Έρευνα: Τα μικροπλαστικά έχουν εισέλθει και στον ανθρώπινο εγκέφαλο – Ποιοι είναι οι κίνδυνοι για την υγεία και με ποια ασθένεια συνδέονται

Μελέτες έχουν ανιχνεύσει μικροσκοπικά θραύσματα και στίγματα πλαστικών σε ανθρώπινους πνεύμονες, πλακούντες, αναπαραγωγικά όργανα, συκώτια, νεφρά, αρθρώσεις γονάτων και αγκώνων, αιμοφόρα αγγεία και μυελό των οστών, σύμφωνα με τον Guardian.

Οι άνθρωποι εκτίθενται στα μικροπλαστικά – θραύσματα πλαστικών με διάμετρο μικρότερη από 5 χιλιοστά – και στις χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή πλαστικών, από την εκτεταμένη πλαστική ρύπανση στον αέρα, το νερό, ακόμη και τα τρόφιμα.

Οι κίνδυνοι για την υγεία από τα μικροπλαστικά μέσα στο ανθρώπινο σώμα δεν είναι ακόμη γνωστοί. Πρόσφατες μελέτες μόλις αρχίζουν να υποδηλώνουν ότι θα μπορούσαν να αυξήσουν τον κίνδυνο διαφόρων παθήσεων, όπως το οξειδωτικό στρες, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε κυτταρική βλάβη και φλεγμονή, καθώς και σε καρδιαγγειακές παθήσεις.

Μελέτες σε ζώα έχουν επίσης συνδέσει τα μικροπλαστικά με προβλήματα γονιμότητας, διάφορους καρκίνους, διαταραχή του ενδοκρινικού και του ανοσοποιητικού συστήματος, καθώς και διαταραχή της μάθησης και της μνήμης.

10-20 φορές περισσότερα σε σχέση με άλλα όργανα

Σε μία από τις τελευταίες μελέτες που εμφανίστηκαν, οι ερευνητές διαπίστωσαν μια ιδιαίτερα ανησυχητική συσσώρευση μικροπλαστικών σε δείγματα εγκεφάλου.

Η εξέταση του ήπατος, των νεφρών και του εγκεφάλου νεκροτομηθέντων πτωμάτων διαπίστωσε ότι όλα περιείχαν μικροπλαστικά, αλλά τα 91 δείγματα εγκεφάλου περιείχαν κατά μέσο όρο περίπου 10 έως 20 φορές περισσότερα από τα άλλα όργανα.

Τα αποτελέσματα προκάλεσαν σοκ, σύμφωνα με τον επικεφαλής συγγραφέα της μελέτης Μάθιου Κάμπεν, τοξικολόγο και καθηγητή φαρμακευτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Νέου Μεξικού στις ΗΠΑ.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι 24 από τα δείγματα εγκεφάλου, τα οποία συλλέχθηκαν στις αρχές του 2024, περιείχαν πλαστικό περίπου ίσο με το 0,5% του βάρους τους.

«Είναι αρκετά ανησυχητικό», δήλωσε ο Κάμπεν. «Υπάρχει πολύ περισσότερο πλαστικό στους εγκεφάλους μας από ό,τι θα μπορούσα ποτέ να φανταστώ ή να νιώσω άνετα με αυτό».

Η μελέτη περιγράφει τον εγκέφαλο ως «έναν από τους πιο μολυσμένους από πλαστικό ιστούς που έχουν δειγματοληπτηθεί μέχρι σήμερα».

Σύνδεση με τη νόσο Αλτσχάιμερ

Η προκαταρκτική μελέτη του εγκεφάλου με επικεφαλής τον Κάμπεν υπαινίχθηκε επίσης μια ανησυχητική σύνδεση. Οι ερευνητές εξέτασαν 12 δείγματα εγκεφάλου από ανθρώπους που είχαν πεθάνει με άνοια, συμπεριλαμβανομένης της νόσου Αλτσχάιμερ. Αυτοί οι εγκέφαλοι περιείχαν έως και 10 φορές περισσότερο πλαστικό κατά βάρος από ό,τι τα υγιή δείγματα.

«Δεν ξέρω πόσο περισσότερο πλαστικό μπορεί να χωρέσει ο εγκέφαλός μας χωρίς να προκαλέσει κάποια προβλήματα», δήλωσε ο Κάμπεν.

Η μελέτη διαπίστωσε επίσης ότι η ποσότητα των μικροπλαστικών σε δείγματα εγκεφάλου από το 2024 ήταν περίπου 50% υψηλότερη από το σύνολο των δειγμάτων που χρονολογούνται από το 2016, που σημαίνει η συγκέντρωση των μικροπλαστικών στους ανθρώπινους εγκεφάλους αυξάνεται με παρόμοιο ρυθμό με αυτόν που βρίσκεται στο περιβάλλον. Τα περισσότερα από τα όργανα προέρχονταν από το γραφείο του ιατροδικαστή στο Αλμπουκέρκι του Νέου Μεξικού, το οποίο ερευνά πρόωρους ή βίαιους θανάτους.

Απροστάτευτος ο εγκέφαλος

Πολλές άλλες εργασίες έχουν βρει μικροπλαστικά στους εγκεφάλους άλλων ζωικών ειδών, οπότε δεν είναι εντελώς περίεργο ότι το ίδιο θα μπορούσε να ισχύει και για τους ανθρώπους, δήλωσε η Μπέθανι Κάρνεϊ Άλμροθ, οικοτοξικολόγος στο Πανεπιστήμιο του Γκέτεμποργκ στη Σουηδία, η οποία δεν συμμετείχε στην εργασία.

Όταν πρόκειται για αυτά τα ύπουλα σωματίδια, «ο αιματοεγκεφαλικός φραγμός δεν είναι τόσο προστατευτικός όσο θέλουμε να πιστεύουμε», σχολίασε η Άλμροθ, αναφερόμενη στη σειρά μεμβρανών που εμποδίζουν πολλές χημικές ουσίες και παθογόνα να φτάσουν στο κεντρικό νευρικό σύστημα.