζεται, πάντως, πεπεισμένος ότι και τα 30 κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ θα στηρίξουν την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ και “καμία χώρα δεν θα αναλάβει την ευθύνη να τις εμποδίσει”.

“Εφόσον οι δύο χώρες το θέλουν, τότε καμία από τις 30 χώρες δεν επιτρέπεται να αντιταχθεί. Αυτό είναι ένα παιχνίδι που θα φώτιζε με πολύ αρνητικό τρόπο το ΝΑΤΟ και εύχομαι να μη συμβεί”, δήλωσε ο Άσελμπορν.

“Η Τουρκία είναι μία από τις 30 χώρες του ΝΑΤΟ. Σημαντικός εταίρος, εδώ και πολλά χρόνια, αλλά εδώ το θέμα είναι η ασφάλεια στην Ευρώπη και κυρίως σε δύο χώρες, η μία εκ των οποίων έχει πολλά χιλιόμετρα κοινών συνόρων με την Ρωσία.

Το πρόβλημα είναι ότι δεν μπορεί κανείς πλέον να πιστέψει τον Πούτιν, ο οποίος έλεγε κάποτε και ότι δεν επρόκειτο να επιτεθεί εναντίον των Ουκρανών. Αν η Σουηδία και η Φινλανδία το θέλουν, τότε θα έχουν και τις 30 χώρες στο πλευρό τους”, πρόσθεσε ο Λουξεμβούργιος υπουργός Εξωτερικών.

Σημειώνεται πως ο εκπρόσωπος του Τούρκου προέδρου, Ιμπραΐμ Καλίν έσπευσε αργότερα να τονίσει πως η Άγκυρα δεν έχει κλείσει την πόρτα για την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ.

Επιθυμεί, όμως, διαπραγματεύσεις με αυτές τις δύο σκανδιναβικές χώρες, καθώς και την πάταξη δραστηριοτήτων τις οποίες χαρακτηρίζει «τρομοκρατικές», ιδιαίτερα στη Στοκχόλμη.

Οι απειλές της Ρωσίας

Η Μόσχα έχει επανειλημμένα προειδοποιήσει για “σοβαρές συνέπειες”, εάν η Φινλανδία και η Σουηδία ενταχθούν στο ΝΑΤΟ, λέγοντας ότι θα ενισχύσει τις χερσαίες, ναυτικές και αεροπορικές δυνάμεις της στη Βαλτική Θάλασσα. Ισχυρή είναι και η πιθανότητα ανάπτυξης πυρηνικών όπλων στον ευρωπαϊκό θύλακα του Καλίνινγκραντ.

Το Σάββατο ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν δήλωσε πως το τέλος της στρατιωτικής ουδετερότητας της Φινλανδίας θα ήταν ένα “λάθος”, κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής συνομιλίας του με τον Φινλανδό ομόλογό του Σάουλι Νιινίστο.

Την Τετάρτη, ο Φινλανδός πρόεδρος, ερωτηθείς για τους κινδύνους από την ένταξη της χώρας στη Βορειοατλαντική Συμμαχία, είπε: “Η απάντησή μου στον Πούτιν θα ήταν ότι εσείς το προκαλέσατε αυτό και πρέπει να κοιταχτείτε στον καθρέφτη”.

Η Φινλανδία, η οποία μοιράζεται σύνορα 1.300 χιλιομέτρων με τη Ρωσία, και η Σουηδία προσμένουν να ενταχθούν στη Βορειοατλαντική Συμμαχία, αλλά και οι δύο ανησυχούν ότι θα είναι ευάλωτες κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας των αιτήσεών τους, διαδικασία που μπορεί να διαρκέσει έως και έναν χρόνο.

Γιατί η Σουηδία και η Φινλανδία δεν είναι μέλη του ΝΑΤΟ;

Και οι δύο χώρες παραμένουν αδέσμευτες μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, παρά το γεγονός ότι διαθέτουν μικρές στρατιωτικές δυνάμεις, σε σχέση με τη Ρωσία.

Η Φινλανδία κέρδισε την ανεξαρτησία της από τη Ρωσία το 1917 και βρέθηκε αντιμέτωπη μαζί της σε δύο πολέμους, κατά τη διάρκεια των οποίων έχασε μέρος των εδαφών της από τη Μόσχα.

Η Φινλανδία υπέγραψε Συμφωνία Φιλίας, Συνεργασίας και Αμοιβαίας Βοήθειας με τη Ρωσία το 1948, παγιώνοντας έναν βαθμό οικονομικής και πολιτικής εξάρτησης και μένοντας απομονωμένη στρατιωτικά από τη δυτική Ευρώπη.

Το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, που έφερε τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, επέτρεψε στη Φινλανδία να βγει από τη σκιά της Ρωσίας, καθώς μειώθηκε η απειλή από τη Μόσχα.

Το Ελσίνκι βασίστηκε στη δική του στρατιωτική αποτροπή και σε φιλικές σχέσεις με τη Μόσχα για να διατηρήσει την ειρήνη. Όμως, με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, την οποία η Μόσχα αποκαλεί «ειδική στρατιωτική επιχείρηση», ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν δείχνει κάθε άλλο παρά φιλικός.

Η Σουηδία δεν έχει διεξαγάγει πόλεμο εδώ και 200 χρόνια και η μεταπολεμική εξωτερική πολιτική επικεντρώθηκε στη στήριξη της δημοκρατίας διεθνώς, στον πολυμερή διάλογο και στον πυρηνικό αφοπλισμό.

Η Στοκχόλμη μείωσε τον στρατό της μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, ελπίζοντας ότι σε περίπτωση πολέμου θα μπορούσε να καθυστερήσει τη ρωσική προέλαση μέχρι να φτάσει βοήθεια. Η επίθεση του Πούτιν κατά της Ουκρανίας έχει κάνει την εγγύηση βοήθειας πολύ πιο ελκυστική.

Ωστόσο, πολλοί από την αριστερά στη Σουηδία παραμένουν καχύποπτοι για την ατζέντα ασφαλείας των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ, το οποίο τελικά βασίζεται στην αποτροπή που παρέχεται από το πυρηνικό οπλοστάσιο των ΗΠΑ.

Τόσο η Φινλανδία όσο και η Σουηδία μεταπήδησαν από την επίσημη ουδετερότητα στη στρατιωτική μη ευθυγράμμιση το 1995, όταν εντάχθηκαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αμφότερες έχουν πλησιάσει όλο και περισσότερο στο ΝΑΤΟ τα τελευταία χρόνια, ανταλλάσσοντας πληροφορίες και συμμετέχοντας σε ασκήσεις συμμαχίας, ως απάντηση σε μια ολοένα και πιο πολεμοχαρή Ρωσία.

Η ένταξη στη Συμμαχία θα φέρει τη Σουηδία και τη Φινλανδία κάτω από την ομπρέλα του Άρθρου 5, το οποίο εγγυάται ότι μια επίθεση σε έναν σύμμαχο του ΝΑΤΟ είναι επίθεση εναντίον όλων.

Με πληροφορίες από: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Πηγή κεντρικής φωτογραφίας: Flickr