«Έχω μια τίγρη μέσα μου, άγρια λιμασμένη”. Ποιος είναι ο λυράρης που έγινε θρύλος της κρητικής μουσικής

Ο άνδρας της φωτογραφίας αποτελεί από τους πιο σημαντικούς κρητικούς λυράρηδες και μουσικούς της ελληνικής παράδοσης. 

Γεννήθηκε το 1937 στα Ανώγεια Ρεθύμνου και μεγάλωσε σε οικογένεια που αγαπούσε τη μουσική. Από μικρός άκουγε τον μεγαλύτερο αδερφό του να παίζει λύρα και παρατηρούσε και τους άλλους οργανοπαίχτες του χωριού.

Αυτοδίδακτος, όπως όλοι στο περιβάλλον του, έπαιξε για πρώτη φορά σε γάμο σε ηλικία 13 ετών και πολύ γρήγορα απέκτησε φήμη, παίζοντας σε πανηγύρια και γιορτές στην Κρήτη. Η πορεία του στη δισκογραφία ξεκίνησε το 1962, όταν ηχογράφησε  δίσκο 45 στροφών, και το 1973 κυκλοφόρησε τον πρώτο του ολοκληρωμένο δίσκο.

Μέσα από το έργο του, συνδύασε παραδοσιακές μουσικές φόρμες με την προσωπική του καλλιτεχνική έκφραση.

Από τη δεκαετία του 1980, η φήμη του ξεπέρασε τα σύνορα της Ελλάδας, με τον καλλιτέχνη να προσκαλείται σε μεγάλα φεστιβάλ στην Ευρώπη, τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Αυστραλία.

Σημαντικές στιγμές στην καριέρα του περιλαμβάνουν τη συμμετοχή του στο WDR Folkfestival της Κολωνίας το 1982, όπου κέρδισε το πρώτο βραβείο, και στο φεστιβάλ «Journées des Cinq Continents» το 1985 στη Ζυρίχη και το Άμστερνταμ.

Το 2005 συμμετείχε στο 20ο εορτασμό του World Music Institute στη Νέα Υόρκη και το 2007 στο “All Tomorrow’s Parties” στην Αγγλία.

Το 1979 βραβεύτηκε από τον Μάνο Χατζιδάκι ως «Πρώτος Λυράρης της Ελλάδας» στον «Μουσικό Αύγουστο» των Ανωγείων ενώ η λύρα του εκτίθεται σήμερα στο Musical Instrument Museum στο Φοίνιξ της Αριζόνα.

Το παρατσούκλι του, είναι από τον παπού που στον πόλεμο, έπιανε τους Τούρκους σαν τα ψάρια.

Έχει τραγουδήσει:

«Έχω μια τίγρη μέσα μου, άγρια λιμασμένη

π’ όλο με περιμένει κι όλο την καρτερώ,

τηνε μισώ και με μισεί, θέλει να με σκοτώσει,

μα ελπίζω να φιλιώσει καιρό με τον καιρό»

Ο καλλιτέχνης είναι ο Αντώνης Ξυλούρης, γνωστός ως Ψαραντώνης. Είναι αδερφός του «αρχάγελλου» της Κρήτης, Νίκου Ξυλούρη ή Ψαρονίκου.