Δείτε πώς μετέφεραν τα πλοία στην ξηρά, όταν δεν υπήρχε ο Ισθμός. Πλήρωναν διόδια και τα έσερναν με σκοινιά (βίντεο)

Ο Δίολκος ήταν ο ειδικά κατασκευασμένος πλακόστρωτος δρόμος που ένωνε τις δύο άκρες του σημερινού Ισθμού της Κορίνθου.

Ήταν από τα σημαντικότερα έργα μηχανικής των αρχαίων Ελλήνων γιατί ένωνε τα δύο μεγάλα λιμάνια της αρχαιότητας, τις Κεχρεές στον Σαρωνικό και το Λέχαιον στον Κορινθιακό κόλπο, προκειμένου να αποφεύγεται ο μακρύς και επικίνδυνος περίπλους της Πελοποννήσου.

Τα μέλη του πληρώματος έβγαζαν τα πλοία στη στεριά, αφαιρούσαν το βάρος τους και τα έσερναν με σκοινιά πάνω στο ειδικό μονοπάτι. Πρόκειται για ένα τεχνολογικό θαύμα της προκλασικής περιόδου και την πρώτη συστηματική προσπάθεια μεταφοράς εμπορευμάτων και πολεμικών πλοίων από το Σαρωνικό προς τον Κορινθιακό κόλπο, και αντίστροφα.

Η διαδικασία δεν ήταν τόσο απλή. Η ευρηματικότητα των αρχαίων όμως ήταν αυξημένη και οι τεχνικές που χρησιμοποιούσαν, όπως τα ειδικά βαρούλκα και οι τροχαλίες, βασίζονταν στους νόμους της φυσικής. Για να πραγματοποιήσουν τα πλοία το «στεργιανό» τους ταξίδι, πλήρωναν και διόδια. Το μήκος της υπολογίζεται στα 6.800 μέτρα και το πλάτος από 3,5 έως 6,5 μέτρα.

Ο Αρχαίος Δίολκος πιθανότατα κατασκευάστηκε τον 6ο αιώνα π.Χ. επί τυραννίας του Περιάνδρου.

Η πρώτη αναφορά για ορατά τμήματα του Διόλκου έγινε το 1883 από τον Γερμανό αρχαιολόγο Habbo Gerhard Lolling, ο οποίος ταύτισε ορατά κατάλοιπα του μνημείου στο δυτικό άκρο της υπό κατασκευή τότε Διώρυγας.

Το συνολικό μήκος του Διόλκου από τη μία ακτή στην άλλη πλευρά ήταν περίπου 8 χλμ. Σήμερα είναι γνωστή η πορεία του σε ένα μήκος περίπου 1 χλμ.

Η διίσθμιση των πλοίων γίνονταν επί λιθόστρωτης οδού πλάτους μεταξύ 3,5 και 4 μέτρων. Συστηματική ανασκαφική έρευνα για την αποκάλυψη του μνημείου έγινε από τον Ν. Βερδελή μεταξύ των ετών 1957 και 1959.

Από τις εργασίες αυτές έγινε γνωστή η όδευση του Διόλκου στην περιοχή της Ποσειδωνίας, που αποτελεί το ακραίο δυτικό του τμήμα. Τμήματά του, σώζονται ορατά στο δυτικό άκρο της σημερινής Διώρυγας τόσο στην πλευρά της Πελοποννήσου όσο και της Στερεάς.

Η όδευση στο ανατολικό τμήμα δεν έχει εντοπιστεί αλλά ούτε το άκρο του προς το Σαρωνικό, το οποίο τοποθετείται στην περιοχή του αρχαίου Σχοινούντα (σημερινό Καλαμάκι).

Δείτε την ταινία animation (παραγωγή του τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας και της Εταιρίας Μελέτης Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας) που αναπαριστά με μοναδικό τρόπο το Δίολκο. Δημιουργοί της ταινίας, που συναγωνίζεται ταινίες μεγάλων παραγωγών, είναι πολιτικός μηχανικός και καθηγητής του ΕΜΠ, Θεοδόσης Π. Τάσιος, ο Γιώργος Πολύζος και ο Νικήτας Μήκας.

Στην ταινία εκτός από τις τεχνολογικές λεπτομέρειες παρουσιάζονται με εκπληκτικό τρόπο και σκηνές της καθημερινής ζωής των ναυτικών της εποχής.

Από το 9^ο λεπτό και μετά, παρακολουθείστε αναλυτικά, τη μεταφορά των πλοίων.

Η γειτνίαση του μνημείου με τη Διώρυγα της Κορίνθου έχει προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στον Δίολκο. Η διαβρωτική τάση των υποθαλάσσιων ρευμάτων, που επιτείνεται από τη διέλευση των πλοίων, έχει οδηγήσει σε καθίζηση τμήματος του μνημείου και στη σημαντική απώλεια αυθεντικού υλικού.

Προχωρά η αποκατάσταση και η διαμόρφωσή του σε οργανωμένο αρχαιολογικό χώρο

Ομόφωνα θετική ήταν η γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου επί των μελετών για την αποκατάσταση του Αρχαίου Διόλκου.

Η πρόταση αποκατάστασης της αρχαίας λιθόστρωτης οδού πάνω στην οποία μεταφέρονταν τα πλοία, αντιμετωπίζει το μνημείο ως ενιαία κατασκευή και όχι ως πολλαπλά διακοπτόμενα τμήματα. Ακόμα προβλέπει τη διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου του μνημείου, προκειμένου να αποτελέσει έναν σύγχρονο και οργανωμένο αρχαιολογικό χώρο.

Η διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου του μνημείου περιλαμβάνει τη δημιουργία ζώνης προστασίας, διαδρομής περιήγησης των επισκεπτών μεταξύ των μνημείου και του λιμενοβραχίονα, τη διαμόρφωση και ομαλοποίηση των κεκλιμένων πρανών. Η πρόσβαση στον χώρο θα είναι κατάλληλη και για ΑμεΑ, ενώ προβλέπεται η τοποθέτηση καθιστικών, πινακίδων και η έκδοση ενημερωτικού υλικού και σε γραφή Braille.

Στα χερσαία τμήματα του μνημείου προβλέπονται επεμβάσεις αισθητικής αναβάθμισης και προστασίας, όπως, επίσης, στερέωσης, συντήρησης και αποκατάστασης. Την εποπτεία της μελέτης, ενταγμένης στο Ε.Π. Πελοποννήσου ΕΣΠΑ «2014-2021», έχει η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κορινθίας.

Το έργο εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο παρεμβάσεων στην περιοχή για την προστασία του Αρχαίου Διόλκου με φορέα υλοποίησης την Π.Ε Κορινθίας.

Με πληροφορίες από ΥΠΠΟΑ.

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: «Το …. σέρνει καράβι». Μια φράση που αντέχει 2500 χρόνια και είναι απόλυτα τεκμηριωμένη