Επτά από τους πιο ένθερμους αντιεμβολιαστές στην ιστορία. Τα ψεύτικα στοιχεία, οι μηνύσεις και οι γελοιογραφίες

Στο πέρασμα των χρόνων, η επιστήμη έδωσε σκληρή “μάχη” για την αντιμετώπιση θανατηφόρων ασθενειών και την επινόηση εμβολίων που σταμάτησαν φονικές επιδημίες.

Η “μάχη”, όμως, δεν ήταν μόνο μέσα στα εργαστήρια, αλλά και με τους αρνητές που αμφισβητούσαν τις προσπάθειες. Η κάθε εποχή είχε τους δικούς της. Σας παρουσιάζουμε τους επτά πιο γνωστούς.

1. Μπέντζαμιν Μόουσλι

Ο Άγγλος γιατρός έλαβε την επαγγελματική του εκπαίδευση στο Λονδίνο και το Παρίσι. Για 16 χρόνια έμεινε στο Κίνγκστον της Τζαμάικα, όπου μελέτησε εκτενώς τις φαρμακευτικές ιδιότητες του καφέ και της ζάχαρης.

Έγραψε σχετικές διατριβές, στις οποίες υποστήριζε, μεταξύ άλλων, ότι ο καφές θεράπευε τους πονοκεφάλους, το βήχα, το άσθμα, την ποδάγρα και τις πέτρες στα νεφρά.

Αν και θεωρείτο οξυδερκής και ευυπόληπτος επιστήμονας, ο Μόουσλι έμεινε στην ιστορία ως σφοδρός πολέμιος του εμβολιασμού.

Όταν ο Έντουαρντ Τζένερ επινόησε το πρώτο εμβόλιο στην ιστορία κατά της ευλογιάς το 1796, o Μόουσλι εξαπέλυσε δριμύ κατηγορώ.

Δημοσίευσε αναφορές για υποτιθέμενες φοβερές παρενέργειες μετά τον εμβολιασμό και αναρωτιόταν για το ποιες μεταλλάξεις μπορεί να υποστεί μακροπρόθεσμα ο ανθρώπινος οργανισμός.

Επειδή το εμβόλιο του Τζένερ δημιουργήθηκε χάρη στις αγελάδες, διατυμπάνιζε ότι μεταμόρφωνε τους ανθρώπους σε βοοειδή.

Χρησιμοποιούσε όρους όπως “αγελαδομανία” και “σύφιλη των βοοειδών” για να απαξιώσει το εμβόλιο και ισχυριζόταν πως μια γυναίκα θα μπορούσε να κάνει έρωτα με ταύρους εξαιτίας του.

Η αντιεμβολιαστική “εκστρατεία” του Μόουσλι φαίνεται πως αποτέλεσε έμπνευση για τον Βρετανό γελοιογράφο Τζέιμς Γκιλρέι, όταν εκείνος ζωγράφισε το 1802 τον διάσημο πίνακα “Το αγελαδοσημάδι ή τα θαυμάσια αποτελέσματα του νέου εμβολιασμού!”

2. Τζον Φέρντιναντ Σμιθ Στιούαρτ

Ο Σμιθ Στιούαρτ αποκαλούσε τον εαυτό του γιατρό, αν και πιθανότατα δεν είχε πτυχίο ιατρικής. Όπως ο Μόουσλι, ασπαζόταν τη διαδεδομένη αντίληψη ότι τα εμβόλια περιέχουν κάτι αφύσικο, βρώμικο ή τοξικό που μπορεί να μολύνει το υγιές ανθρώπινο σώμα.

Δημοσίευσε μια ψευδή ιστορία ενός νεαρού αγοριού, του οποίου η “προηγούμενη φυσική διάθεση άλλαξε εντελώς σε ζωώδη [μετά τον εμβολιασμό], έτσι που έτρεχε στα τέσσερα σαν θηρίο, μουγκανίζοντας σαν αγελάδα και κουτουλώντας σαν ταύρος“.

Εξέδωσε ένα φυλλάδιο διαμαρτυρίας προς το Βρετανικό Κοινοβούλιο με τον καυστικό τίτλο “30.000 δολάρια για την ευλογιά των αγελάδων“.

Επρόκειτο για το ποσό με το οποίο η Βουλή επιβράβευσε τον Έντουαρντ Τζένερ για την εφεύρεση του εμβολίου.

Επίσης, συνέδεσε το εμβόλιο με τους πολιτικούς εχθρούς της Βρετανίας, δηλαδή τους Γάλλους. Ο Ναπολέων Βοναπάρτης έτρεφε μεγάλη εκτίμηση για τον Τζένερ και δεν δίστασε καθόλου να χρησιμοποιήσει το εμβόλιό του για να ανοσοποιήσει τον ισχυρό γαλλικό στρατό του.

Ο Σμιθ Στιούαρτ καυτηρίασε το γεγονός γράφοντας: “Πρέπει να προσκυνήσουμε – να επιδοκιμάσουμε – ή ακόμα και να υποταχθούμε στο Κακό, στον Βοναπάρτη ή στον εμβολιασμό; Όχι! Ποτέ μην επιτρέψουμε να ταπεινώσουν την τιμή μας, την αρετή μας ή τις συνειδήσεις μας με τέτοια δουλοπρέπεια“.

3. Τζον Πίτκερν

Ο Τζον Πίτκερν ήταν ένας πλούσιος Αμερικανός βιομήχανος με καταγωγή από τη Σκωτία. Έπαιξε σημαντικό ρόλο στη δημιουργία των σύγχρονων βιομηχανιών πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Έγινε, επίσης, γνωστός για την ίδρυση της εταιρείας PPG Industries, με έδρα το Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνια. Όμως, τα κατορθώματα του Πίτκερν δεν περιορίστηκαν μόνο στο επιχειρηματικό κομμάτι.

Το 1885, ο γιος του, Ρέιμοντ εμβολιάστηκε και παρουσίασε μια μικρή λοίμωξη, από την οποία ανάρρωσε. Αν και επουσιώδες, το γεγονός ήταν αρκετό ώστε ο Πίτκερν να γίνει ένθερμος αντιεμβολιαστής.

Διέθεσε τον πλούτο του για να προωθήσει τις αντιλήψεις του και, το 1908, ίδρυσε τον “Αντιεμβολιαστικό Σύνδεσμο της Αμερικής” μαζί με τον Τσαρλς Χίγκινς.

Κυκλοφόρησε ένα φυλλάδιο με τίτλο “Η πλάνη του εμβολιασμού” και διατράνωνε την αντίθεσή του στην υποχρεωτικότητά του.

Όριζε τον εμβολιασμό ως “το να βάλεις ένα ακάθαρτο πράγμα στο αίμα” και, ως πρόεδρος του συνδέσμου, ξεσήκωνε τα μέλη με λόγια όπως:

“Αποκηρύξαμε τη θρησκευτική τυραννία. Έχουμε απορρίψει την πολιτική τυραννία. Θα υποταχτούμε τώρα στην ιατρική τυραννία;“.

Αν και εκατομμυριούχος, κατηγορούσε όσους υποστήριζαν τα εμβόλια ότι είχαν χρηματικά κίνητρα.

Παρότι διορίστηκε από τον κυβερνήτη της Πενσυλβάνια σε μια ειδική επιτροπή για τη διερεύνηση των εμβολιασμών, ο Πίτκερν δεν κατάφερε ποτέ να αλλάξει νόμους.

Μετά το θάνατό του, οι γιοι του, Χάρολντ και Ρέιμοντ “πήραν τη σκυτάλη”. Ο “Αντιεμβολιαστικός Σύνδεσμος της Αμερικής” παρέμεινε ενεργός μέχρι το 1929, όταν διαλύθηκε.

4. Χένινγκ Τζέικομπσον

O Χένινγκ Τζέικομπσον ήταν πάστορας που έζησε στα τέλη του 19ου με αρχές του 20ού αιώνα. Από μικρός έμενε στην πόλη Κέιμπριτζ της Μασαχουσέτης, αλλά καταγόταν από τη Σουηδία.

Στην πατρίδα του, ήρθε αντιμέτωπος με νόμους περί υποχρεωτικού εμβολιασμού. Διατεινόταν πως είχε βιώσει μια “φρικτή εμπειρία” εμβολιασμού.

Αρνιόταν πεισματικά να εμβολιάσει το γιο του με την αιτιολογία ότι “είχε άσχημες αντιδράσεις σε προηγούμενους εμβολιασμούς”.

Το 1899, ξέσπασε επιδημία ευλογιάς στη Βοστώνη και το Συμβούλιο Υγείας του Κέιμπριτζ έδωσε εντολή σε όλους τους κατοίκους της πόλης να εμβολιαστούν. Το 83% των κατοίκων συμμορφώθηκε με το μέτρο, όχι όμως ο Τζέικομπσον.

Του επιβλήθηκε πρόστιμο, αλλά αρνήθηκε να το πληρώσει. Έλεγε πως ο Θεός θα τον προστατεύσει κι όχι το εμβόλιο. To 1905, η υπόθεσή του έφτασε στο Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ.

Όμως, ο Αμερικανοσουηδός πάστορας δεν βγήκε κερδισμένος. Με ψήφους 7-2, το Δικαστήριο έκρινε ότι κάθε πολιτεία είχε το δικαίωμα να επιβάλλει υποχρεωτικό εμβολιασμό των κατοίκων της.

Οι υποχρεωτικοί εμβολιασμοί δεν είναι αυθαίρετοι “εφόσον δεν υπερβαίνουν τόσο πολύ αυτό που εύλογα απαιτείται για την ασφάλεια του κοινού.

Η πραγματική ελευθερία για όλους δεν θα μπορούσε να υπάρξει εάν τα άτομα χρησιμοποιούσαν την ελευθερία τους για να βλάψουν τους άλλους“, ήταν το σκεπτικό του δικαστή Τζον Μάρσαλ Χάρλαν.

Η λεγόμενη “Υπόθεση Τζέικομπσον κατά Μασαχουσέτης” αποτέλεσε ορόσημο στα δικαστικά δρώμενα. Επιβεβαιώθηκε και λειτούργησε ως “πυξίδα” για την εκδίκαση ανάλογων μεταγενέστερων υποθέσεων.

5. Λόρα Λιτλ

Μία από τις πιο εξέχουσες προσωπικότητες των αντιεμβολιαστών του 19ου-20ου αιώνα ήταν η Αμερικανή Λόρα Λιτλ. Έχοντας γεννηθεί σε μια ξύλινη καλύβα το 1856, η Λιτλ ήταν θιασώτρια του εναλλακτικού τρόπου ζωής. Αυτοπροσδιοριζόταν ως δασκάλα υγείας και ταξίδευε δίνοντας συμβουλές καλής διατροφής και ευεξίας.

Το Σεπτέμβριο του 1895, ο γιος της, Κένεθ εμβολιάστηκε κατά της ευλογιάς. Τον Απρίλιο του 1896, ο Κένεθ πέθανε. Ο θάνατός του οφειλόταν σε διφθερίτιδα, όμως η Λιτλ ήταν πεπεισμένη πως ο “ένοχος” ήταν το εμβόλιο.

Δύο χρόνια μετά, ίδρυσε το αντιεπιστημονικό περιοδικό The Liberator. Στα κείμενά της επαινούσε την υγιεινή διατροφή και την επαφή με τη φύση ως βασικούς παράγοντες για την αποτροπή όλων των ασθενειών.

“Το να εμπιστεύεσαι τη φύση είναι πιο ασφαλές μότο από το να εμπιστεύεσαι τον γιατρό“, σύμφωνα με την ίδια.

Το 1906, δημοσίευσε ένα κείμενο με 336 παιδιά-“θύματα” του εμβολιασμού. Αναμενόμενα, συμπεριέλαβε και το δικό της παιδί στη λίστα. Από το 1907 έως το 1908, έκανε το γύρο του Ηνωμένου Βασιλείου προπαγανδίζοντας τις απόψεις της.

Το 1916, πλησίασε στρατιώτες στη Βόρεια Ντακότα για να τους πείσει να αντισταθούν στους εμβολιασμούς. Συνελήφθη για υποκίνηση ανταρσίας.

6. Άντριου Γουέικφιλντ

Ο Άγγλος πρώην γαστρεντερολόγος, Άντριου Γουέικφιλντ θεωρείται συχνά ως ο “πατέρας” του σύγχρονου αντιεμβολιαστικού κινήματος. To 1998, δημοσίευσε, μαζί με 12 συνεργάτες του, μια αμφιλεγόμενη μελέτη στο έγκριτο περιοδικό The Lancet.

Ισχυριζόταν ότι το εμβόλιο κατά της ιλαράς, της ερυθράς και της παρωτίτιδας (MMR) μπορούσε να προκαλέσει αυτισμό και νόσο του εντέρου, σύνδρομο που εκείνος ονόμαζε ως “αυτιστική εντεροκολίτιδα”.

Οι θεωρίες του Γουέικφιλντ για το εμβόλιο MMR γρήγορα διαδόθηκαν στα έντυπα και ηλεκτρονικά ΜΜΕ. Πανικός και φόβος επικράτησαν μεταξύ των γονέων, πολλοί από τους οποίους σταμάτησαν να εμβολιάζουν τα παιδιά τους με το MMR.

Ως εκ τούτου, επιδημίες ιλαράς ξέσπασαν τόσο στη Βρετανία όσο και σε άλλες χώρες.

Ακολούθησαν εκατοντάδες έρευνες που διέψευσαν συντριπτικά τα ευρήματα και τους ισχυρισμούς του Άγγλου γιατρού. Μάλιστα, το 2004, ο βραβευμένος δημοσιογράφος, Μπράιαν Ντιρ αποκάλυψε ότι όλα ήταν μια απάτη.

Ο Γουέικφιλντ αφενός παρουσίασε ψεύτικα στοιχεία στη μελέτη του και αφετέρου είχε χρηματοδοτηθεί από δικηγόρο, ο οποίος είχε αναλάβει ομαδικές αγωγές γονέων αναζητώντας ενδείξεις εναντίον των κατασκευαστών του εμβολίου.

Το 2010, το Lancet απέσυρε οριστικά τη μελέτη. Η άδεια άσκησης του ιατρικού επαγγέλματος του Γουέικφιλντ αφαιρέθηκε.

Παρά ταύτα, εκείνος συνεχίζει μέχρι σήμερα την αντιεμβολιαστική του δράση, δίνοντας ομιλίες και ασκώντας επιρροή σε πολλούς ανθρώπους.

7. Τζότζεφ Μέρκολα

Από τη δεκαετία του 1990, ο οστεοπαθητικός γιατρός, Τζόζεφ Μέρκολα διαδίδει ατεκμηρίωτες και ψευδοεπιστημονικές θεωρίες.

Εμπορεύεται συμπληρώματα διατροφής, βιταμίνες και άλλες εναλλακτικές θεραπείες, για τις οποίες έχει βρεθεί στο στόχαστρο των ρυθμιστικών αρχών.

Ο ίδιος έχει δηλώσει ότι η περιουσία του ξεπερνά τα 100 εκατομμύρια δολάρια. Έχει υποστηρίξει ότι τα παιδιά κάνουν πάρα πολλά εμβόλια κατά τη βρεφική ηλικία και ότι η βιταμίνη D είναι καλύτερη από το αντιγριπικό εμβόλιο.

Φιλοξενεί, επίσης, ακτιβιστές κατά του εμβολιασμού στην ιστοσελίδα του.

Το Φεβρουάριο του 2021, σε ένα viral άρθρο του έγραψε ότι τα εμβόλια κατά του κορωνοϊού είναι “ιατρική απάτη”, γιατί “δεν αποτρέπουν τις λοιμώξεις, δεν παρέχουν ανοσία ή σταματούν τη μετάδοση της νόσου και αλλάζουν τον γενετικό μας κώδικα”.

Σύμφωνα με τους New York Times και ερευνητές, ο Μέρκολα είναι “ο πιο επιδραστικός διασπορέας παραπληροφόρησης για τον κορωνοϊό στο Διαδίκτυο”.

Στο Facebook έχει 1,7 εκατομμύρια ακολούθους και άλλες 17 σελίδες φέρεται να βρίσκονται υπό τον έλεγχό του. Το Σεπτέμβριο του 2021, το Youtube απέκλεισε τον επίσημο λογαριασμό του στην πλατφόρμα.

Πηγή κεντρικής φωτογραφίας: Wikipedia