Φιλμ ντοκουμέντο από τον πρώτο αγώνα ταχύτητας με μοτοσικλέτες. Έγινε το 1929 στο αραιοκατοικημένο Ψυχικό και νικητής αναδείχθηκε ένας πρόσφυγας από τη Σμύρνη

Ο πρώτος αγώνας μοτοσικλέτας στην Ελλάδα διεξήχθη στις 26 Μαΐου 1929. Η είδηση διαδόθηκε γρήγορα και έτσι εκατοντάδες φίλοι της μοτοσικλέτας έσπευσαν στους κεντρικούς δρόμους του Ψυχικού για να παρακολουθήσουν τον αγώνα.

Στην αραιοκατοικημένη περιοχή οι δρόμοι ήταν ελεύθεροι από οχήματα και η χωμάτινη διαδρομή που επιλέχθηκε ήταν ιδανική για αγώνες. “Το καινούργιο άθλημα βρήκε το πιο κατάλληλο σημείο για να εγκαινιάσει τον πρώτο σιρκουί πόλης”, εξηγεί ο συλλέκτης μηχανών, Παναγιώτης Μαριολόπουλος. Είχαν προηγηθεί το 1924 στη Λεωφόρο Συγγρού αγώνες ενός χιλιομέτρου, στους οποίους οι διαγωνιζόμενοι είτε έτρεχαν με φόρα, είτε από στάση.

Οι  μηχανόβιοι της εποχής ανήκαν στα ανώτερα κοινωνικά στρώματα καθώς για να μπορέσουν να αγοράσουν μία από τις πανάκριβες μοτοσικλέτες για το χόμπι τους, έπρεπε να έχουν ικανοποιητικό εισόδημα. Αυτό που έλειπε όμως για τους λάτρεις των δύο τροχών ήταν ένας αγώνας σε κυκλική πίστα. Έτσι ο Αθηναϊκός Μοτοσικλετιστικός Όμιλος (ΑΜΟ) ανέλαβε την πρωτοβουλία και διοργάνωσε στην Αθήνα το πρώτο σιρκουί πόλης. Ήταν ο πρώτος αγώνας ταχύτητας σε κυκλική πίστα που διοργανώθηκε στην Ελλάδα και στα Βαλκάνια.

Πτώσεις, βλάβες και εγκατάλειψη

Ουσιαστικά οι διαγωνιζόμενοι έπρεπε να διανύσουν 34 φορές τον γύρο του Ψυχικού και να συμπληρώσουν  τη συνολική απόσταση των 101,3 χιλιομέτρων. Για τον αγώνα συγκεντρώθηκαν 8 από τους σχεδόν 15 οδηγούς αγώνων, που τότε δραστηριοποιούνταν στην Αθήνα. Ρεπορτάζ του τύπου της εποχής κατέγραφε την αγωνία με την οποία οι θεατές παρακολουθούσαν τις στροφές και τους επικίνδυνους ελιγμούς των μηχανών. Στο φιλμ του αγώνα παρατηρούμε ότι κατά τη διάρκεια της διαδρομής δεν ήταν λίγες οι πτώσεις των διαγωνιζόμενων. Πολλοί έπεφταν, αλλά δεν πτοούνταν. Σηκώνονταν γρήγορα προκειμένου να ολοκληρώσουν τους γύρους του αγώνα. Πτώσεις, μηχανικές βλάβες και η αποχώρηση ενός από τους διαγωνιζομένους εξαιτίας ζημιάς στη μηχανή του ήταν μερικά από τα χαρακτηριστικά του αγώνα.

Τον αγώνα επόπτευε επιτροπή ελλανοδικών, μέλη της οποίας στέκονταν σε διάφορα σημεία της διαδρομής και έλεγχαν ώστε ο αγώνας να ολοκληρωθεί με “πλήρη τάξη”, όπως έγραφαν δημοσιεύματα της εποχής. Για να αποφευχθούν ατυχήματα το Υπουργείο Στρατιωτικών φρόντισε με αεροπλάνα να πετά προκηρύξεις για να ενημερώσει τους πολίτες για τον αγώνα.

Πρωταθλητής αναδείχθηκε ο 26χρονος Ιορδάνης Καπλάνογλου με μια αγγλική BSA Slopper 500. Τερμάτισε την απόσταση σε χρόνο 1.34.47.

Πρόσφυγας από τη Σμύρνη, περπάτησε μόνος του όλη τη διαδρομή και έφτασε στην Αθήνα μετά την Μικρασιατική καταστροφή. Εγκαταστάθηκε στο Κολωνάκι, στην οδό Σίνα. Τα πρώτα χρόνια δούλεψε στο γραφείο ενός θείου του, που ήταν χρηματιστής, ενώ τα επόμενα άνοιξε ένα μαγαζί  στην πλατεία Κάνιγγος, που έκανε εισαγωγές σε ελαστικούς ιμάντες για οχήματα.

“Οι μηχανές ήταν κομμάτι της ζωής του”, περιγράφει στη Μηχανή του Χρόνου, ο εγγονός του Ερρίκος Καπλάνογλου. Αν και δεν μίλαγε συχνά για τα κατορθώματα του, είχε εξομολογηθεί στον εγγονό του ότι κατάφερε να νικήσει γιατί γνώριζε καλά τη διαδρομή του αγώνα.

“Είχε κάνει καλό γρανάζωμα για να έχει τις σωστές επιταχύνσεις”, συμπληρώνει.

Τα έπαθλα του αγώνα δίνονταν μόνο στον πρώτο διαγωνιζόμενο. Έτσι στον Καπλάνογλου απονεμήθηκαν τρία έπαθλα, τα οποία παρείχαν σπόνσορες. Ένα από αυτά μάλιστα φυλάσσεται στο Μουσείο Μοτοσικλέτας στην Αθήνα. Είναι μπρούτζινο, σκαλιστό και με επιγραφές που δεν έχουν ξεθωριάσει παρά τα 90 χρόνια που έχουν περάσει. Ο Καπλάνογλου μετά την πρωτιά συνέχισε να αγωνίζεται και σε άλλους αγώνες, προσθέτοντας στη συλλογή του και άλλα έπαθλα. Παρά τις επιτυχίες του, ποτέ δεν περηφανευόταν γι’ αυτές και πάντα ήταν χαμηλών τόνων.

Δείτε το φιλμ ντοκουμέντο από τον αγώνα ταχύτητας με μοτοσικλέτες στο Ψυχικό το 1929

Της Μαριάννας Χιονά

Διαβάστε επίσης στη “ΜτΧ”: Το μουσείο μοτοσικλέτας στην Αθήνα. 100 σπάνιες μηχανές με τρομερές ιστορίες. Από την μοτοσικλέτα που σκοτώθηκε ο Λόρενς της Αραβίας, μέχρι μοντέλα που δεν κυκλοφόρησαν ποτέ στην Ελλάδα