Έκανε το διάπλου της Μάγχης, κολύμπησε στο Βόσπορο, στο Μανχάταν και πέθανε στα νερά της Ιρλανδίας. Ο υπεραθλητής Ιάσων Ζηργάνος

Ο Ιάσων Ζηργάνος υπήρξε κορυφαίος κολυμβητής μεγάλων αποστάσεων. Έμοιαζε ανίκητος στο νερό και κατέγραψε πολλά ρεκόρ στο ενεργητικό του.

Είναι ο μοναδικός Έλληνας που έχει κάνει το διάπλου της Μάγχης τέσσερις φορές. Έγινε, επίσης, ο πρώτος Έλληνας που έκανε το γύρο του Μανχάταν κολυμπώντας, καθώς επίσης και το διάπλου του Βοσπόρου. Η καρδιά του τον “πρόδωσε” μέσα στο αγαπημένο του στοιχείο, το νερό, ενώ κολυμπούσε από την Ιρλανδία στη Σκωτία.

Τα πρώτα χρόνια

Ο Ζηργάνος γεννήθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 1909 στο Βόλο. Από μικρός ήταν σκληραγωγημένος και αγαπούσε τον αθλητισμό και το κολύμπι. Τα νερά του Παγασητικού Κόλπου είχαν γίνει το δεύτερο σπίτι του.

Στα 20 του χρόνια εισήχθη στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων, από όπου αποφοίτησε ως ανθυπολοχαγός του πυροβολικού. Συμμετείχε στον ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940-41 και παρασημοφορήθηκε.

Ακόμη και σε συνθήκες πολέμου, ο Ζηργάνος δεν αμελούσε το αγαπημένο του σπορ. Κολυμπούσε στα παγωμένα νερά των ποταμών της Πίνδου για να διατηρείται σε καλή φυσική κατάσταση.

Από τότε εκδήλωσε την επιθυμία του να κολυμπήσει το στενό της Μάγχης, το απόλυτο φετίχ για του κολυμβητές μεγάλων αποστάσεων.

Πέρα από κολυμβητής, υπήρξε αθλητής και στον ακοντισμό, το μονόζυγο, την ελληνορωμαϊκή πάλη, την ξιφασκία και την ιππασία. Στα τέλη του ’40 με αρχές του ’50, παραιτήθηκε από το στρατό με το βαθμό του ταγματάρχη.

Τον χειμώνα του 1948, προπονείτο υπό συνθήκες δριμύτατου ψύχους στον ποταμό Αώο και στη Λίμνη των Ιωαννίνων. Η “κατάκτηση” της Μάγχης και άλλων θαλασσών είχε γίνει όνειρο ζωής για τον Βολιώτη κολυμβητή.

“Ο μεγάλος άθλος ενός Έλληνος” – Η πρώτη “κατάκτηση” της Μάγχης

Στις 19 Σεπτεμβρίου 1949, ο Ζηργάνος πέτυχε το μεγάλο του όνειρο: διέσχισε τη θάλασσα της Μάγχης για πρώτη φορά στη ζωή του. Ξεκίνησε από το ακρωτήρι Γκρι Νε της Γαλλίας και έφτασε στην αγγλική ακτή του Φαν Μπέι κοντά στο Ντόβερ.

Ήταν μια απόσταση 33 χιλιομέτρων που την διένυσε σε 18μισι ώρες.

Ο Τύπος αποθέωσε τον Έλληνα κολυμβητή. “Είναι ένα μεγάλο αθλητικό κατώρθωμα. Ένα κατώρθωμα πού ξεπερνάει τά όρια μιάς αθλητικής επιτυχίας. Ο άθλος του Ζηργάνου τιμά γενικώτερα τήν ράτσα μας“, ήταν το διθυραμβικό σχόλιο της “Ελευθερίας“.

Ο ανταποκριτικής του “Έθνους” έγραψε: “Η παλίρροια καί αι κακαί καιρικαί συνθήκαι εδυσχέραινον κατά πολύ τήν προσπάθειαν τού Έλληνος κολυμβητού. Ο Ζηργάνος ηγωνίσθη με άφθαστον ψυχικό σθένος καί επέδειξεν εξαιρετικήν αντοχήν, ως εδήλωσε και ο λιμενάρχης του Ντόβερ κ. Σάνσον”.

Τα ξένα μέσα ενημέρωσης έγραψαν εξίσου εγκωμιαστικά σχόλια για τον Βολιώτη κολυμβητή. Έγινε ο δεύτερος Έλληνας που διέπλευσε το στενό της Μάγχης, μετά τον Μανώλη Βελισσάριο, που το κατόρθωσε τον Ιούνιο του 1930.

Οι επόμενες μεγάλες επιτυχίες

Στις 22 Αυγούστου 1950, ο Ζηργάνος πέρασε τη Μάγχη για δεύτερη φορά. Οι θαυμαστές του του έδωσαν το παρατσούκλι “ρυμουλκό” λόγω της σωματικής του διάπλασης.

“Κατέκτησε” το στενό της Μάγχης άλλες δύο φορές: τον Αύγουστο του 1951 και τον Αύγουστο του 1954. Επιχείρησε το ίδιο το 1952 και το 1959, αλλά δεν τα κατάφερε. Στη δε τελευταία εγκατέλειψε, όπως και οι περισσότεροι συναθλητές του, “λόγω σφοδράς θαλασσοταραχής”.

Εκτός από το στενό της Μάγχης, διέπλευσε δύο φορές το Βόσπορο και ισάριθμες το Νείλο και έκανε τον περίπλου του νησιού του Μανχάταν στη Νέα Υόρκη. Κολύμπησε, ακόμη, στις λίμνες Οντάριο του Καναδά και Γουίντερμερ της Σκωτίας.

Τον Απρίλιο του 1952, σε μία από τις προσπάθειές του να “κατακτήσει” τον Βόσπορο, ο Ζηργάνος “υπέστη συμφόρηση εκ ψύξεως”. Μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο και χρειάστηκε εισπνοές οξυγόνου για να συνέλθει. Η πρώτη φράση που είπε στους γιατρούς ήταν “κρυώνω”, σύμφωνα με τα ρεπορτάζ.

Κολυμπούσε μέχρι τελευταίας πνοής

Στις 27 Σεπτεμβρίου 1959, ένα μήνα μετά την τελευταία ανεπιτυχή απόπειρά του να διασχίσει τη Μάγχη, ο Ζηργάνος αποπειράθηκε να κολυμπήσει στο Βόρειο Κανάλι, από το Ντονάχαντι της Βόρειας Ιρλανδίας στο Πορτ Πάτρικ της Σκωτίας. Μετά από 16 και πλέον ώρες κολύμπι, του έμενε ένα μίλι για να τερματίσει.

Ο κόσμος τον περίμενε εναγωνίως, όμως μια απροσδόκητη παλίρροια τον τράβηξε πίσω. Ο Έλληνας υπεραθλητής έχασε τις αισθήσεις του στα παγωμένα νερά της παλίρροιας. “Τά απρόβλεπτα ισχυρά ρεύματα κατέστησαν τό τελευταίον μέρος τής διαδρομής “σισσύφειον προσπάθειαν””, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα.

Οι γιατροί προσπάθησαν να τον κρατήσουν στη ζωή με μαλάξεις, αλλά η καρδιά του τον είχε “προδώσει”. Ο Ζηργάνος πέρασε στην αιωνιότητα τρεις ημέρες πριν συμπληρώσει μισό αιώνα ζωής. Η είδηση του θανάτου του βρέθηκε στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων και προκάλεσε θλίψη όχι μόνο στους Έλληνες, αλλά και στους Βρετανούς.

Τα κατορθώματα του Ζηργάνου έμειναν στην ιστορία, τον ανέβασαν στο “πάνθεον” των κολυμβητών μεγάλων αποστάσεων. Προς τιμήν του, το Δημοτικό Κολυμβητήριο Βόλου φέρει το όνομά του και, τα τελευταία χρόνια, διοργανώνεται ο Κολυμβητικός Μαραθώνιος “Ιάσων Ζηργάνος”.

Με πληροφορίες από το “Βιβλίο των Ελληνικών Ρεκόρ“, Εκδόσεις Διόπτρα

Πηγή κεντρικής φωτογραφίας: Goalpost