Δείτε τα “μυστικά” για την κατασκευή ενός καλού χαρταετού. Ξεκίνησε να χρησιμοποιείται για στρατιωτικούς σκοπούς και έγινε παιχνίδι και εργαλείο της μετεωρολογίας (βίντεο)

Η ακριβής χρονολογία και καταγωγή του πρώτου χαρταετού δεν έχει επιβεβαιωθεί ακόμα, αλλά πιστεύεται ότι πέταξε στην Κίνα πριν από δυο χιλιάδες χρόνια. Σύμφωνα με τον μύθο, μια μέρα που είχε πολύ δυνατό αέρα, ένας Κινέζος αγρότης έδεσε το καπέλο του με ένα σπάγκο για να μη φύγει και αυτό κατέληξε να πετάει. Ο πρώτος χαρταετός είχε γεννηθεί.

Στην Ελλάδα έφτασε όπως και στις υπόλοιπες χώρες τις Ευρώπης και ειδικοί τεχνίτες ανέπτυξαν μια μικρή “βιομηχανία” για να καλύψουν την ζήτηση. Δείτε τις φάσεις  κατασκευής του με τον παλιό χειροποίητο παραδοσιακό τρόπο και διαβάστε την ιστορία του:

Οι πρώτοι που χρησιμοποίησαν τον χαρταετό ήταν οι Κινέζοι και το έκαναν για στρατιωτικούς λόγους.

Οι σύγχρονες μελέτες υποστηρίζουν πως ο χαρταετός γεννήθηκε στην Κίνα το 200 μ.Χ, για στρατιωτική, και όχι για ψυχαγωγική, χρήση. Ο Κινέζος στρατηγός Χαν Χσιν της Δυναστείας των Χαν πετούσε χαρταετό με αριθμημένο σπάγκο πάνω από τα τείχη των εχθρών, για να μετρήσει την απόσταση που έπρεπε να διανύσουν οι στρατιώτες του για να φτάσουν και να κατακτήσουν τις αντίπαλες περιοχές. Αφού μάθαινε την απόσταση, διέταζε τους στρατιώτες να σκάψουν σήραγγες ανάλογης απόστασης και κατάφερνε να κατακτά πόλεις, αιφνιδιάζοντας τους εχθρούς.

Το εμπόριο έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη διάδοση του χαρταετού. Πολύ γρήγορα εξαπλώθηκε από την Κίνα στις γειτονικές χώρες της ασιατικής ηπείρου, όπως στην Κορέα, την Ινδία, την Ταϋλάνδη, την Καμπότζη και αλλού. Κάθε χώρα υιοθέτησε τον χαρταετό για ξεχωριστούς λόγους και ανάλογα με τα δικά της πολιτισμικά χαρακτηριστικά.

Στην Ιαπωνία οι χαρταετοί έφτασαν τον 7ο αιώνα από Βουδιστές μοναχούς. Οι Ιάπωνες χρησιμοποιούσαν τους χαρταετούς είτε για να διώξουν τα “κακά πνεύματα” είτε ως γούρι για τη συγκομιδή τους. Σύμφωνα με μύθο της εποχής, ένας κλέφτης κατασκεύασε έναν μεγάλο ξύλινο χαρταετό, που μπορούσε να τον μεταφέρει μέσα στο Κάστρο της Νακόγια. Ο κλέφτης, πράγματι, κατάφερε και πέταξε μέχρι την κορυφή του κάστρου, αλλά δεν μπόρεσε να κλέψει το χρυσό αγαλματίδιο που ήθελε. Οι τοπικές αρχές τον συνέλαβαν και τον τιμώρησαν, μόλις καυχήθηκε για το κατόρθωμά του.

Ο χαρταετός έφτασε στην Ευρώπη καθυστερημένα. Χρησιμοποιήθηκε ως εργαλείο επιστημονικής έρευνας.

Στην Ευρώπη οι χαρταετοί καθυστέρησαν να φτάσουν. Ο εξερευνητής Μάρκο Πόλο κατέγραψε την κατασκευή χαρταετών κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού του στην Κίνα το 1295 και επιστρέφοντας στην Ευρώπη αποφάσισε να τους εισάγει. Τον 16ο και 17ο αιώνα οι χαρταετοί γνώρισαν τη μεγαλύτερη διάδοσή τους στις ευρωπαϊκές χώρες. Πολλοί ναυτικοί που ταξίδευαν στην Ασία, αγόραζαν τους χαρταετούς ως αξιοπερίεργα αντικείμενα. Αντιμετώπιζαν τους χαρταετούς περισσότερο ως εκθέματα και έτσι η επιρροή τους στον ευρωπαϊκό πολιτισμό ήταν αρχικά μικρή.

Τον 18ο και 19ο αιώνα οι χαρταετοί ξεκίνησαν να χρησιμοποιούνται ως εργαλεία επιστημονικής έρευνας. Ο Αλεξάντερ Γουίλσον και ο Βενιαμίν Φραγκλίνος μπόρεσαν να αναπτύξουν την επιστήμη της μετεωρολογίας χάριν στους χαρταετούς. Το 1749 ο μετεωρολόγος Γουίλσον έδεσε ένα θερμόμετρο στον χαρταετό και μπόρεσε να καταγράψει τη θερμοκρασία του αέρα σε ύψος 3.000 ποδιών. Το 1752 ο Βενιαμίν Φρανγκίνος πραγματοποίησε ένα πείραμα, χρησιμοποιώντας έναν χαρταετό και ένα μεταλλικό κλειδί, προκειμένου να αποδείξει πως ο κεραυνός προϋποθέτει την ύπαρξη ηλεκτρισμού. Το πείραμα αυτό οδήγησε στην εφεύρεση του αλεξικέραυνου.

Χρησιμοποιήθηκαν, ακόμη, κατά τη διάρκεια των δύο παγκοσμίων πολέμων κυρίως για την ανίχνευση του εχθρού. Πολύ γρήγορα, όμως, με την κυριαρχία των αεροπλάνων, ο χαρταετός σταμάτησε να χρησιμοποιείται για στρατιωτικούς σκοπούς ή για την επιστημονική έρευνα. Με το πέρασμα των χρόνων, ξεκίνησε να γίνεται ένα προσιτό παιχνίδι για τους Ευρωπαίους και σιγά σιγά μπήκε σε κάθε σπίτι. Στην Ελλάδα αποτελεί έθιμο του υπαίθριου εορτασμού της Καθαράς Δευτέρας, ενώ και άλλες γιορτές στον κόσμο χρησιμοποιούν τον χαρταετό ως αναπόσπαστο κομμάτι τους.

Διαβάστε επίσης στη “ΜτΧ”: Καθαρά Δευτέρα. Μια ιστορική αναδρομή στη Μόνη Δευτέρα που Αγαπάμε!