Η σύλληψη του Γκαβρίλο Πρίντσιπ άργησε μερικά λεπτά. Δολοφόνησε τον Αρχιδούκα Φερδινάνδο στο Σεράγιεβο και επίσπευσε την έναρξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Το μοιραίο λάθος του οδηγού

Σεράγιεβο, 28 Ιουνίου 1914. Αστυνομικοί και πολίτες συλλαμβάνουν τον Γκαβρίλο Πρίντσιπ. Ήταν ο Σέρβος συνωμότης που δολοφόνησε τον Αυστριακό Αρχιδούκα Φραγκίσκο Φερδινάνδο και πυροδότησε την έναρξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Εκείνη την ημέρα ο διάδοχος του θρόνου της Αυτοκρατορίας της Αυστρο-Ουγγαρίας, είχε επισκεφθεί το Σεράγιεβο μαζί με τη σύζυγό του, Σόφι. Του είχαν στήσει ενέδρα πέντε Σέρβοι εθνικιστές που σκόπευαν να τον δολοφονήσουν όταν θα τους δινόταν η ευκαιρία. Ο λόγος για την εχθρότητα των Σέρβων ήταν η επιθυμία τους να ενωθεί η Βοσνία – Ερζεγοβίνη με το νέο σέρβικο κράτος, αντί με την αυτοκρατορία της Αυστρο-ουγγαρίας στην οποία ανήκαν.

Οι απόπειρες δολοφονίας

Η πρώτη επίθεση εναντίον του Αρχιδούκα πραγματοποιήθηκε όταν ο σέρβος εθνικιστής, Νεντζέλκο Καμπρίνοβιτς, πέταξε μία χειροβομβίδα, η οποία χτύπησε στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου και έπεσε μέσα στον κόσμο. Αντί για τον στόχο του, ο Καμπρίνοβιτς τραυμάτισε έναν αστυνομικό και μερικούς περαστικούς.

Το αυτοκίνητο συνέχισε την πορεία του και τη δολοφονία ανέλαβε ο δεύτερος εκτελεστής, ο 19χρονος Γκαβρίλο Πρίντσιπ. Είχε στα χέρια του μια χειροβομβίδα, αλλά δεν μπόρεσε καν να πλησιάσει το αμάξι, γιατί τον εμπόδιζε ο κόσμος που είχε συγκεντρωθεί για να καλωσορίσει τον Αρχιδούκα.

Απογοητευμένος, εγκατέλειψε την προσπάθεια και περπάτησε μέχρι την καφετέρια του Μόριζτ Σίλερ για να φάει. Μερικά λεπτά αργότερα, ο Πρίντσιπ παρακολουθούσε έκπληκτος καθώς το αυτοκίνητο του Αρχιδούκα σταμάτησε απότομα μπροστά στην καφετέρια.

Ο οδηγός είχε πάρει μία λάθος στροφή και ο δρόμος κατέληγε σε αδιέξοδο. Όμως, επειδή πάτησε πολύ ξαφνικά το φρένο έσβησε η μηχανή του αυτοκινήτου και μέχρι να βάλει πάλι μπρος, ο Αρχιδούκας και η σύζυγός του ήταν εγκλωβισμένοι στο στενό.

Ο Πρίντσιπ παράτησε το σάντουιτς που έτρωγε και αρπάζοντας το πιστόλι του βγήκε στον δρόμο. Πυροβόλησε δύο φορές από απόσταση δύο μέτρων και όντας καλός στο σημάδι, οι σφαίρες βρήκαν το στόχο τους. Ο Αρχιδούκας και η σύζυγός του ήταν νεκροί.

Οι εκτελεστές ήταν προετοιμασμένοι για παν ενδεχόμενο και αμέσως μετά τους πυροβολισμούς, ο Πρίντσιπ γύρισε το όπλο προς το μέρος του για να αυτοκτονήσει.

Δεν πρόλαβε όμως, γιατί έπεσε πάνω του ένας περαστικός και τον κράτησε ακίνητο μέχρι να έρθουν ενισχύσεις και η αστυνομία. Ο πρώτος εκτελεστής, ο Καμπρίνοβιτς, κατάπιε ένα δηλητηριώδες χάπι και βούτηξε στον ποταμό Μιλτζάκα για να πνιγεί.

Για κακή του τύχη, το χάπι δεν είχε θανατηφόρα επίδραση και το σημείο που βούτηξε είχε πολύ μικρό βάθος. Η αστυνομία τον βρήκε και τον συνέλαβε, μαζί με τους άλλους συνωμότες.

Ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος

Δεν το ήξεραν τότε, αλλά η δολοφονία του Αρχιδούκα έγινε η βασική αφορμή για την έναρξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Η Αυστρο-Ουγγαρία θεώρησε υπεύθυνη τη Σερβία για τη δολοφονία του πριγκιπικού ζεύγους και κήρυξε τον πόλεμο στις 28 Ιουλίου του 1914.

Στον πόλεμο ενεπλάκησαν όλες οι μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις και οι Ηνωμένες Πολιτείες από το 1917, με αποτέλεσμα να προκύψει μια γενικευμένη στρατιωτική σύγκρουση, που έμεινε στην ιστορία ως Α’ Πόλεμος Πόλεμος ή Μεγάλος Πόλεμος (1914-1918).

Οι Ενωμένες Δυνάμεις, καλούμενες και Δυνάμεις της Αντάντ, δηλ. Μεγάλη Βρετανία, Γαλλία, από το 1915 η Ιταλία και ως τις αρχές του 1918 η Ρωσία και από το 1917 οι ΗΠΑ, νίκησαν τις Κεντρικές Δυνάμεις καλούμενες και Τριπλή Συμμαχία που είχαν σχηματίσει η Γερμανία, η Αυστροουγγαρία, η Οθωμανική Αυτοκρατορία και η Βουλγαρία. Η ταπεινωτική ήττα οδήγησε στα δύσκολα χρόνια του Μεσοπολέμου, στην άνθιση του γερμανικού εθνικισμού και στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η δολοφονία ενός ανθρώπου, θα μπορούσε να πει κανείς, προκάλεσε τον θάνατο σχεδόν 100 εκατομμυρίων άλλων.

Η τραγική ειρωνεία είναι ότι την 28^η Ιουνίου ο Αρχιδούκας απέφυγε τον θάνατο δύο φορές.

Ίσως τα τραγικά γεγονότα του 20^ου αιώνα θα είχαν πάρει άλλη τροπή, αν ο οδηγός του αυτοκινήτου που μετέφερε το διάδοχο, δεν είχε στρίψει σε ένα λάθος δρόμο. Ίσως…

Επιχρωματισμός αρχικής φωτογραφίας από τον Χρ. Καπλάνη Past in Color 

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Η πρώτη χρήση χημικών ουσιών έγινε στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και εξολοθρεύτηκαν 100 χιλιάδες στρατιώτες. Οι Γερμανοί έριξαν χλώριο στους Γάλλους και ένας Καναδός χημικός το αντιμετώπισε με ούρα!