Φίδια εναντίον χρυσόψαρων στην Κρήτη. Πως ο ξαφνικός θάνατος εκατοντάδων ψαριών κινητοποίησε επιστήμονες και … ερπετά

Ένα απίστευτο σκηνικό στο βυθό του φράγματος Αποσελέμη στην Κρήτη απαθανάτισε ο Νίκος Σαράντος με το drone και την κάμερα του. Η εικόνα στο συγκεκριμένο φράγμα έχει προκαλέσει έντονη ανησυχία. Τον τελευταίο καιρό όλο και περισσότερα νεκρά ψάρια επιπλέουν στην επιφάνεια του νερού. 

Ο Οργανισμός Ανάπτυξης Κρήτης ύστερα από εξέταση δειγμάτων του νερού ανακοίνωσε επίσημα το πόρισμα. Αναφέρουν χαρακτηριστικά:

Από τον Οργανισμό Ανάπτυξης Κρήτης Α.Ε. ανακοινώνεται ότι: Ο Ο.Α.Κ. Α.Ε., ως υπεύθυνος φορέας κατασκευής και λειτουργίας των έργων Αποσελέμη, ενημερώνει ότι έχουν γίνει οι κατάλληλες δειγματοληψίες (νερού και ψαριών) και έχουν τηρηθεί οι προβλεπόμενες διαδικασίες, για το φαινόμενο των νεκρών ψαριών που έχουν εντοπισθεί τις τελευταίες ημέρες στις όχθες του Φράγματος Αποσελέμη και συγκεκριμένα στην περιοχή του οικισμού Αβδού.

Ειδικότερα: Πραγματοποιήθηκε επιτόπιος έλεγχος και αυτοψία στην περιοχή οικισμού Αβδού και ελήφθησαν δείγματα νερού για ανάλυση των φυσικοχημικών και μικροβιολογικών παραμέτρων στο Εργαστήριο Ελέγχου Ποιότητας Νερού της Εγκατάστασης Επεξεργασίας Νερού (ΕΕΝ) Αποσελέμη.

Στάλθηκε δείγμα νερού σε εξωτερικό διαπιστευμένο εργαστήριο, για να πραγματοποιηθεί ανάλυση των βασικών περιβαλλοντικών παραμέτρων ποιότητας νερού. Επιπρόσθετα, πραγματοποιήθηκε δειγματοληψία ζωντανών και νεκρών ψαριών για ανάλυση στο Εργαστήριο Μικροβιολογίας Υδατοκαλλιεργειών του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Βιολογίας, Βιοτεχνολογίας & Υδατοκαλλιεργειών του ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. για να γίνει παρασιτολογική, μικροβιολογική, ιστολογική εξέταση και μοριακή ανίχνευση ιών των ψαριών.

Τα πρώτα αποτελέσματα των παρασιτολογικών εξετάσεων υποδεικνύουν πως όλα τα δείγματα ψαριών είχαν έντονο παρασιτισμό από το πρωτόζωο Ichthyobodo sp. (Πιθανόν Ichthyobodonecator), ένα κοινό αλλά ιδιαίτερα λοιμογονικό παράσιτο που είναι ικανό να προκαλέσει αυτή τη θνησιμότητα. Το πιο πιθανό σενάριο είναι πως ο εγκλωβισμός των ψαριών στην μικρή υδατοσυλλογή (νερόλακκο) με την πολύ μικρή ανανέωση νερού είναι η βασική αιτία, λόγω της μείωσης της στάθμης του ταμιευτήρα Αποσελέμη.

Ο συγχρωτισμός των ψαριών, η υψηλή θερμοκρασία και η μικρή ανανέωση του νερού σε συνδυασμό με το μικρό βάθος στο συγκεκριμένο σημείο είναι ιδανικές συνθήκες για την εκδήλωση της ασθένειας. Πρέπει να σημειωθεί ότι το συγκεκριμένο παράσιτο είναι παθογόνο μόνο για τα ψάρια και δεν αποτελεί κίνδυνο για τη δημόσια υγεία.Επίσης, τα έως τώρα αποτελέσματα των φυσικοχημικών και μικροβιολογικών αναλύσεων δεν υποδεικνύουν ρύπανση των δειγμάτων νερού από ροή υγρών αποβλήτων.

Επιβάλλεται να επισημανθούν τα εξής: Στην Εγκατάσταση Επεξεργασίας Νερού Αποσελέμη, η ποιότητα του νερού που εισέρχεται από τον ταμιευτήρα του φράγματος προς επεξεργασία στην εγκατάσταση παραμένει σταθερή και το παραγόμενο επεξεργασμένο νερό που υδροδοτεί τις ΔΕΥΑ Ηρακλείου, Αγίου Νικολάου και Χερσονήσου με 42.000 m³ νερού ημερησίως είναι εξαιρετικής ποιότητας. Η καθημερινή υποβάθμιση της στάθμης του ταμιευτήρα του φρ. Αποσελέμη (περίπου 4 cm ημερησίως), έχει ως συνέπεια αρκετός πληθυσμός ψαριών που διαβιεί στον ταμιευτήρα, να εγκλωβίζεται σε ρηχές περιοχές της όχθης του και να θανατώνεται.

Τι συνέβη στο βυθό του φράγματος

Ξαφνικά μέσα στο ποτάμι  ένα φίδι  γλιστράει με γρήγορες κινήσεις ανάμεσα σε νεκρά και ζωντανά ψάρια έχοντας αρπάξει με τα κοφτερά δόντια του ένα από αυτά, προσπαθώντας να βρει ένα απόμερο κομμάτι στεριάς για να απολαύσει το γεύμα του.

Σε μια στιγμή σταματά και έχοντας πάντα στο στόμα του το χρυσόψαρο, σηκώνεται σαν να επιδεικνύει το λάφυρο του και με γρήγορες κινήσεις συνεχίζει το ψάξιμο. Στη συνέχεια και αφού βρήκε κρυψώνα πίσω από ένα ξύλο επιβεβαίωσε με τον καλύτερο τρόπο για αυτό τους νόμους της φύσης και της τροφικής αλυσίδας.

Κολυμπούσαν ανάμεσα στα ανήμπορα να αντιδράσουν ψάρια, σερνόντουσαν απάνω τους και τα μύριζαν για να διαλέξουν το επόμενο γεύμα τους. Το ένα ερπετό μάλιστα που ήταν το μεγαλύτερο και ξεπερνούσε τα δυο μέτρα, είχε ένα εμφανές εξόγκωμα στη μέση του σώματος του που παρέπεμπε σε προηγούμενο πλούσιο γεύμα.

Δαγκώνει ένα νεκρό ψάρι στο κεφάλι και να το αφήνει τελικά συνεχίζοντας το ανατριχιαστικό κυνήγι μέσα στο σκηνικό θανάτου με εκατοντάδες νεκρά και μισοπεθαμένα χρυσόψαρα που έψαχναν απεγνωσμένα για οξυγόνο. Δάγκωναν ή προσπαθούσαν να δαγκώσουν τα ψάρια στα μάτια και στο κεφάλι.