Δρ Κορνάρο. Η πρώτη γυναίκα που απέκτησε διδακτορικό παρά τις αντιρρήσεις της καθολικής εκκλησίας. Ο κρυφός όρκος αγνότητας και ο πρόωρος θάνατος

Ήταν η πρώτη γυναίκα που απέκτησε διδακτορικό δίπλωμα και έμεινε γνωστή στην παγκόσμια ιστορία ως “επτάγλωσσο θαύμα”. 

Από μικρή η Ιταλίδα, Ελένα Λουκρέτσια Κορνάρο Πισκόπια έδειξε το ενδιαφέρον της για τη μουσική και τις ξένες γλώσσες, αλλά οι θετικές επιστήμες και η φιλοσοφία ήταν το “στοιχείο” της.

Σε ηλικία μόλις 19 ετών αναδείχθηκε ως η πιο μορφωμένη και καλλιεργημένη γυναίκα στη Βενετία. Στα 38 της πέθανε, μάλλον από φυματίωση.

Το “επτάγλωσσο θαύμα”

Η Κορνάρο γεννήθηκε στη Βενετία στις 5 Ιουνίου 1646, σε μια πλούσια οικογένεια με οικόσημο, ιστορία, φέουδα και κύρος. Ήταν κόρη του ευγενούς Τζιοβάνι Μπατίστα Κορνάρο Πισκόπια και της Τζανέτα Μπόνι, μιας ταπεινής γυναίκας, την οποία ο πατέρας λέγεται πως δεν παντρεύτηκε ποτέ.

Μεγάλωσε σε ένα μοναχικό περιβάλλον, καθώς από μικρή το ενδιαφέρον της ήταν ανάμεσα στις σελίδες ποικίλλων βιβλίων και όχι στα παιχνίδια με τα άλλα παιδιά της ηλικίας της. Ήδη από πολύ μικρή, μόλις 7 ετών, ξεκίνησε να διδάσκεται Λατινικά και Αρχαία Ελληνικά, ενώ παράλληλα ο πάστορας της οικογένειας της παρέδιδε μαθήματα γραμματικής και μουσικής.

Όταν πια μιλούσε άπταιστα τις δύο αυτές γλώσσες, ξεκίνησε Εβραϊκά, Ισπανικά, Γαλλικά, Αραβικά και Χαλδαίικα. Έτσι, προέκυψε και το ψευδώνυμο “επτάγλωσσο θαύμα”.

Εκτός, όμως, από τις ξένες γλώσσες, τη γοήτευαν και οι επιστήμες. Έτσι, ξεκίνησε σπουδές στα μαθηματικά, την αστρονομία, τη φιλοσοφία και τη θεολογία. Οι επιδόσεις της ήταν εξαιρετικές. Οι γνώσεις της μπορούσαν να συγκριθούν μόνο με εκείνες των πιο λόγιων της πόλης.

Σε ηλικία 17 ετών, εξασκώντας από μικρή το μουσικό της ταλέντο, μπορούσε να συνθέσει και να παίξει όργανα όπως βιολί, άρπα και πιάνο.

Στο πανεπιστήμιο

Ο πατέρας της, βλέποντας πως η κόρη του έλκεται από “τα γράμματα”, την ενθάρρυνε να συνεχίσει τις σπουδές της. Έτσι, το 1672, όταν η Ελένα έγινε 25 ετών, της αγόρασε ένα σπίτι στην Πάντοβα και την έστειλε στο διακεκριμένο πανεπιστήμιο της πόλης.

Διαβάστε ακόμα: Μαθήματα Ανατομίας. Οι πρώτοι Έλληνες φοιτητές εκπαιδεύονταν ακόμα και στα νεκροταφεία. Στο αμφιθέατρο της Πάδοβα λιποθυμούσαν και τους έπαιζαν μουσική

Ενθουσιασμένη με το νέο της ξεκίνημα, γρήγορα άρχισε να απογοητεύεται. Μία ασθένεια την “χτύπησε” ξαφνικά και την καθήλωσε στο δωμάτιό της.

Η νέα ακαδημαϊκή χρονιά θα ξεκινούσε χωρίς εκείνη. Λίγες μέρες αργότερα, επιστράτευσε όλο της το πείσμα και παρά την αδυναμία της, βρέθηκε στα έδρανα του πανεπιστημίου. Σύντομα, έγραψε στον πατέρα της:

“Με τη χαρά των σπουδών, τον υγιεινό καθαρόν αέρα και την επιμελή φροντίδα των γιατρών, νιώθω δυνατότερη κι έτσι ελπίζω πως στο μέλλον θα καταφέρω να επιστρέψω στις σπουδές μου και να σώσω το όνομα του Οίκου μας από την αφάνεια και τη λήθη“

Η ίδια αρχικά δεν ενδιαφερόταν τόσο για τους τίτλους σπουδών ή τα πτυχία, αλλά για τις γνώσεις που λάμβανε. Ωστόσο, ο πατέρας της επέμενε να πιστοποιηθούν οι σπουδές και η ευρυμάθειά της.

Η πρώτη γυναίκα με διδακτορικό

Η ίδια αφιερώθηκε με ζήλο σε όλα της τα μαθήματα και προς το τέλος της φοίτησής της, εργάστηκε σκληρά, προκειμένου να αποκτήσει διδακτορικό δίπλωμα. Ως βαθιά θρησκευόμενη και με μεγάλη αγάπη στη θεολογία, έβαλε στόχο να αποκτήσει διδακτορικό. Ο δάσκαλος της, Φελίτσε Ροτόντι, βλέποντας την αφοσίωση, αλλά κυρίως της επιδόσεις της Ελένας, απευθύνθηκε στο Πανεπιστήμιο της Παδούης, για να χορηγήσει στην μαθήτριά του το πολυπόθητο δίπλωμα.

Ο τοπικός καρδινάλιος, Γκρεγκόριο Μπαρμπαρίγκο, υποστήριξε αρχικά το αίτημα. Ωστόσο όταν συνειδητοποίησε ότι η Κορνάρο διεκδικούσε διδακτορικό θεολογίας και όχι φιλοσοφίας, όπως νόμιζε πως είχε ακούσει, αρνήθηκε πεισματικά. Η Ελένα ήρθε αντιμέτωπη με τον σκοταδισμό.

Ο καρδινάλιος απέσυρε την υποστήριξή του και οι υπόλοιποι αξιωματούχοι της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας αρνήθηκαν να επιτρέψουν να απονεμηθεί διδακτορικό δίπλωμα σε μια γυναίκα.

Ωστόσο, στις 25 Ιουνίου του 1678, η Κορνάρο κατάφερε να γίνει η πρώτη γυναίκα παγκοσμίως που έλαβε διδακτορικό τίτλο.

Αφού μίλησε για περισσότερο από μία ώρα σε άπταιστα κλασσικά λατινικά, εξηγώντας δύσκολα αποσπάσματα από έργα του Αριστοτέλη σε δεκάδες καθηγητές και φοιτητές όλων των σχολών της Βενετίας καθώς και σε επιφανείς πολιτικούς και λόγιους της πόλης, της απονεμήθηκε το διδακτορικό δίπλωμα στη φιλοσοφία. Έλαβε, ακόμη, το δαχτυλίδι του Δόκτορος, την κάπα από ερμίνα του διδάκτορος της Φιλοσοφίας και το δάφνινο στέμμα των Ποιητών.

Η Δρ Κορνάρο

Η Δρ Κορνάρο έγινε εξέχον μέλος στις πιο γνωστές Ακαδημίες της εποχής. Δεχόταν επισκέψεις από διάφορους επιφανείς φιλοσόφους από όλο τον κόσμο, κληρικούς, επιστήμονες και ευγενείς. Απολάμβανε τις συζητήσεις, έδινε διαλέξεις στη Θεολογία και παράλληλα συνέθετε μουσική.

Κάποιοι ερευνητές λένε, πως έγινε και λέκτωρ Μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο της Πάντοβα, το 1678.

Όταν ολοκλήρωσε τις σπουδές της, αφιέρωσε τη ζωή της στη φιλανθρωπία. Επικεντρώθηκε στο να διδάσκει και να υπηρετεί τους φτωχούς ενώ αρνήθηκε προτάσεις γάμου από σημαντικότατους ανθρώπους. Τα τελευταία χρόνια, αποφάσισε να ντυθεί με το ράσο του Τάγματος των Βενεδικτίνων μοναχών. Άλλωστε από μικρή ήταν πολύ θρησκευόμενη. Τόσο που στα 11, είχε δώσει κρυφά όρκο αγνότητας, τον οποίο και σεβάστηκε καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής της.

Το τέλος – Η χαμένη κληρονομιά

Η Ελένα Κορνάρο Πισκόπια πέθανε στις 26 Ιουλίου 1684, σε ηλικία 38 ετών. Ο θάνατός της πιστεύεται πως προήλθε από φυματίωση κι έφερε στην Πάντοβα μεγάλο πένθος. Εκτός από την Πάντοβα, τελετές κηδείας πραγματοποιήθηκαν και σε τρεις ακόμα πόλεις της Ιταλίας, τη Ρώμη, τη Σιέννα και τη Βενετία.

Η τελευταία της επιθυμία ήταν να ταφεί στο κοιμητήριο της Βασιλικής της Αγίας Τζιουστίνα, στην Πάντοβα και όχι στο εξαίρετο μαυσωλείο που ανήκε στην οικογένειά της. Ήθελε να ταφεί σαν απλή μοναχή με το ράσο των Βενεδικτίνων.

Την επόμενη χρονιά, το 1685, στο ετήσιο μνημόσυνό της, το Πανεπιστήμιο της Πάντοβα δημιούργησε ένα μετάλλιο προς τιμή της εξέχουσας σπουδάστριάς του. Σήμερα, στο Πανεπιστήμιο υπάρχει το άγαλμά της ενώ γυάλινη απεικόνισή της κοσμεί το Πανεπιστήμιο Βάσαρ, τη Βιβλιοθήκη Τόμας, στις ΗΠΑ, που τη δείχνει κατά την παρουσίαση της εργασίας της στο αντίστοιχο της Πάντοβα.

Στο Πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ υπάρχει πορτραίτο της, στον τοίχο της τάξης των Ιταλικών.

Κατά τη διάρκεια της ζωής της έγραψε πολλά δοκίμια, διατριβές και θεολογικές πραγματείες, με φιλοσοφικά και θρησκευτικά θέματα, ακαδημαϊκές μελέτες, μεταφράσεις και διάφορα άλλα άρθρα. Δημοσιεύτηκαν στην Πάρμα, μετά το θάνατό της, στα 1688, αλλά ελάχιστα έχουν διασωθεί κι αυτά είναι κυρίως επιστολές και κάποια ποιήματα.

Σήμερα, η Δρ Κορνάρο είναι ευρέως αναγνωρισμένη από όλους τους λέκτορες και συγγραφείς.

Δυστυχώς, όμως, όλη η ακαδημαϊκή της συγγραφή έχει χαθεί.

Διαβάστε ακόμα στη “ΜτΧ”: Η πρώτη γυναίκα που έκανε το γύρο του κόσμου σε 72 μέρες. Ήταν πολεμική ανταποκρίτρια και διέλυσε όλα τα σεξιστικά στερεότυπα. Η Νέλλυ Μπλάι που ξεσκέπασε τα άθλια ψυχιατρεία των ΗΠΑ