10 πληροφορίες που δεν γνωρίζατε για το έπος στην Αλβανία και τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο

Η περίοδος του Β’ Παγκοσμίου, του έπους του ’40 και της Γερμανικής Κατοχής, αν και είναι από τις πιο κρίσιμες ιστορικές περιόδους, έχει πολλές παραμέτρους που είναι άγνωστες στο ευρύ κοινό.

Παρακάτω σας παρουσιάζουμε δέκα πληροφορίες που ίσως δεν γνωρίζατε:

1.  Το τελεσίγραφο με το οποίο ο Ιταλός Πρέσβης ζητούσε από τον πρωθυπουργό της χώρας, Ιωάννη Μεταξά, να του παραδώσει την Ελλάδα, στάλθηκε στις 3 τα ξημερώματα. Λίγες ώρες μετά από την δεξίωση που είχε παρατεθεί στην Ιταλική Πρεσβεία της Αθήνας, κατά τη διάρκεια της οποίας ο Ιταλός πρέσβης έκανε προπόσεις υπέρ της Ελλάδος, υπογραμμίζοντας τις “καλές σχέσεις” των δύο χωρών.

Ο Γκράτσι ήταν αντίθετος με τον πόλεμο σε βάρος της Ελλάδος και γι’ αυτό είχε ελάχιστη ως καθόλου πληροφόρηση από τον Μουσολίνι. (από το βιβλίο Η άμυνα και η πτώση της Ελλάδας 1940-1941, Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ)

2.  Ανάμεσα στα 7 εκατομμύρια εργατών-σκλάβων που μεταφέρθηκαν στην εμπόλεμη Γερμανία για εργασία σε εργοστάσια, ήταν και μερικές χιλιάδες Έλληνες. Οι περισσότεροι από αυτούς συνελήφθησαν στα μπλόκα, ενώ ελάχιστοι πήγαν εθελοντικά, ξεγελασμένοι από την υπόσχεση ότι θα πληρωθούν και θα έχουν καλές συνθήκες εργασίας. Ελάχιστοι επέστρεψαν.

3.  Μία από τις πρώτες διαταγές των Γερμανών, όταν κατέλαβαν την Θεσσαλονίκη ήταν η αλλαγή της ώρας, για να συμπίπτει με τη γερμανική. Συγκεκριμένα, το διάταγμα του τοπικού διοικητή των γερμανικών ενόπλων δυνάμεων ανέφερε:

“Από του μεσονυκτίου της 10-4-41 προς την 11-4-41 εισάγεται διά την περιοχήν της πόλεως της Θεσσαλονίκης η γερμανική θερινή ώρα. Όλα τα ωρολόγια πρέπει την ώραν εκείνην να ρυθμίσουν κατά ΜΙΑΝ ώραν οπίσω. Ακριβής ώρα θα δίδεται διά του ραδιοφώνου εις εκάστην εκπομπήν.”

4.  Το πρώτο σόου που έκανε ο Φρανκ Σινάτρα στο Madison Square Garden, έναν από τους μεγαλύτερους συναυλιακούς χώρους στις ΗΠΑ, έγινε το 1943 και τα έσοδα διατέθηκαν στην ενίσχυση της Ελληνικής Αντίστασης.

5.  Το διάστημα που ο αρχιστράτηγος Παπάγος έδινε διαταγές και συντόνιζε τον ελληνικό στρατό στα βουνά της Αλβανίας, ο ίδιος είχε το στρατηγείο του 500 χιλιόμετρα μακριά. Βρισκόταν στο ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετάνια στο κέντρο της Αθήνας.

6.  Η κατοχική κυβέρνηση στην Ελλάδα εξέδωσε νόμο, που τιμωρούσε όσους συμμετείχαν σε εκδηλώσεις υπέρ των αιχμαλώτων, οι οποίες είχαν γίνει καθημερινό φαινόμενο τις πρώτες μέρες της Κατοχής. Αφορμή στάθηκε ένα ανάλογο επεισόδιο στην εμπορική οδό Αγίου Μάρκου, όταν αιχμάλωτοι Άγγλοι μεταφέρθηκαν από γερμανικά φορτηγά για να κάνουν κάποιες αγγαρείες. Μέσα σε ελάχιστο διάστημα μαζεύτηκε στην Αγίου Μάρκου μεγάλο πλήθος, που ζητωκραύγαζε ανοιχτά υπέρ των αιχμαλώτων, προσφέροντάς τους ό,τι έβρισκε πρόχειρο: τσιγάρα, γλυκά, κουλούρια, λουλούδια, ακόμη και οδοντόπαστες!

Δημιουργήθηκε συνωστισμός και εξαγριωμένοι οι Γερμανοί, που τους συνόδευαν, άρχισαν να πυροβολούν στον αέρα για να διαλυθούν οι συγκεντρωμένοι Έλληνες.

7.  Μόλις το 20% των ανδρών που γεννήθηκαν στη Σοβιετική Ένωση το 1923, δηλαδή του πιο μάχιμου πληθυσμού, επιβίωσε από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

8.  Μετά την εισβολή των ναζιστικών δυνάμεων κατοχής στην Πολωνία την 1η Σεπτεμβρίου 1939, οι συμμαχικές δυνάμεις, Γαλλία και Μεγάλη Βρετανία, κήρυξαν τον πόλεμο στη Γερμανία. Ωστόσο, τους επόμενους οκτώ μήνες δεν συνέβη σχεδόν τίποτα. Ούτε αξιόλογες μάχες, ούτε κάποια μεγάλης κλίμακας στρατιωτική δράση. Γι’ αυτό και ονομάστηκε “Ψεύτικος Πόλεμος” (Phoney War). Διήρκεσε από τις 3 Σεπτεμβρίου του 1939 μέχρι τις 10 Μαΐου του 1940.

(από το βιβλίο Συνοπτική ιστορία του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ)

9.  Οι Ιάπωνες επέλεξαν να επιτεθούν στο Περλ Χάρμπορ την Κυριακή, επειδή πίστευαν ότι οι Αμερικάνοι δε θα ήταν σε πλήρη ετοιμότητα.

Κατά τη δεκαετία του 1940, οι Κυριακές για τεράστιο κομμάτι του πληθυσμού ήταν ημέρες εκκλησιασμού και προσευχής.

Οι ιαπωνικές πληροφορίες για τις Ηνωμένες Πολιτείες, ορισμένες από τις οποίες παρείχε ένας εσωτερικός πληροφοριοδότης που ζούσε στα νησιά της Χαβάης, κατέστησαν σαφές ότι μεγάλο μέρος του έθνους ήταν απασχολημένο τα πρωινά της Κυριακής με θρησκευτικές λειτουργίες ενώ αρκετοί απολάμβαναν τις άδειές τους. Όπως άλλωστε συνέβη και το πρωί της Κυριακής 7 Δεκεμβρίου του 1941, όπου πολλοί στρατιωτικοί παρακολουθούσαν λειτουργίες εκτός της βάσης τους, αφήνοντας τα πλοία στο λιμάνι υποστελεχωμένα.

Η επιτυχία της επίθεσης βασίστηκε κατά κύριο λόγο στον αιφνιδιαστικό της χαρακτήρα.

10.  Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, οι Αμερικανοί μετονόμασαν το χάμπουργκερ σε Liberty Steak (μπριζόλα της ελευθερίας) για να μη θυμίζει την γερμανική πόλη Αμβούργο. Στα αγγλικά: Hamburger=Αμβουργιανό.

Η σχολική ιστορία είναι αδύνατο να καλύψει μια πληθώρα πληροφοριών και αναλύσεων για τον πόλεμο που σημάδεψε σκληρά την Ευρώπη και μεγάλο μέρος της παγκόσμιας κοινότητας. Τα βιβλία που έχουν γράψει σημαντικοί συγγραφείς με πολυετή έρευνα και προσιτή γραφή στο κοινό, παραμένουν ο καλύτερος οδηγός γνώσης.

Η μάχη στο Ύψωμα 731 είναι μια από τις πιο κρίσιμες του αλβανικού έπους. Στο βιβλίο των Εκδόσεων ΨΥΧΟΓΙΟΣ,  “Η ήττα του Μουσολίνι στο Ύψωμα 731” του John C. Carr, παρουσιάζεται λεπτό προς λεπτό ο ανηλεής βομβαρδισμός των ελληνικών θέσεων που κράτησε 17 μέρες. Αμέσως μετά ξεκίνησε η προέλαση των Ιταλών που πίστευαν ότι θα βρουν πτώματα. Τα πολυβόλα των Ελλήνων διέψευσαν τις ελπίδες τους. Ο βομβαρδισμός ήταν τόσο σφοδρός που ο λόφος έχασε έξι μέτρα από το ύψος του. Πώς όμως οι Έλληνες στρατιώτες βγήκαν αλώβητοι;

Ο Ατλαντικός ωκεανός ήταν άλλο ένα κρίσιμο πεδίο με τεράστια στρατηγική αξία. Ο Τσώρτσιλ είχε χάσει τον ύπνο του καθώς οι Γερμανοί κυριαρχούσαν με πλοία που είχαν βαρύ οπλισμό, ταχύτητα και πρωτοφανή θωράκιση. Οι σύμμαχοι μετρούσαν μόνο ήττες στις ναυμαχίες.

Κι όμως πέτυχαν την ανατροπή και στο βιβλίο του Read Simon, “Η μάχη του Ατλαντικού και η ήττα του γερμανικού στόλου”, ο συγγραφέας περιγράφει με δραματικό και τεκμηριωμένο τρόπο πώς το κατάφεραν. Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ.

Η ιστορία είναι γοητευτική και διδακτική. Οι Έλληνες είναι από τους λαούς που αναφέρονται σε ιστορικά παραδείγματα στον καθημερινό τους λόγο.

Τα ιστορικά βιβλία προσφέρουν γνώσεις που δυναμώνουν το διάλογο, θωρακίζουν τα επιχειρήματα και προστατεύουν την ιστορική αλήθεια που είναι το πρώτο θύμα της ημιμάθειας.