Φέσι και αγκυλωτός σταυρός. Mουσουλμάνοι εθελοντές με γερμανικές στολές, εκπαίδευση και εξοπλισμό, πολέμησαν στο πλευρό των Waffen SS

Το 1943 αποτέλεσε έτος καμπής για την πορεία του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου. Οι γερμανικές ήττες στο Στάλινγκραντ και τη Βόρεια Αφρική δημιούργησαν δυσαναπλήρωτες απώλειες έμπειρου προσωπικού.

Οι μονάδες των WaffenSS ανέλαβαν να σηκώσουν το μεγάλο βάρος ενός πολέμου που φαινόταν να χάνεται για τη Γερμανία.

Σύντομα, η ηγεσία των SS αντιλήφθηκε ότι η συγκρότηση νέων μονάδων και η αναπλήρωση των απωλειών δεν μπορούσε να καλυφθεί από τους Γερμανούς του Ράιχ, ούτε από τους Γερμανούς ομογενείς, ούτε από τους Δυτικοευρωπαίους εθελοντές. Για τον λόγο αυτό τα φυλετικά κριτήρια , τα οποία αποτελούσαν βασική προϋπόθεση για την είσοδο στα WaffenSS, χαλάρωσαν και σταδιακά καταργήθηκαν.

Έτσι, τον Φεβρουάριο του 1943 δόθηκε η εντολή σχηματισμού μιας μεραρχίας εθελοντών από τους μουσουλμανικούς πληθυσμούς της Κροατίας και της Βοσνίας, η οποία θα χρησιμοποιείτο σε επιχειρήσεις κατά των ανταρτών στη Γιουγκοσλαβία. Σκοπός των Γερμανών ήταν η αναμόχλευση της παραδοσιακής έχθρας των μουσουλμάνων με τους χριστιανούς και Σέρβους , οι οποίοι στην πλειοψηφία τους είχαν ταχθεί με το μέρος των παρτιζάνων του Τίτο.

Τον Μάιο του 1943 οι πρώτοι 8.000 εθελοντές ορκίστηκαν αιώνια πίστη στον Αδόλφο Χίτλερ σύμφωνα με το τελετουργικό των SS. Οι Γερμανοί έλαβαν υπόψη όλες τις μουσουλμανικές ιδιαιτερότητες.

Έτσι κάθε σύνταγμα είχε έναν μουλά και κάθε τάγμα έναν ιμάμη.

Οι άνδρες, αντί του παραδοσιακού καπέλου των SS ή του δίκοχου έφεραν φέσι, ενώ το συσσίτιο τους δεν περιείχε χοιρινό.

Προφανώς όλα αυτά θα προκαλούσαν θυμηδία σε Γερμανούς SS που είχαν γαλουχηθεί με το δόγμα της αθεΐας.

Εξίσου ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια της ιδεολογικής διαφώτισης απαλείφθηκαν τα κηρύγματα περί Αρίας Φυλής και τονίστηκαν οι φιλικοί δεσμοί μεταξύ του Ισλάμ και του ναζισμού!

Παρά την ιδιαίτερη αυτή αντιμετώπιση οι άνδρες της μεραρχίας δεν δικαίωσαν τις προσδοκίες της γερμανικής ηγεσίας. Κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης τους στη Γαλλία στασίασαν και σκότωσαν πέντε Γερμανούς αξιωματικούς εξαιτίας της κακής συμπεριφοράς των τελευταίων απέναντι τους. Οι πρωτεργάτες της στάσης εκτελέστηκαν ενώ 825 άνδρες εστάλησαν σε στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας.

Σταδιακά μετά τη συμπλήρωση της εκπαίδευσης της στη Γερμανία η μεραρχία επέστρεψε τον Φεβρουάριο του 1944 στην Κροατία.

Την άνοιξη του ίδιου χρόνου η μονάδα συμμετείχε σε επιχειρήσεις εναντίον των ανταρτών στη βορειοανατολική Βοσνία και τη δυτική Σερβία.

Οι άνδρες της διακρίθηκαν κυρίως σε εμπρησμούς χωριών, κακοποιήσεις και εκτελέσεις άμαχων Σέρβων, παρά για τις επιδόσεις τους στις μάχες.

Τον Μάιο η μονάδα, η οποία πλέον αριθμούσε 15000 άνδρες, έλαβε την επίσημη ονομασία της 13^η Ορεινή Μεραρχία των SS Handschar (η λέξη σημαίνει το γνωστό σπαθί των μουσουλμάνων, το χαντζάρι).

Τον επόμενο μήνα όμως έφθασε η ώρα της κατάρρευσης.

Οι παρτιζάνοι του Τίτο εξαπέλυσαν μεγάλης κλίμακας αντεπίθεση κατά τη διάρκεια της οποίας η μεραρχία έχασε όλο το πυροβολικό της και ένα τάγμα. Παράλληλα, οι λιποταξίες αυξάνονταν με γεωμετρική πρόοδο.

Οι Γερμανοί ανήσυχοι αφαίρεσαν από τον αναξιόπιστο σχηματισμό όλα τα βαρέα όπλα και μείωσαν τον αριθμό των ταγμάτων του.

Έως τον Νοέμβριο του 1944 η μονάδα ουσιαστικά διαλύθηκε, καθώς οι περισσότεροι άνδρες είτε επέστρεψαν στα σπίτια τους είτε προσχώρησαν στους παρτιζάνους είτε στους Κροάτες Ουστάζι. Όσοι δεν άλλαξαν έγκαιρα στρατόπεδο συνελήφθησαν από τους παρτιζάνους, δικάστηκαν και εκτελέστηκαν.

Ωστόσο, πιθανολογείται ότι μερικοί κατέφυγαν σε αραβικές χώρες. Η αιματοβαμμένη δράση της μεραρχίας Handschar προκάλεσε άσβεστο μίσος μεταξύ των χριστιανών Σέρβων και των μουσουλμάνων Βόσνιων, το οποίο αναζωπυρώθηκε κατά τον εμφύλιο πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας.

Νίκος Γιαννόπουλος

Ιστορικός

Διαβάστε επίσης στη “ΜτΧ”: Μουσουλμάνοι, Ινδοί, Βαλκάνιοι και Σκανδιναβοί Ναζί. Οι λεγεώνες των ξένων, που φόρεσαν ναζιστική στολή και πολέμησαν στο πλευρό των Waffen SS…