Χριστουγεννιάτικο τοπίο στην Πέλλα. Δείτε από ψηλά πως το έστρωσε στον Παλαιό Άγιο Αθανάσιο και το Καϊμακτσαλάν (drone)

Τα πρώτα χιόνια για το 2021 “έπεσαν” κατά τη διάρκεια της κακοκαιρίας “Κάρμελ”, που έπληξε τη χώρα από τις 17 Δεκεμβρίου. Πολικές αέριες μάζες έφεραν χιονοπτώσεις και το έστρωσε στα ορεινά της βόρειας Ελλάδας.

Οι κορυφές του Καϊμακτσαλάν και τα χωριά στους πρόποδες του βουνού ήταν τα πρώτα σημεία που ντύθηκαν στα λευκά.

Η “Αράχοβα του Βορρά” υποδέχτηκε πρώτη τον χιονιά

Πρόκειται για τον παραδοσιακό οικισμό “Παλαιός Άγιος Αθανάσιος” ή αλλιώς Τσέγανη, που βρίσκεται σε υψόμετρο 1.200 μέτρων, στους πρόποδες του όρους Βόρας ή Καϊμακτσαλάν, δίπλα στη λίμνη Βεγορίτιδα.

Απέχει 28 χιλιόμετρα από την πόλη της Έδεσσας και μόλις 10 χιλιόμετρα από το γειτονικό χιονοδρομικό κέντρο.

“Το πέτρινο χωριό”

Το χωριό χτίστηκε στα τέλη του 16ου αιώνα μάλλον από κτηνοτρόφους και χτίστες από την Ήπειρο και βρισκόταν υπό τον έλεγχο του Αλή Πασά των Ιωαννίνων, ο οποίος είχε παραχωρήσει κάποια προνόμια στους κατοίκους, για την αυτοδιαχείριση των κτημάτων.

Το 1870, στο χωριό λειτούργησε ελληνικό σχολείο. Κατά το Μακεδονικό Αγώνα, η ευρύτερη περιοχή αποτέλεσε πεδίο συγκρούσεων μεταξύ των ελληνικών και βουλγαρικών δυνάμεων, ενώ ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος βρήκε Σέρβους και Βούλγαρους να διεκδικούν την κορυφή του Προφήτη Ηλία.

Στην Κατοχή, στον Παλαιό Άγιο Αθανάσιο συγκεντρώνονταν ομάδες αντίστασης ενώ κατά τον Εμφύλιο εκκενώθηκε από τον Εθνικό Στρατό, για να αποκοπεί η σύνδεση με τον Δημοκρατικό Στρατό. Μεταπολεμικά, ο πληθυσμός του χωριού μειώθηκε λόγω μετανάστευσης προς χώρες του εξωτερικού. Μόλις τη δεκαετία του 1970 το χωριό συνδέθηκε με την Έδεσσα, μέσω ασφαλτοστρωμένου δρόμου.

Κατά τη δεκαετία του 1980, ιδρύθηκε πεδινότερα το χωριό Νέος Άγιος Αθανάσιος, καθώς το παλιό χωριό κρίθηκε ανασφαλές από γεωλογικής άποψης, μετά από έντονη σεισμική δραστηριότητα. Ο παλιός οικισμός εγκαταλείφθηκε πλήρως μέχρι μέχρι το 1990. Έκτοτε, δημιουργήθηκαν ξενώνες και αναπτύχθηκε τουριστική δραστηριότητα λόγω του χιονοδρομικού κέντρου στο Καϊμακτσαλάν.

Η παραδοσιακή μακεδονίτικη αρχιτεκτονική του Αγίου Αθανασίου βασίζεται στην πελεκητή πέτρα και το ξύλο. Τα πέτρινα σπίτια του οικισμού με τις θαυμάσιες κεραμοσκεπές είναι ο λόγος για τον οποίο ο Άγιος Αθανάσιος ονομάζεται και “Πέτρινο Χωριό”.

Δείτε από ψηλά την περιοχή χιονισμένη και πανέμορφη στην πτήση του συνεργάτη μας Μάκη Θεοδώρου:

“Γη απαλή σαν κρέμα”

Η οροσειρά Βόρας ή Καϊμακτσαλάν σημαίνει “γη απαλή σαν κρέμα” και αποτελεί τη διαχωριστική γραμμή του νομού Πέλλας στα νότια, με το Μορίχοβο της Βαρδαρίας στα βόρεια και εκτείνεται ως τα όρια του νομού Φλώρινας. Είναι το τρίτο υψηλότερο βουνό της Ελλάδας.

Οι κορυφές του όρους είναι προστατευόμενος βιότοπος του δικτύου Natura 2000. Η βλάστηση περιλαμβάνει αγριοκυπαρίσσια, στεππόμορφους λειμώνες, τυρφώνες, δάση οξιάς, δάση δρυός, δάση καστανιάς, πευκοδάση ενώ στην προστατευόμενη περιοχή έκτασης 400.000 στρεμμάτων υπάρχουν 14 σπήλαια παλαιοοικολογικού ενδιαφέροντος με πληθυσμούς νυχτερίδων.

Τα παραποτάμια δάση της περιοχής Όρμας, κατά μήκος των ρεμάτων Ασπροποτάμου και Παπαδιάς, καλύπτονται από σκλήθρα (Άλνος ο κολλώδης) και πλατάνια.

Στη χλωρίδα περιλαμβάνονται 157 είδη φυτών εκ των οποίων τα 12 είναι Ελληνικά ενδημικά, τα 88 Βαλκανικά και τα υπόλοιπα 59 είναι ευρύτερης εξάπλωσης.

Η περιοχή είναι σημαντική για την ορνιθοπανίδα, για επιδημητικά αρπακτικά, δασικά είδη και είδη των ανοικτών ορεινών οικοτόπων, όπως: όρνια, γυπαετοί, βασιλαετοί, δρυοκολαπτίδες και στρουθιόμορφα.

Στην πανίδα περιλαμβάνονται θηλαστικά, όπως: λαγοί, αλεπούδες, λύκοι, αγριογούρουνα, σκίουροι, σκαντζόχοιροι, κουνάβια, μπαρμπαστέλλοι, κίτρινες μπομπίνες, ευρωπαϊκές ενυδρίδες, πτερυγονυχτερίδες, μυωτίδες, ρινόλοφοι, αγριόγιδα και αρκούδες. Επίσης, σαλαμάνδρες, χωματόφρυνοι, δενδροβάτραχοι, ελληνικοί βάτραχοι, ευκίνητοι βάτραχοι, λιμνοβάτραχοι, ελληνικές χελώνες, μεσογειακές χελώνες, πρασινόσαυρα, οχιές και αστραπόφιδα.