Δίκη Πισπιρίγκου. Kαταπέλτης ο καθηγητής Ιατροδικαστικής Ράικος. «Η Τζωρτζίνα δηλητηριάστηκε εν ζωή με κεταμίνη»

Την επιστημονική του εκτίμηση ότι ο θάνατος της Τζωρτζίνας προήλθε από μία τεράστια ποσότητα κεταμίνης που της χορηγήθηκε πριν υποστεί την μοιραία ανακοπή, κατέθεσε ενώπιον του Μικτού Ορκωτού Δικαστηρίου ο καθηγητής Ιατροδικαστικής και Τοξικολογίας, ιατρός χημικός και επικεφαλής του εργαστηρίου τοξικολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Νικόλαος Ράικος που διενήργησε τις τοξικολογικές εξετάσεις σε δείγματα αίματος, ούρων και οργάνων του παιδιού.

Ο καθηγητής κατέθεσε στη δίκη της Ρούλας Πισπιρίγκου πως το παιδί μερικά λεπτά πριν υποστεί την ανακοπή δέχθηκε εφάπαξ μία πολύ μεγάλη ποσότητα κεταμίνης και απέρριψε κάθε πιθανότητα η ουσία να χορηγήθηκε στο παιδί από λάθος των γιατρών, όπως ισχυρίζεται η υπεράσπιση.

Τόνισε επίσης πως η κεταμίνη χορηγήθηκε όσο η Τζωρτζίνα ήταν εν ζωή καθώς η ουσία πρόλαβε να μεταβολιστεί πριν το παιδί υποστεί την ανακοπή.

«Δεν είναι τυχαίοι γιατροί οι εντατικολόγοι, δεν είχαν καμία ένδειξη να δώσουν κεταμίνη, μιλάμε για ανθρώπους έμπειρους που δίνουν μάχες καθημερινά» ανέφερε ο κ. Ράικος ο οποίος στη συνέχεια εξήγησε: «Το παιδί είναι λίγο πριν το θάνατο και εκεί του δίνουν ρουκουρόνιο για μυοχάλαση. Ποτέ δεν θα δώσουν κατασταλτικό, όπως η κεταμίνη. Αν δεν επανέλθει η αναπνοή και η καρδιακή λειτουργία μιλάμε για σωματικό θάνατο».

Καταθέτοντας τον τρόπο, τη μεθοδολογία και την πορεία των ερευνών που έγιναν, ο καθηγητής ανέλυσε στο δικαστήριο τα ευρήματα και τις επιστημονικές εξηγήσεις που έδωσαν για την περίπτωση της Τζωρτζίνας:

«Όταν έχουμε ένα ταχύτατο θάνατο επειδή δεν έχει ολοκληρωθεί η ανακατανομή σε όλο το σώμα, το αίμα της καρδιάς ανταποκρίνεται καλύτερα στη φαρμακολογική κατάσταση. Εξετάσαμε το αίμα της καρδιάς. Εμείς στο εργαστήριο δεν γνωρίζαμε τίποτα. Ταυτοποιήθηκαν πολλά φάρμακα που χορηγούνται στην ιατρική θεραπεία. Ζήτησα το φύλλο νοσηλείας του παιδιού. Πραγματικά στην κεταμίνη ήταν πολύ μεγάλες η κορυφές» είπε.

Πρόεδρος: Τι εννοείτε;

Μάρτυρας: Γίνεται μια πρώτη ανάλυση. Στον φάκελο νοσηλείας δεν εμφανίζεται πουθενά η κεταμίνη. Ζήτησα να μάθω για το αν το φάρμακο χορηγήθηκε στη νοσηλεία. Στον φάκελο δεν υπήρχε πουθενά κεταμίνη, δεν προέκυψε κάπου να έχει χρησιμοποιηθεί.

Πρόεδρος: Εξετάσατε και τα ούρα;

Μάρτυρας: Ναι. Η φορμόλη εξετάστηκε μετά. Η φορμόλη είναι το διάλυμα μέσα στο οποίο είχαν φυλαχθεί οι ιστοί και τα όργανα του παιδιού. Σε περιπτώσεις δηλητηριάσεων η διάγνωση βγαίνει με την τοξικολογική εξέταση.

Πρόεδρος: Ο ιατροδικαστής πρέπει να αποδέχεται τα αποτελέσματα των τοξικολογικών και ιστολογικών;

Μάρτυρας: Όλα θα πρέπει να ταιριάζουν αν όμως έχεις επιφυλάξεις θα πρέπει να το γράψεις. Για να είναι πλήρης η έκθεση θα πρέπει να είναι τεκμηριωμένη, να γίνεται χρήση της βιβλιογραφίας, αν δεν συμφωνώ θα πρέπει να το τεκμηριώσω, θα πρέπει τα πάντα να κουμπώνουν.

Πρόεδρος: Μπορείτε να μας πείτε αν έχει κάποιες ιδιότητες η φορμόλη μέσα στην οποία βρίσκονται τα όργανα;

Μάρτυρας: Κάνει αφυδάτωση, έχουμε συρρίκνωση, έχουμε την απώλεια του βάρους του νερού.

Πρόεδρος: Πότε ζυγίζονται τα όργανα;

Μάρτυρας: Όταν ανοίξεις τη σορό.

Πρόεδρος: Ζυγίζονται και μετά;

Μάρτυρας: Είναι θέμα του παθολογοανατόμου.

Πρόεδρος: Εδώ πότε ζυγίστηκε;

Μάρτυρας: Μετά. Τα βάρη αυτών των ιστών τα συγκρίνουμε με αντίστοιχους ιστούς που ήταν σε φορμόλη. Θα πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι ήταν ένα παιδί με εγκεφαλοπάθεια και έχει ατροφία. Δεν μπορούμε όμως να συγκρίνουμε το βάρος της καρδιάς μετά τον θάνατο με τη καρδιά που είναι στην φορμόλη.

Πρόεδρος: Η ιατροδικαστική έκθεση λέει ότι στο χόριο παρατηρείται ήπιου βαθμού οίδημα …

Μάρτυρας: Δε θα θελα να εκφράσω προσωπική άποψη. Το θέμα είναι ότι θα πρέπει να λάβουμε υπόψη τι γράφεται στο φύλλο νοσηλείας. Να λάβουμε υπόψη το τι συνέβη στη νοσηλεία. Αλλιώς είναι μια φιλολογική συζήτηση. Κρατάμε ότι το παιδί δεν έχει σφυγμό, αναπνοή, έχει μυδρίαση και κυάνωση. Άρα το παιδί αυτό ήταν σε ανακοπή. Υπάρχει ο συμβατικός ή κλινικός θάνατος, όταν δηλαδή παύουν σταδιακά οι λειτουργίες με τελευταία την καρδιά. Όμως ο σωματικός θάνατος δεν σημαίνει ότι σταματούν όλοι οι ιστοί. Υπάρχει και ο κυτταρικός θάνατος. Για να συντηρηθεί η ζωή ακόμη και μετά το τέλος της λειτουργίας της καρδιάς, κάποια κύτταρα συντηρούνται. Αλλά για να επανέλθουν θα πρέπει να υπάρχει οξυγόνο και να στέλνεται αίμα, να υπάρχει καρδιακή λειτουργία. Οι ιστοί που πεθαίνουν αργότερα έχουν ζωική αντίδραση μόνο που δεν θα έχουν φλεγμονώδη αντίδραση που θα έχουμε σε ένα ζωντανό οργανισμό.

Πρόεδρος: Το παιδί σταμάτησε να ζει στις 15:50; Πριν ζούσε;

Μάρτυρας: Όχι, το παιδί ήταν σωματικό νεκρό.

Σε ερώτηση της προέδρου της Έδρας για την κεταμίνη ο καθηγητής είπε: «Καταρχάς είναι ένα ασφαλές φάρμακο όταν είναι στα χέρια του γιατρού. Χορηγείται στην αναισθησία. Το πόσο θα δοθεί, εξαρτάται από τον ασθενή και την οδό χορήγησης. Ακόμη όμως και στις ελάχιστες δόσεις θα πέσει το οξυγόνο και αυτό προκύπτει από κλινικές μελέτες. Ο πλέον κατάλληλος για να την χορηγήσει είναι ο αναισθησιολόγος. Η δόση θα πρέπει να δοθεί σταδιακά, γιατί αν την δώσεις μία και έξω θα σου κάνει στιγμιαία στον εγκέφαλο πολύ μεγάλη συγκέντρωση και η πτώση οξυγόνου θα είναι μεγαλύτερη. Η δράση της δεν είναι θεραπευτική είναι αναισθητική. Η κεταμίνη βοηθά την καρδιά σε αντίθεση με άλλα φάρμακα. Ρίχνει το οξυγόνο αλλά κρατά την καρδιά σε καλή κατάσταση. Μεταξύ άλλων προκαλεί σιελόρροια, μυδρίαση, κ.ά. Δρα παρόμοια με την ηρωίνη, δρα απευθείας στο κέντρο της αναπνοής, όπως η ηρωίνη, αλλά είναι ένα φάρμακο επικίνδυνο σε χέρια μη ιατρικά. Δεν έχουμε πολλά τέτοια περιστατικά. Κάποιους θανάτους από χρήστες και ένα περιστατικό τελευταίο από κεταμίνη. Οι δόσεις που χρησιμοποιούνται για ψυχεδελικούς σκοπούς είναι πολύ μικρότερες από αυτές που δίνουμε για ιατρικούς σκοπούς».

Πρόεδρος: Σε σχέση με το παιδί που ήταν 25 κιλά, αν υποθέσουμε ότι κάποιος γιατρός του έδινε κεταμίνη, ποια θα ήταν η ενδεδειγμένη δόση και με δεδομένη την κατάσταση της υγείας του;

Μάρτυρας: .. Στην περίπτωση της Τζωρτζίνας επειδή ξεπερνά τις κλινικές μελέτες (η δόση που έλαβε) τα 6,5 μιλιγκράμ δεν τα έχουμε συναντήσει. Πρέπει να βρούμε και έστω από τα λίγα περιστατικά της βιβλιογραφίας, παρόμοιους θανάτους. Η τοξικότητα καθορίζεται από το ρυθμό που χορηγήθηκε η ουσία.

Πρόεδρος: Λέτε ότι η συγκέντρωση κεταμίνης ήταν 6,5 μικρογραμμάρια ανά ml αίματος. Άρα συνολικά ήταν 250 περίπου;

Μάρτυρας: Ναι. Συγκριτικά με τα δυο άλλα περιστατικά που είχαμε.

Πρόεδρος: Λέτε ότι ο χρόνος ζωής της κεταμίνης στο αίμα είναι περίπου δυο έως τέσσερις ώρες. Μπορείτε να μας το εξηγήσετε λίγο;

Μάρτυρας: Για τα παιδιά δεν έχουμε πολλά στοιχεία. Σε σχέση με τους ενήλικες, όμως, τα παιδιά μεταβολίζουν γρηγορότερα την κεταμίνη. Μέχρι το επτάωρο είναι ανιχνεύσιμη. Αλλά εξαρτάται πάντα με τη δόση, διότι σε μεγάλη δόση ο χρόνος ανίχνευσης παρατείνεται.

Πρόεδρος: Όταν δεν έχουμε σφυγμό, αναπνοή, η καρδιά δεν πάλλεται και δίνει ρεύμα ο βηματοδότης, όταν έχουμε μυδρίαση, προσήλωση βλέμματος, περιστοματική κυάνωση και ρόγχο και με δεδομένο ότι στις 2:28 έγινε η ενημέρωση των γιατρών και αυτοί στις 2:33 ήταν στο δωμάτιο και ξεκίνησαν προχωρημένη ΚΑΡΠΑ, αυτή την ώρα τι ακριβώς λειτουργούσε στον οργανισμό του παιδιού;

Μάρτυρας: Η κάθε πληροφορία είναι σημαντική, κάθε λέξη. Αν δεν την αξιολογήσουμε κάνουμε λάθος. Η κεταμίνη αν δοθεί εφάπαξ και γρήγορα θα κάνει μια μεγάλη κορύφωση, διότι δρα στο κέντρο τα αναπνοής που αδρανοποιείται. Πέφτει ο κορεσμός και όταν φτάσει κάτω από 60 μέσα σε 3 με 5 λεπτά εμφανίζεται η μυδρίαση. Είναι σύμπτωμα που είναι σταθερό. Στη συνέχεια δίνεται και αδρεναλίνη που προκαλεί επίσης μυδρίαση. Όμως αρχικά το παιδί δεν αναπνέει έχει σταματήσει η καρδιά. Στη συνέχεια επειδή δόθηκε αδρεναλίνη (12 δόσεις) και εκεί έχουμε μυδρίαση. Είναι σταθερή η εμφάνιση μυδρίασης και στα δυο. Έχουμε λοιπόν ένα παιδί που είναι νεκρό, έχουμε σωματικό θάνατο. Η κεταμίνη εδώ δεν δόθηκε από τη γαστροστρομία. Από τη στιγμή που θα δοθεί ενδοφλέβια έχουμε 1 με 3 λεπτά, και 3 με 5 λεπτά είναι ο χρόνος στην ενδομυική χορήγηση. Μπορεί να δόθηκε ή ενδοφλέβια ή ενδομυικά. Αφού γίνει η υποξία θέλουμε 3 με 5 λεπτά να γίνει η μυδρίαση. Πότε γίνεται τώρα η ανακοπή; Θα πρέπει να εμφανιστεί η λεγόμενη ασφυγμική λειτουργία και μέχρι να εκδηλωθεί η ασυστολία μπορεί να είναι 5 και δέκα λεπτά. Όποιος πει ακριβώς δέκα λεπτά κάνει λάθος. Εξαρτάται πάντα από τη δόση, τον χρόνο που χορηγήθηκε η κεταμίνη, την κατάσταση του παιδιού και όταν συνυπάρχουν και άλλα φάρμακα. Η εγκεφαλοπάθεια επίσης είναι καταλυτική. Άρα υπάρχουν όλοι αυτοί οι παράγοντες που ακόμη και μια μικρότερη δόση μπορεί να ήταν θανατηφόρα.

Πρόεδρος: Πείτε μας για το μεταβολισμό της κεταμίνης….

Μάρτυρας: Για να υπάρξει μεταβολισμός πρέπει να στέλνει αίμα η καρδιά. Σε καμία περίπτωση δεν γίνεται αλλιώς. Εδώ δεν υπήρχε δραστηριότητα. Από τις 2:28 ή στις 2:30 αίμα δεν πήγαινε στα όργανα του παιδιού. Μεταβολισμός δεν υφίσταται μετά την καρδιακή ανακοπή. Στο πεντάλεπτο επάνω χωρίς αιμάτωση ο εγκέφαλος έχει τελειώσει και αν σωθεί για κάποιο λόγο είναι κλινικά νεκρός. Η ΚΑΡΠΑ δεν είναι εύκολη διαδικασία, τρέχεις με τον χρόνο. Όλα γίνονται παράλληλα, θα πρέπει όλοι να συντονιστούν, και όλα καταγράφονται και δεν μπορεί να κάνει κανένας κάτι εκτός πρωτοκόλλου ακόμη και το να πάει ο γιατρός στην άλλη άκρη του κρεβατιού είναι κρίσιμο.

Πρόεδρος: Διαπιστώνετε εσείς άλλη αιτία θανάτου;

Μάρτυρας: Όχι

Πρόεδρος: Υπάρχει κάτι από τα άλλα ευρήματα που πρέπει να προβληματίσει για την αιτία θανάτου;

Μάρτυρας: Όχι.

Ο κ. Ράικος κατέθεσε πως η κεταμίνη που δόθηκε αντιστοιχεί σε τρία μπουκαλάκια. Εκτίμησε δε, πως το παιδί στις 2:30 ήταν στο μεταίχμιο και 5 λεπτά αργότερα δεν ήταν ζωντανό. «Ήταν σε ανακοπή που δεν επανήλθε. Άρα ήταν νεκρό εκείνη τη στιγμή» τόνισε .

Δημήτρης Γεωργακόπουλος (συνήγορος Υποστήριξης Κατηγορίας): Μας είπατε ότι αιτία θανάτου είναι η χορήγηση κεταμίνης. Αν είχαμε θεραπευτική χορήγηση κεταμίνης ,αυτή σε τι συγκέντρωση θα εντοπίζονταν;

Μάρτυρας: Αν ήταν ενδοφλέβια 2 με 3 μιλιγκράμ ανά κιλό βάρους και αν ήταν ενδομυική μπορεί να φτάσει τα 6-8 μιλιγκράμ ανά κιλό βάρος.

Δημήτρης Γεωργακόπουλος (χρησιμοποιεί στοιχεία από το φύλλο νοσηλείας): 14:35 συμφωνούμε ότι το παιδί έχει φύγει από τη ζωή;

Μάρτυρας: Βεβαίως, είναι ο σωματικός θάνατος.

Δημήτρης Γεωργακόπουλος: Ο κ. Μπουζιάνης εντόπισε οίδημα στο χόριο, αλλά στις 28 Ιανουαρίου μια ημέρα πριν το θάνατο του παιδιού, του είχε γίνει δυο φορές αναρρόφηση. Συνδυάζονται αυτά τα δύο ως πιθανότητα; Δηλαδή, το οίδημα να προκλήθηκε από την αναρρόφηση;

Μάρτυρας: Ναι.

Δημήτρης Καράμπελας (συνήγορος Υποστήριξης Κατηγορίας): Η ευρεθείσα συγκέντρωση κεταμίνης σας παραπέμπει σε εφάπαξ χορήγηση ή σταδιακή;

Μάρτυρας: Το πιο πιθανό είναι ότι χορηγήθηκε εφάπαξ.

Η πλευρά της Υποστήριξης της Κατηγορίας υπέβαλε στην έναρξη της διαδικασίας και γραπτώς το αίτημα που έκανε χθες για κατ’ αντιπαράσταση εξέταση των επτά γιατρών και νοσηλευτών που έκαναν ανάνηψη στην Τζωρτζίνα με τον ιατροδικαστή Σωτήρη Μπουζιάνη

Το δικαστήριο επιφυλάχθηκε επί του αιτήματος, πλην όμως μετά από πρόταση της εισαγγελέα της έδρας αποφάσισε ομόφωνα να καλέσει για κατάθεση τον επιμελητή της παιδιατρικής κλινικής του νοσοκομείου Ρίου Άρη Μπερτζουάνη, σχετικά με όσα κατέθεσε χθες η παιδονευρολόγος Πολυξένη Πελεκούδα για τις υποψίες των γιατρών σε βάρος της Ρούλας Πισπιρίγκου.

Με την απόφαση συμφώνησε και η υπεράσπιση και η Υποστήριξη της Κατηγορίας.

Η κατάθεση του κ. Ράικου θα συνεχιστεί και σε άλλη συνεδρίαση.