O Ισραηλινός κατάσκοπος που εκτελέστηκε σε δημόσια θέα και έγινε τηλεοπτική σειρά. Η συμβολή του στον Πόλεμο των 6 Ημερών

Η πλατεία στο Al marjeh της Συρίας είναι γνωστή ως “πλατεία των μαρτύρων”. Πήρε το όνομα της από τους 7 Σύριους ακτιβιστές που εκτελέστηκαν εκεί το 1916. Σχεδόν 50 χρόνια αργότερα στο ίδιο σημείο έγινε μία ακόμη δημόσια εκτέλεση. 

Στην πλατεία στήθηκε μία κρεμάλα. Γύρω της χιλιάδες πολίτες παρακολουθούσαν το δημόσιο θέαμα και οι κάμερες κατέγραφαν. Από το σχοινί κρεμόταν ένας 40χρονος Ισραηλινός.

Φορούσε μόνο ένα χιτώνα. Πάνω του είχαν κρεμάσει ένα χαρτόνι, στο οποίο αναγράφονταν τα εγκλήματα του.

Ήταν ο Έλι Κοέν. Ένας σούπερ κατάσκοπος της Μόσαντ, που είχε καταφέρει να διεισδύσει στην ελίτ της κοινωνίας στη Συρία και παραλίγο να γίνει υπουργός εθνικής άμυνας.Ένας πολίτης του Ισραήλ δηλαδή θα καθόριζε τις ένοπλες δυνάμεις της Συρίας, ενώ οι δύο χώρες είχαν καθημερινά ένοπλες συρράξεις ή θερμά επεισόδια.

Φυγάδευε Εβραίους στο Ισραήλ

Ο Έλι Κοέν μεγάλωσε σε μια οικογένεια Εβραίων στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Όπως οι περισσότεροι Εβραίοι στις αραβικές χώρες, έτσι και η δική του οικογένεια βίωνε έντονα τον αντισημιτισμό.

Μοιραία  αποφάσισαν να εγκαταλείψουν την Αίγυπτο και να εγκατασταθούν στο Ισραήλ. Εκείνος όμως έμεινε πίσω για να ολοκληρώσει τις σπουδές του στην ηλεκτρονική. Όλο αυτό το διάστημα συμμετείχε σε δραστηριότητες σιωνιστών, για τις οποίες συνελήφθη ενώ πήρε μέρος και σε μυστικές αποστολές, στις οποίες φυγάδευαν Εβραίους από την Αίγυπτο στο Ισραήλ.

Η κατασκοπευτική του δραστηριότητα ξεκίνησε από νεαρή ηλικία όταν στην Αίγυπτο, συμμετείχε σε δίκτυο Ισραηλινών κατασκόπων, το οποίο εξαρθρώθηκε από τις αιγυπτιακές αρχές το 1954.

Η δράση του έγινε γνωστή στις αιγυπτιακές αρχές και έτσι μετά από ανακρίσεις, το 1956 απελάθηκε από τη χώρα. Μετανάστευσε στο Ισραήλ, όπου δεν έγινε δεκτός στη Μοσάντ, την περίφημη μυστική υπηρεσία του Ισραήλ.

Η γυναίκα του δεν γνώριζε την αποστολή του

Λίγα χρόνια αργότερα και ενώ η κρίση ανάμεσα στο Ισραήλ και στη Συρία είχε ενταθεί, ο Έλι Κοέν στρατολογήθηκε κατεπειγόντως στις δυνάμεις της Μόσαντ, με μια συγκεκριμένη αποστολή.

Να μπει στη Συρία, να ζήσει ανάμεσα στους άραβες ως ένας από αυτούς και να δίνει όποιαδήποτε πληροφορία μπορούσε. Το Ισραήλ εκείνη την περίοδο ήθελε απελπισμένα πληροφορίες και δεν είχε κανένα κατάσκοπο στη γειτονική χώρα.

Εκπαιδεύτηκε με ταχύρυθμο πρόγραμμα, στην αναγνώριση και απομνημόνευση αρμάτων μάχης,οπλικών συστημάτων και στη χρήση του κώδικα Μορς.

Το 1961 ο Ισραηλινός κατάσκοπος μετανάστευσε στο Μπουένος Άιρες. Παρουσιάστηκε εκεί με μια νέα ταυτότητα. Ο Έλι Κοέν είχε πια νέο όνομα και νέα ιδιότητα. Ήταν ο Καμάλ Αμίν Θαμπέτ, ο γιος ενός πλούσιου Σύριου επιχειρηματία που ζούσε στην Αργεντινή. Φυσικά μιλούσε άπταιστα αραβικά.

Η αποστολή του ήταν κρίσιμη και δεν τη γνώριζε ούτε η γυναίκα του

Το μόνο που της είπε ήταν ότι δούλευε στο εξωτερικό για το Υπουργείο Άμυνας του Ισραήλ. Στο Μπουένος Άιρες ανέπτυξε σχέσεις με την ισχυρή κοινότητα των Σύριων και κατάφερε να αποκτήσει ακόμη και  φιλικές σχέσεις με τον Αμίν αλ-Χαφέζ, έναν ανώτατο στρατιωτικό αξιωματούχο της Συρίας, ο οποίος το 1963, έγινε ο ηγέτης του πραξικοπήματος του κόμματος Μπάαθ στη Συρία.

Αποσπούσε πληροφορίες μέσα από τους μεθυσμένους καλεσμένους του

Αυτή η φιλία άνοιγε συνεχώς νέες πόρτες στην κατασκοπευτική δράση του Κοέν. Έτσι μετά από πρόσκληση του Αμίν αλ-Χαφέζ, εγκαταστάθηκε στη Δαμασκό, σε ένα πολυτελέστατο ανάκτορο δίπλα στο αρχηγείο του στρατού.

Από το παραθυρό του μπορούσε να βλέπει και να συλλέγει πληροφορίες για την κινητικότητα στο αρχηγείο. Η μια σημαντική γνωριμίας έφερνε την άλλη και οι Σύριοι γοητευμένοι από τη γενναιοδωρία και τον “πατριωτισμό” του δήθεν πλούσιου επιχειρηματία, ανοίγονταν μαζί του, φλυαρούσαν και του εμπιστεύονταν κρίσιμες πληροφορίες.

Το Ισραήλ είχε αποκτήσει έναν πολύτιμο κατάσκοπο.

Με σήματα μορς έδινε καθημερινά τις πληροφορίες και  μέσα σε έπιπλα που έκανε εξαγωγές, ως επιχειρηματίας, έκρυβε τα φιλμ με το φωτογραφικό υλικό από την κατασκοπευτική του δράση.

Στο σπίτι του διοργάνωνε πολυτελείς δεξιώσεις και ξέφρενα πάρτι με καλεσμένους ανώτατους αξιωματικούς του στρατού μαζί με την ελίτ της πόλης. Όσο το αλκοόλ έρεε και το σεξ χαλάρωνε τα ήθη, τόσο πιο εύκολα ο κατάσκοπος κατάφερνε να αποσπά πληροφορίες. Ένα από τα τεχνάσματα μάλιστα που χρησιμοποιούσε ήταν να προσποιείται τον μεθυσμένο, ώστε οι καλεσμένοι να νιώθουν άνετα μαζί του και να αποκαλύπτουν πληροφορίες από τις δουλειές τους.

Όλο αυτό το διάστημα, είχε καταφέρει να μάθει τρομερά κρατικά μυστικά, που η Μοσάντ μόνο θα ονειρευόταν. Είχε ξεπεράσει κάθε προσδοκία.  Ωστόσο είχε κουραστεί πνευματικά από τη διπλή ζωή και την πολύχρονη απουσία από την οικογένειά του. Η πρόταση όμως να γίνει υπουργός άμυνας ξεπέρασε ακόμη και σενάρια φαντασίας καθώς και την απόφασή του να τα παρατήσει.

Η συμβολή του στον Πόλεμο των 6 Ημερών

Για χρόνια ο Ισραηλινός κατάσκοπος δρούσε στη Συρία χωρίς να γίνει αντιληπτή η πραγματική του ταυτότητα. Μάλιστα λίγο πριν αποκαλυφθεί, ο κατάσκοπος επισκέφθηκε στα σύνορα της Συρίας, τα Υψίπεδα του Γκόλαν, όπου και πρότεινε σε Σύριους στρατιωτικούς να φυτέψουν γύρω από τα υπόγεια οχυρά δέντρα, για να παρέχουν σκιά στους στρατιώτες. Αυτά τα δέντρα, που τα έκανε δωρεά με χρήματα του Ισραήλ, έδιναν στην αληθινή του χώρα ένα υπέροχο σημάδι των υπόγειων βάσεων.

Στον πόλεμο των 6 ημερών, σημάδευαν απλά γύρω από τα δένδρα και πετύχαιναν διάνα.

Tη σημαντική συμβολή του Κοέν στις μυστικές υπηρεσίες του Ισραήλ έχει παραδεχτεί και ο πρώην πρωθυπουργός του Ισραήλ Λεβί Εσκόλ, ο οποίος δίνοντας τα εύσημα για τη δράση του δήλωσε ότι χάρη σε αυτόν σώθηκαν πολλές ζωές Ισραηλινών στον Πόλεμο των 6 Ημερών.

Καθ’ όλη τη διάρκεια της αποστολής του ελάχιστες φορές επισκέφθηκε το Ισραήλ. Στην τελευταία του φορά το 1964, ζήτησε από την υπηρεσία του να μην επιστρέψει πίσω στη Συρία καθώς ένιωθε ότι η νέα ηγεσία της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών της Συρίας είχε αρχίσει να τον υποπτεύεται.

Πώς ήταν δυνατόν όμως να χαθεί η ευκαιρία να ελέγχουν το υπουργείο εθνικής Άμυνας του αντιπάλου τους; Έτσι αναγκάστηκε να γυρίσει πίσω.

Το ένστικτο του Κοέν βγήκε αληθινό. Το λάθος που τον πρόδωσε ήταν ότι διαβίβαζε τις πληροφορίες του στο Ισραήλ κάθε μέρα την ίδια ώρα, προκαλώντας παρεμβολές στις τηλεοράσεις του αρχηγείου που ήταν απέναντι από το σπίτι του.

Ένας παρατηρητικός αξιωματικός της αντικατασκοπείας το έψαξε περισσότερο και με τη βοήθεια των Σοβιετικών τεχνικών και λίγη τύχη εντόπισαν την πηγή απ΄όπου εξέπεμπαν καθημερινά τα σήματα μορς.

Έτσι το 1965 συνελήφθη επ΄ αυτοφόρω.

Η εκτέλεση και οι αντιδράσεις για την τηλεοπτική σειρά

Ο ισραηλινός κατάσκοπος κατηγορήθηκε για προδοσία. Βασανίστηκε και καταδικάστηκε σε θάνατο. Ισραηλινοί και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, ακόμη και ο Πάπας της Ρώμης, προσπάθησαν να ανατρέψουν την απόφαση, χωρίς επιτυχία. Οι Σύριοι ένιωθαν προδομένοι και σε προσωπικό επίπεδο καθώς ήταν ένα προβεβλημένο μέλος της κοινωνίας τους και είχε εκθέσει κορυφαία πρόσωπα της εποχής του που τον εμπιστεύθηκαν, όπως ο ηγέτης της χώρας.

Ο Έλι Κοέν απαγχονίστηκε σε δημόσια θέα στις 19 Μαΐου του 1965. Την ημέρα της εκτέλεσης του έγινε γνωστή και η ιδιότητα του στη σύζυγο του. Από τότε η Συρία αρνείται να της παραδώσει τη σορό του. Το μόνο που έχει στα χέρια της είναι το ρολόι του, που παρέδωσε η Μόσαντ κατά τη διάρκεια εκδήλωσης στη μνήμη του.  “Το στόμα μου στέγνωσε, πάγωσα”, είχε δηλώσει.

Η ζωή του Ισραηλινού κατασκόπου έγινε σειρά στο Netflix με πρωταγωνιστή τον Σάσα Μπαρόν Κοέν. Όταν μάλιστα προβλήθηκε εξόργισε την οικογένεια του. Η κόρη του, Σοφία, αν και συνεχάρη τον πρωταγωνιστή για την ερμηνεία του, κατηγόρησε τη σειρά για ιστορικές ανακρίβειες.

“Η σειρά δεν εμβαθύνει όσο θα έπρεπε και περιλαμβάνει πολλά στοιχεία από την φαντασία του σκηνοθέτη. Δείχνει τον πατέρα μου ως κάποιον που ήταν σπάταλος, του άρεσαν οι γυναίκες και έθετε τον εαυτό του σε απερίσκεπτους κινδύνους.

Στην πραγματικότητα, ήταν πολύ σίγουρος για τον εαυτό του και πολύ ευτυχισμένος με την ζωή που είχε. Δεν ήταν φτωχός ή μίζερος. Ήταν ο καλύτερος πράκτορας που είχε ποτέ η Μόσαντ”, δήλωσε σε συνέντευξη της στη Daily Mail και φαίνεται πώς σίγουρα στην εποχή του δεν υπήρξε καλύτερος.

Δείτε το τρέιλερ της σειράς «The Spy»:

Διαβάστε επίσης στη “ΜτΧ”: Ο κατάσκοπος που προειδοποίησε τον Στάλιν για την επίθεση του Χίτλερ, αλλά ο Σοβιετικός ηγέτης τον αγνόησε. Σόργκε, ο κατάσκοπος θρύλος που κρεμάστηκε από τους Ιάπωνες