Ερνάν Κορτές. Ο ισπανός κατακτητής που βασάνισε, σκότωσε και ατίμασε τους ιθαγενείς. Με 400 άνδρες, υπέταξε 200.000 Αζτέκους. Υπήρξε όμως ο θεμελιωτής του Νέου Μεξικού

Το 1520 ο ισπανός στρατηγός Ερνάν Κορτές έφτασε στην καρδιά της αυτοκρατορίας των Αζτέκων και κατέκτησε την σπουδαιότερη πόλη τους.

Η Τενοτστιτλάν την εποχή εκείνη αριθμούσε περισσότερους από 200.000 κατοίκους. Οι Ισπανοί πολεμιστές ήταν μόλις 400.

Ο Κορτές βασάνισε, σκότωσε και ατίμασε τους ιθαγενείς που τον υποδέχθηκαν με τιμές. Κατέστρεψε τα μνημεία τους, έκαψε τα σπίτια τους, υφάρπαξε το χρυσάφι τους.

Είναι χαρακτηριστικό ότι μέχρι σήμερα, οι μεγάλες εκκλησίες του κέντρου της Πόλης του Μεξικό είναι οι παραδοσιακοί αζτέκικοι ναοί.

Ο στρατηγός τους λεηλάτησε και τους μετέτρεψε σε καθολικούς.

Για πολλούς, ο Ερνάν Κορτές είναι ο Ισπανός «Λεωνίδας» που με ελάχιστους άνδρες και με τη στρατηγική του δεινότητα και ανδρεία, κατάφερε να κερδίσει μία από τις μάχες με τη μεγαλύτερη αριθμητική ανισότητα στην ιστορία, θέτοντας παράλληλα τα θεμέλια της Νέας Ισπανίας.

Για άλλους, ο Κορτές δεν ήταν παρά ένας αδίστακτος κατακτητής που διέπραξε φριχτά εγκλήματα, κατέστρεψε ιστορικές πόλεις και αφάνισε έναν σπουδαίο πολιτισμό.

Ένας φιλόδοξος ευγενής

Ο Ερνάν Κορτές δεν γεννήθηκε στα πούπουλα, ούτε όμως και στη φτώχεια.

Η οικογένειά του ανήκε στις κατώτερες τάξεις των Ισπανών ευγενών και ο νεαρός είχε την ευκαιρία να λάβει καλή μόρφωση και στρατιωτική εκπαίδευση από νεαρή ηλικία.

Πριν ακόμα κλείσει τα 18, οι γονείς του τον έστειλαν στη γειτονική πόλη της Σαλαμάνκα να σπουδάσει νομικά.

Εκεί έμαθε τους νόμους αλλά και τα κόλπα της διπλωματίας.

Ήξερε όμως, ότι η κλίση του ήταν άλλη.

Έτσι, στις αρχές του 16ου αιώνα εγκατέλειψε τις σπουδές και έκανε τις πρώτες του απόπειρες να ενταχθεί στις υπερατλαντικές αποστολές στη νέα ήπειρο.

Όνειρό του ήταν να συνεχίσει το έργο του Κολόμβου και να αποκτήσει υψηλά αξιώματα στην μεγάλη αυτοκρατορία.

Η αρχή έγινε το 1504. Ο Κορτές σάλπαρε για την Ισπανιόλα της Καραϊβικής, όπου και παρέμεινε για μερικά χρόνια με την ιδιότητα του επίτιμου δημόσιου λειτουργού.

Ωστόσο, αυτό δεν τον ικανοποιούσε.

Το 1511 αποφάσισε να αφήσει τα αξιώματα και να πάρει μέρος στην παράτολμη αποστολή για την κατάκτηση της Κούβας, της οποίας ηγείτο ο συμπατριώτης του, Ντιέγκο Βελάσκες.

Η εκστρατεία στέφθηκε με επιτυχία και ο Βελάσκες έγινε κυβερνήτης του νησιού.

Ο Κορτές που είχε ξεχωρίσει για τις ηγετικές του ικανότητες, ανακηρύχθηκε δήμαρχος της περιοχής του Σαντιάγο.

Και πάλι, όμως, οι φιλοδοξίες του ξεπερνούσαν τη δημαρχία μίας μικρής επαρχίας της Κούβας.

Ο Ισπανός ήταν ένα ανήσυχο πνεύμα που επιζητούσε την περιπέτεια και τη δράση.

Ο Ντιέγκο Βελάσκες το γνώριζε αυτό, όπως γνώριζε καλά και το σπάνιο στρατηγικό μυαλό του.

Έτσι, το 1518 τον έθεσε επικεφαλής μίας μεγάλης αποστολής στην καρδιά του Μεξικό.

Οι εντολές ήταν σαφείς. Η αποστολή δεν ήταν αποικιοκρατική, αλλά εξερευνητική.

Ο Κορτές με τους άντρες του θα αναλάμβαναν να χαρτογραφήσουν τα νέα εδάφη και να βρουν χρυσό.

Πολύ σύντομα όμως, ο Ερνάν Κορτές θα πρόδιδε την εμπιστοσύνη του Βελάσκες.

Ένας αδίστακτος αποστάτης

Η μεγάλη εκστρατεία του Κορτές ξεκίνησε το 1519. Με μόλις 500 άνδρες, 11 πλοία και μερικές δεκάδες άλογα στο δυναμικό του αγκυροβόλησε στις ανατολικές ακτές του Μεξικό.

Εκεί δεν συνάντησε ιδιαίτερη αντίσταση. Κατέλαβε την περιοχή χωρίς απώλειες και ίδρυσε την πρώτη πόλη της Νέας Ισπανίας, τη Βερακρούζ.

Ο Κορτές γνώριζε ότι ήταν η ιδανική ευκαιρία να αυτονομηθεί πλήρως από τον Βελάσκες.

Στη νέα πόλη, έβαλε σε διοικητικές θέσεις τους ισχυρούς του στρατεύματός του, ενώ ο ίδιος αυτοανακηρύχθηκε κυβερνήτης.

Με αυτόν τον τρόπο, όλοι οι άντρες του θα αναγνώριζαν τον ίδιο ως απόλυτο αρχηγό.

Και το σχέδιό του λειτούργησε. Πλέον, ο Κορτές λογοδοτούσε μόνο στον βασιλιά της Ισπανίας.

Από πολύ νωρίς, ο Ισπανός στρατηγός συνειδητοποίησε ότι οι ιθαγενείς δεν είχαν μία ενιαία εθνική συνείδηση, όπως την αντιλαμβάνονταν στην Ευρώπη.

Αντίθετα, υπάγονταν σε πολλές μικρότερες φυλές που μισούσε η μία την άλλη και δεν άργησε να εκμεταλλευτεί το γεγονός αυτό προς όφελός του.

Άρχισε να συνομιλεί με τους αρχηγούς των φυλών που καταπιέζονταν από τους Αζτέκους και να τους παίρνει με το μέρος του.

Τους υποσχόταν ότι μαζί μπορούσαν να ρίξουν την αυτοκρατορία του Μοκτεζούμα, που ήταν ο κυρίαρχος του Μεξικό.

Τελικός στόχος του Κορτές ήταν η Τενοτστιτλάν, η μεγαλοπρεπής πρωτεύουσα των Αζτέκων που βρισκόταν στο κέντρο της ηπείρου.

Η αρχή του παράτολμου ταξιδιού σφραγίστηκε από μία απρόσμενη απόφαση του στρατηγού.

Ο Κορτές έμαθε ότι μερικοί από τους άντρες του ήταν έτοιμοι να αποστατήσουν. Φυσικά, ο Ισπανός δεν μπορούσε να το επιτρέψει.

Αρχικά εκτέλεσε δύο από τους αποστάτες για παραδειγματισμό.

Έπειτα, βύθισε τα πλοία του προκειμένου οι υπόλοιποι να μείνουν αποκλεισμένοι στη Βερακρούζ.

Πλέον ήταν έτοιμος να ξεκινήσει το μεγάλο ταξίδι στα βάθη της μεξικανικής αυτοκρατορίας.

Με 400 άντρες και μερικά άλογα στην κατοχή του δεν ήταν σε θέση να αντιμετωπίσει μια ισχυρή αντίσταση.

Ο ισχυρός του χαρακτήρας, η διπλωματία και η πειθώ του, για ακόμη μία φορά, τον έσωσαν.

Δεν έπαιρνε απλώς με το μέρος του τους ιθαγενείς, αλλά τους έπειθε να του παραχωρούν στρατιώτες.

Έτσι, φτάνοντας στις πύλες του Τενοτστιτλάν, πέρα από τους 400 πάνοπλους Ισπανούς που είχε μαζί του, πλέον τον ακολουθούσαν και περισσότεροι από 1.300 ιθαγενείς πολεμιστές.

Βέβαια, την εποχή εκείνη, η μεγάλη πρωτεύουσα των Αζτέκων αριθμούσε πάνω από 200.000 κατοίκους.

Το όραμα του Ερνάν Κορτές φάνταζε ακόμα ακατόρθωτο.

400 Ισπανοί εναντίον 200.000 Αζτέκων

Πέρα από ικανός, ο ισπανός στρατηγός στάθηκε αρκετά τυχερός.

Όταν έφτασε στην πόλη, οι Αζτέκοι τον υποδέχθηκαν με τιμές και παραχώρησαν στον ίδιο και τους πολεμιστές του ένα παλάτι για να μείνουν.

Έκπληκτος ο Κορτές, αντιλήφθηκε ότι ο αυτοκράτορας Μοκτεζούμα πίστευε ότι οι λευκοί άντρες με την αλλόκοτη αμφίεση και τα μεγάλα ζώα, ήταν απεσταλμένοι των θεών τους.

Έτσι, εκμεταλλευόμενος τη φιλοξενία τους, ο Ισπανός είχε αρκετό χρόνο ώστε να καταστρώσει το σχέδιό του.

Κι αυτό δεν ήταν άλλο από την απαγωγή του Μοκτεζούμα.

Παράτολμο, αλλά αποδείχθηκε αποτελεσματικό.

Με τον αρχηγό τους αιχμάλωτο, οι Αζτέκοι ήταν πλήρως αποδυναμωμένοι και ακίνδυνοι.

Ο λόγος του Μοκτεζούμα για εκείνους ισούταν με το λόγο του θεού και δε λάμβαναν καμιά πρωτοβουλία χωρίς την έγκρισή του.

Η αιχμαλωσία διήρκεσε αρκετό καιρό.

Ανάμεσα στον αυτοκράτορα και στον Κορτές είχε αναπτυχθεί μία οικειότητα, η οποία σιγά σιγά γινόταν αντιληπτή από τους αζτέκους υπηκόους του, με αποτέλεσμα πολλοί να θεωρήσουν τον Μοκτεζούμα προδότη.

Σε μία δημόσια εμφάνισή του, το 1520, άρχισαν να τον λιθοβολούν.

Μία από τις πέτρες τον βρήκε στο κεφάλι και ο άλλοτε παντοδύναμος αυτοκράτορας σωριάστηκε νεκρός.

Χωρίς την ασφάλεια της αιχμαλωσίας του Μοκτεζούμα, ο Κορτές ήταν εκτεθειμένος.

Ο νέος αυτοκράτορας ήξερε ότι ο Ισπανός δεν ήταν απεσταλμένος των θεών και με την πρώτη ευκαιρία θα τον έδιωχνε από την πόλη.

Αισθανόμενος την απειλή, ο στρατηγός συγκέντρωσε τους άντρες του και τους ανακοίνωσε ότι θα έφευγαν κρυφά μέσα στη νύχτα.

Ωστόσο, έγιναν αντιληπτοί από τους Αζτέκους οι οποίοι τους αιφνιδίασαν.

Ο Κορτές βγήκε αλώβητος από την άγρια επίθεση. Έχασε όμως αρκετούς από τους άντρες του.

Παρά την ήττα, δεν υποχώρησε. Τους μήνες που ακολούθησαν, ο ισπανός στρατηγός «προσηλύτισε» μερικές δεκάδες Ισπανούς απεσταλμένους του Βελάσκες.

Βέβαια, οι Ισπανοί εξακολουθούσαν να μην ξεπερνούν τους 400 στον αριθμό.

Είχαν όμως στην κατοχή τους σύγχρονα όπλα και προηγμένες τακτικές.

Κατασκεύασαν νέα πλοία, τα οποία μπάρκαραν στον μεγάλο ποταμό που έβρεχε την Τενοτστιτλάν.

Μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, είχαν περικυκλώσει την πόλη, εμποδίζοντας παράλληλα κάθε δίοδο ανεφοδιασμού.

Σταδιακά, εξαπλώθηκε πείνα στην αζτέκικη πρωτεύουσα.

Παρόλα αυτά, εκείνο που κατέβαλε τους ιθαγενείς ήταν οι ασθένειες.

Οι Ισπανοί «κουβάλησαν» στη νέα γη αρρώστιες άγνωστες για το ανοσοποιητικό σύστημα των ιθαγενών.

Μία επιδημία πανούκλας αποδείχθηκε αρκετή για να εξολοθρεύσει σχεδόν εξ ολοκλήρου τον πληθυσμό της τεράστιας πόλης.

Όταν ήταν πια αρκετά αποδυναμωμένοι, ο Κορτές διέταξε τους άντρες του να μπουν για να δώσουν την τελική μάχη.

Όσοι δεν σφαγιάστηκαν, έγιναν δούλοι.

Το Τενοτστιτλάν δεν ήταν πια το κέντρο του Μεξικό, αλλά η καρδιά της Νέας Ισπανίας.

Ήρωας ή εγκληματίας;

Η φιγούρα του Ερνάν Κορτές είναι μία από τις πιο αμφιλεγόμενες της ισπανόφωνης ιστορίας.

Κατά γενική παραδοχή, υπήρξε ένας ικανότατος στρατηγός, στυγνός διαπραγματευτής και ψυχρός ηγέτης.

Δεν δίσταζε να παίρνει ρίσκα, ενώ έκανε ό,τι περνούσε από το χέρι του για να πετύχει τους στόχους του.

Πολλοί μελετητές τον κατατάσσουν ως τον θεμελιωτή της πολιτιστικής και φυλετικής ταυτότητας του νέου Μεξικό.

Στη συντριπτική τους πλειονότητα, οι σύγχρονοι Μεξικανοί είναι μιγάδες, απόγονοι Ισπανών και ιθαγενών σκλάβων.

Ο Κορτές βοήθησε στην εξάπλωση της δυτικής κουλτούρας στα ανεξερεύνητα ως τότε αμερικανικά εδάφη και στην αλληλεπίδραση των δύο πολιτισμών.

Από την άλλη, δεν είναι λίγοι εκείνοι που θεωρούν τον ισπανό στρατηγό ως έναν αδίστακτο και αιμοβόρο κατακτητή που δε σεβάστηκε τον πολιτισμικό πλούτο των φυλών του Μεξικό.

Μία νέα σειρά έρχεται να ρίξει φως στην αμφιλεγόμενη ιστορική προσωπικότητα. Το «Hernan», βασισμένο στη ζωή του Ισπανού κατακτητή, προβάλλεται κάθε Τρίτη στις 23:00 στο COSMOTE SERIES HD αποκλειστικά στην COSMOTE TV.

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Οι ανθρωποθυσίες των Αζτέκων στον θεό του ήλιου. Θυσίαζαν μέχρι 20.000 άτομα το χρόνο. Αφαιρούσαν την καρδιά και έτρωγαν το θύμα