Ερευνητές δίνουν μια νέα περιγραφή για όσα συνέβησαν στην Πομπηία με την έκρηξη του Βεζούβιου πριν από 1946 χρόνια!

Μια νέα μελέτη περιγράφει λεπτό προς λεπτό τα τραγικά γεγονότα της καταστροφής της Πομπηίας από την έκρηξη του ηφαιστείου το 79 μ.Χ.

Η έκρηξη του Βεζούβιου στην Ιταλία ήταν ένα από τα πιο θανατηφόρα ηφαιστειακά γεγονότα στην ιστορία, σκοτώνοντας έως και 16.000 ανθρώπους.  Η πολυετής ανασκαφή της αρχαίας ρωμαϊκής πόλης, η «Μέκκα» των απανταχού αρχαιολόγων έφερε στο φως νέα δεδομένα που μπορούν να καταγράψουν με μεγάλη ακρίβεια όσα συνέβησαν πριν από 1946 χρόνια!

The day Pompeii was destroyed: Terrifying minute-by-minute account reveals how the devastation unfolded over 32 agonising hours https://t.co/6i5WeRZIE6 pic.twitter.com/siH22ztL0b

— Daily Mail Online (@MailOnline) January 23, 2025

Λεπτό προς λεπτό οι τελευταίες στιγμές των κατοίκων της Πομπηίας

Ερευνητές αποκαλύπτουν λεπτό προς λεπτό πώς εξελίχθηκε η συγκλονιστική καταστροφή σε ένα αγωνιώδες διάστημα 32 ωρών.

Όλα ξεκίνησαν περίπου στις 12 το μεσημέρι της 24ης ημέρας του Αυγούστου ή του Οκτωβρίου του 79 μ.Χ, αναφέρει η Daily Mail σε δημοσίευμά της.

Ο Βεζόυβιος, το ηφαίστειο 1281 μέτρων, που βρίσκεται σε απόσταση 12 χιλιομέτρων από την Νάπολη, άρχισε να εκτοξεύει στον αέρα ένα σύννεφο από βραχώδη ηφαιστειακά θραύσματα και αέρια, γνωστό ως «στήλη έκρηξης».

Από τις 2 μ.μ., ένα πορώδες ηφαιστειακό πέτρωμα που σχηματίζεται όταν ένας πλούσιος σε αέρια αφρός υαλώδους λάβας στερεοποιείται γρήγορα – με πάχος έως και εννέα μέτρα έπεσαν βροχή.

Αυτή η πύρινη βροχή πρέπει να συνέθλιψε τα κτίρια και τους κατοίκους στην Πομπηία και άλλους κοντινούς οικισμούς. Ωστόσο κάποιοι θα είχαν επιβιώσει σε αυτό το σημείο βρίσκοντας καταφύγιο.    Ωστόσο, πέντε ώρες αργότερα, στις 7.06 μ.μ., η καταστροφή κορυφώθηκε όταν το ηφαίστειο εκτόξευσε τα πρώτα «πυροκλαστικά κύματα», τις θανατηφόρες, καυτές και ταχέως κινούμενες ροές αερίων και ηφαιστειακών σωματιδίων.  Αυτά τα καυτά κύματα εξαέρωσαν τους κατοίκους και μετέτρεψαν ακόμη και τον ανθρώπινο ιστό σε ένα υαλώδες μαύρο υλικό σε μια διαδικασία γνωστή ως «υαλοποίηση».

Τα κύματα χτυπούσαν κατά τη διάρκεια της νύχτας και την επόμενη ημέρα, με διαφορά περίπου 80 λεπτών, ενώ με την ανατολή του ήλιου στις 25 του μηνός, περίπου στις 5.30 π.μ., η εκρηκτική στήλη κατέρρευσε στο έδαφος.

Στις 7:07 π.μ., το πιο θανατηφόρο πυροκλαστικό κύμα χτύπησε με μια εννιάωρη διάρκειας καταστροφική ισχύ που αγκάλιαζε το έδαφος και διέσπειρε καυτά συντρίμμια σε διάμετρο 25 χιλιομέτρων.

Μέχρι τις 4 περίπου το απόγευμα, το ηφαίστειο αλληλεπίδρασε με τα υπόγεια ύδατα, αυξάνοντας την εκρηκτικότητά του και δημιουργώντας λεπτότερα, λιγότερο πυκνά πυροκλαστικά κύματα. Αυτά τα κύματα, που εξακολουθούν να είναι ικανά να ταξιδέψουν περίπου 15 χιλιόμετρα, ήταν καταστροφικά αλλά σε αυτήν τη φάση δεν βρέθηκαν ανθρώπινα λείψανα, γεγονός που υποδηλώνει ότι λίγοι από τους κατοίκους της Πομπηίας ήταν πλέον ζωντανοί.

Στις 8.05 μ.μ., η έκρηξη τελικά έπαυσε, αλλά ένας σεισμός μπορεί να σκότωσε οποιονδήποτε από τους επιζώντες της Πομπηίας, κατέληξε μια άλλη μελέτη.

Η μελέτη για τις 32 ώρες από την έκρηξη του Βεζούβιου

Μετά την έκρηξη, τα σώματα των θυμάτων στην Πομπηία διατηρήθηκαν, ως γνωστόν, σε ένα προστατευτικό κέλυφος από στάχτη πριν τελικά αποσυντεθούν.  Τα κενά που άφησαν πίσω τους αυτά τα σώματα συμπληρώθηκαν τελικά με γύψινα εκμαγεία για να αναπαραστήσουν τις τελευταίες τους στιγμές.

Η νέα έρευνα, η οποία περιγράφεται λεπτομερώς σε μελέτη στο Journal of the Geological Society και αναφέρεται από το Science, επεκτείνει το χρονοδιάγραμμα της έκρηξης από 19 σε 32 ώρες.

Υποδηλώνει ότι ορισμένοι κάτοικοι θα μπορούσαν να είχαν επιβιώσει αν είχαν φύγει κατά τη διάρκεια της πεντάωρης περιόδου μεταξύ 14:00 και 19:00 της πρώτης ημέρας, αλλά δεν μπόρεσαν λόγω των κινδύνων.  Όταν τα πυροκλαστικά κύματα έφτασαν στις 7μμ, όσοι είχαν καταφύγει σε κτίρια βρήκαν τραγικό θάνατο μέσα σε μια στιγμή.  Κατά τη στιγμή της καταστροφής, ο Βεζούβιος θεωρούνταν ανενεργός επειδή δεν είχε εκραγεί εδώ και περίπου 1.800 χρόνια, πράγμα που σημαίνει ότι οι ντόπιοι ήταν σε μεγάλο βαθμό απροετοίμαστοι.

«Έχουμε τώρα μια πολύ πιο σαφή εικόνα των επιπτώσεων στα κτίρια και τους ανθρώπους κατά τη διάρκεια των ωρών», δήλωσε στο Science ο συγγραφέας της μελέτης Κλαούντιο Σκαρπάτι. Οι ηφαιστειολόγοι από το Πανεπιστήμιο της Νάπολης Federico II, μέτρησαν την κατανομή και τον όγκο των ηφαιστειακών στρωμάτων γύρω από την περιοχή της πρόσκρουσης. Τα δεδομένα συνδυάστηκαν με τη διάσημη περιγραφή αυτόπτη μάρτυρα του Πλίνιου του νεότερου, του Ρωμαίου διοικητή που περιέγραψε γλαφυρά την έκρηξη σε μια σειρά επιστολών.  Ο Πλίνιος ο Νεότερος, ο οποίος ήταν μόλις 17 ετών την εποχή της καταστροφής, υπηρετούσε στο Μιζένουμ, απέναντι από τον κόλπο της Νάπολης.  Είχε παρατηρήσει ένα σύννεφο που έμοιαζε με ομπρέλα να ξεπροβάλλει πάνω από τον Βεζούβιο γύρω στη 1 μ.μ.

Ένα από τα πιο επικίνδυνα ηφαίστεια στον κόσμο

Σήμερα θεωρείται ένα από τα πιο επικίνδυνα ηφαίστεια στον κόσμο, ο Βεζούβιος είναι ακόμη ενεργός και θα μπορούσε να εκραγεί ξανά, αν και η πρόβλεψη του πότε θα εκραγούν τα ηφαίστεια είναι εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση για τους ηφαιστειολόγους.

Εκτός από το ότι θα μπορούσε να αποβεί και πάλι μοιραία για τους Ιταλούς που ζουν στον κόλπο της Νάπολης, μια τέτοια έκρηξη θα μπορούσε επίσης να επηρεάσει τους επιβάτες των αεροπλάνων.  Το 79 μ.Χ., το σύννεφο τέφρας και αερίων του Βεζούβιου έφθασε σε ύψος 34 χιλιομέτρων , υπερτριπλάσιο από το ύψος πτήσης των περισσότερων εμπορικών αεροσκαφών.

«Αυτό έχει σημασία για τις κλιματικές επιπτώσεις ή τους αεροπορικούς κινδύνους», δήλωσε στο Science ο ηφαιστειολόγος, Μπέντζαμιν Άντριους από το ινστιτούτο Smithsonian.

Δυστυχώς, η έκρηξη του Βεζούβιου το 79 μ.Χ. δεν είναι η πιο θανατηφόρα που συνέβη στην καταγεγραμμένη ιστορία, ακόμη και αν ληφθεί υπόψη το ανώτερο εύρος του εκτιμώμενου αριθμού των νεκρών. Η έκρηξη του όρους Ταμπόρα στην Ινδονησία το 1815 σκότωσε περίπου 100.000 ανθρώπους κατά την άμεση πρόσκρουση, αλλά οδήγησε σε εκατομμύρια περισσότερους θανάτους αργότερα.

Απελευθέρωσε τέτοιο όγκο αερίων, σκόνης και πετρωμάτων στην ατμόσφαιρα που προκάλεσε την κατακόρυφη πτώση της παγκόσμιας θερμοκρασίας και στη συνέχεια την κατάρρευση καλλιεργειών, την πείνα και τις ασθένειες.

Η ανθρωπότητα σήμερα μοιάζει πιο έτοιμη να προβλέψει, να προλάβει και να αντιμετωπίσει φυσικές καταστροφές, ακόμα και μεγάλης έκτασης αλλά ηέκρηξη του Βεζούβιου μας διδάσκει και μας υπενθυμίζει ότι η δύναμη της φύσης μπορεί να είναι ασύλληπτη.