Ένας 80χρονος δάσκαλος θυμάται τα πρώτα χρόνια που διορίστηκε. Κοιμόταν σε στάβλο, περπάταγε 7 χιλιόμετρα για το σπίτι του, μάθημα πρωί και απόγευμα και πολύ ξύλο!

Ένας 80χρονος δάσκαλος θυμάται τα πρώτα χρόνια που διορίστηκε και περιγράφει στη Μηχανή του Χρόνου τις συνθήκες, τα μέσα της σχολικής διαδικασίας και το ξύλο που έπεφτε με την βέργα.

Ο Νικόλας Φλώρος ήταν 24 χρονών όταν διορίστηκε για πρώτη φορά ως δάσκαλος στο σχολείο των Αγιών Αναργύρων στη Λακωνία. Το σχολείο του μικρού χωριού, στο οποίο δίδαξε από το 1964 ως το1976, ξεκίνησε ως διθέσιο και κατέληξε μονοθέσιο. “Ήμουν μόνος σε μία αίθουσα και έκανα όλες τις τάξεις μαζί”, περιγράφει.

Κάθε μέρα μάθημα και την Κυριακή εκκλησία

“Κάθε πρωί έμπαινα στις 8 στην τάξη και χώριζα τους μαθητές σε πέμπτη και έκτη τάξη μαζί, τρίτη και τετάρτη δημοτικού μαζί, μόνα τους η δευτέρα και κατέληγα στα πρωτάκια. Συνήθως το πρώτο μάθημα ήταν τα Ελληνικά, ενώ μετά περνούσαμε στα Μαθηματικά”, συμπληρώνει.

Για να απασχολούνται οι μαθητές, όσο ο δάσκαλος έκανε μάθημα στις υπόλοιπες τάξεις, έκαναν ασκήσεις και εργασίες, που τους έβαζε, ενώ όπως λέει “οι πιο έξυπνοι συμμετείχαν κιόλας”.

Όλοι οι μαθητές διέθεταν τα δικά τους βιβλία, τα οποία έπαιρναν και στο σπίτι τους για διάβασμα, ενώ κάθονταν στα μεγάλα ξύλινα θρανία ανά δύο.

“Φυσικά τα αγόρια είχαν πάντα δίπλα τους άλλα αγόρια, ενώ τα κορίτσια κάθονταν μόνο με κορίτσια”.

Στο σχολείο πήγαιναν κάθε μέρα ακόμη και την Κυριακή.

Τις καθημερινές το μάθημα γινόταν σε δύο βάρδιες από τις 8 μέχρι τις 12.30, έκαναν ένα διάλειμμα δύο ωρών και συνέχιζαν μετά από τις 14.30 μέχρι τις 17.00 το απόγευμα.

Το Σάββατο τα μαθήματα τελείωναν το μεσημέρι, ενώ την Κυριακή ο δάσκαλος συνόδευε υποχρεωτικά τους μαθητές του στην εκκλησία του χωριού.

Τα Σαββατοκύριακα ο κ. Φλώρος όποτε έβρισκε χρόνο περπατούσε 7 χιλιόμετρα μέχρι το χωριό του για να πάρει φαγητό από τη μητέρα του, καθώς όπως λέει “στα περισσότερα μικρά χωριά δεν βρίσκαμε τρόφιμα” αλλά  και για να κάνει μπάνιο στη σκάφη του σπιτιού του.

“Εκείνη την εποχή δεν υπήρχε ρεύμα, δεν υπήρχε τίποτα”, διηγείται.

“Οι συνθήκες για τους εκπαιδευτικούς στα χωριά ήταν επιεικώς απαράδεκτες. Τα σπίτια που βρίσκαμε ήταν αχούρια. Εγώ συγκατοικούσα με ένα άλογο. Στο μισό σπίτι ήταν το άλογο και στο άλλο μισό, που είχα νοικιάσει εγώ είχε ένα δωμάτιο, μια υποτυπώδη κουζίνα και μια τουαλέτα”.

Το ξύλο με τη βέργα και οι τιμωρίες

Οι συνθήκες βέβαια δεν ήταν εύκολες ούτε για τις οικογένειες των μαθητών. Αν μάλιστα τα παιδιά πήγαιναν στο σχολείο βρώμικα, μπορούσαν να τιμωρηθούν. Συγκεκριμένα αν ο δάσκαλος έβλεπε ότι δεν είχαν κομμένα τα νύχια τους, δεν είχαν καθαρά τα αυτιά τους και δεν ήταν πλυμένα τα πόδια τους, μπορούσε να τους τιμωρήσει.

Το ξύλο ήταν η έσχατη ποινή. Ο κ. Φλώρος θυμάται ότι είχε στην τάξη μια βέργα “με την οποία έριχνε καμιά φορά στους μαθητές άμα ήταν αδιάβατοι, αγενείς ή χτυπούσαν τους συμμαθητές τους”.

Γεγονός είναι ότι ο βασικός τρόπος επιβολής ήταν το ξύλο.

Τα παιδιά όπως περιγράφει “είχαν κάποιους περιορισμούς. Έπρεπε να σέβονται το δάσκαλο τους, να του μιλούν του στον πληθυντικό, να μην τον απασχολούν χωρίς λόγο. Να σηκώνονται όταν μπαίνει στην τάξη. Υπήρχε σεβασμός και υπακοή”.

Τα πρώτα χρόνια που δίδασκε στη Λακωνία, Υπουργός Παιδείας ήταν ο Ευάγγελος Παπανούτσος επί κυβέρνησης Γεωργίου Παπανδρέου.

Στις μεταρρυθμίσεις που ανέπτυξε ήταν η δωρεάν σίτιση και μεταφορά των μαθητών. Έτσι στα σχολεία παρεχόταν το μαθητικό συσσίτιο.

“Τα παιδιά κάθε μεσημέρι ανάμεσα στο πρωινό και το απογευματινό ωράριο έτρωγαν πληγούρι, όσπρια, πατάτες”.

Ο κ. Φλώρος όμως είχε φροντίσει να συγκεντρώσει χρήματα από μετανάστες της Αμερικής που έμεναν στην περιοχή και στήριζαν το σχολείο και τις πρωτοβουλίες του. Έτσι μόνο τα δικά του παιδιά έτρωγαν και από μία φέτα ψωμί με μαρμελάδα. Παράλληλα  με αυτά τα χρήματα είχε πάρει μία κινηματογραφική μηχανή για τους μαθητές του.

Οι ευχάριστες και οι δυσάρεστες στιγμές

Από τα χρόνια του στην εκπαίδευση δε ξεχνά όταν ένα κοριτσάκι του σχολείου στη Λακωνία τον αποκαλούσε δράκουλα στους συμμαθητές του.

Η μαθήτρια όπως περιγράφει περιφερόταν συνεχώς στους διαδρόμους και εκείνος κάθε φορά τη μάλωνε. Όταν πέρασαν κάποια χρόνια και αποφοίτησε από την Έκτη Δημοτικού, το κορίτσι πήγε να βρει τον διευθυντή της πλέον στο γραφείο και να του ζητήσει συγγνώμη γιατί όπως έλεγε “ο χαρακτηρισμός δεν ήταν σωστός”.

Ύστερα από τόσα χρόνια θυμάται αυτή τη στιγμή της δικαίωσής του στο σχολείο του και χαμογελά.

Έχει όμως να θυμάται και δυσάρεστες στιγμές. Μία από αυτές ήταν όταν ένα αγόρι Έκτης Δημοτικού τραυματίστηκε σοβαρά στο προαύλιο του σχολείου.

“Ένα όμορφο αγόρι που το λάτρευαν όλα τα κορίτσια του σχολείου, θέλησε να καρφώσει ένα καλάθι σαν τον Φασούλα. Ανέβηκε στην πλάτη ενός συμμαθητή του για να του πετάξουν τη μπάλα και να την καρφώσει :” Το παιδί έπεσε κάτω και  έσπασε τα δύο του χέρια. Ο δάσκαλος μόλις το είδε το περιέθαλψε, τυλίγοντας τα δύο του σπασμένα χέρια με νάρθηκα και επιδέσμους. “Οι γονείς του απειλούσαν θεούς και δαίμονες.” Όταν όμως πήγαν το παιδί στο νοσοκομείο συνειδητοποίησαν ότι το παιδί δεν βρισκόταν σε κακή κατάσταση χάρη στη περίθαλψη του δασκάλου. “Θα πρέπει να τον ευχαριστείτε”, είπαν οι γιατροί.

Πολύτιμες αναμνήσεις ενός εκπαιδευτικού που όπως όλοι της γενιάς του, δούλευαν επτά μέρες την εβδομάδα, πρωί και απόγευμα, επέβλεπαν τα παιδιά και μετά το σχολείο. Πρόσφεραν με όλες τις δυνάμεις τους και με ελάχιστα μέσα παιδεία, σε μια χώρα που δίψαγε για γνώση και οι γονείς θύμιζαν διαρκώς στα παιδιά τους για να τα πείσουν να διαβάσουν: “άνθρωπος αγράμματος, ξύλο απελέκητο”.

Της Μαριάννας Χιονά

Διαβάστε επίσης στη “ΜτΧ”: Οι θρυλικές γυμναστικές επιδείξεις. Καταργήθηκαν επειδή «αποσυντόνιζαν το σχολείο και το μάθημα της φυσικής αγωγής». Ήταν όμως το σχολικό γεγονός της χρονιάς