Χοσρέφ, o Πασάς που κατέστρεψε τα Ψαρά. Πως εξόντωσε τους γενίτσαρους και έγινε έμπιστος του Σουλτάνου

Ο Χοσρέφ Πασάς χαρακτηρίζεται ως ένας από τους μεγαλύτερες αναμορφωτές του οθωμανικού στρατεύματος. Ήταν ο αρχιναύαρχος του στόλου που κατέστρεψε τα Ψαρά.

Γεννήθηκε το 1759 στην Κιρκασία, στο Βόρειο Καύκασο και στα νεανικά του χρόνια υπήρξε δούλος, που απελευθερώθηκε. Διακρινόταν για την οξυδέρκειά του, προσόν το οποίο εκμεταλλεύτηκε και απέκτησε ανώτατα αξιώματα.

«Αυτό αποδεικνύει ότι στην οθωμανική αυτοκρατορία δεν έχει σημασία από που ξεκινάς αλλά ποια είναι τα προσόντα σου», ανέφερε στη Μηχανή του Χρόνου ο Ιωάννης Θεοδωράτος, δημοσιογράφος και αμυντικός αναλυτής.

Διετέλεσε κυβερνήτης της Αιγύπτου, της Θεσσαλονίκης, του Ντιγιάρμπακιρ, της Τραπεζούντας και της Βοσνίας. «Δηλαδή, όπου η οθωμανική αυτοκρατορία είχε πρόβλημα, πάντα βρισκόταν ο καλός Χοσρέφ πασάς, για να λύσει τα θέματα», εξηγεί ο κ. Θεοδωράτος.

Στις αρχές του 1800, ανέλαβε να καταπνίξει την εξέγερση των Μαμελούκων στην Αίγυπτο. Η επιχείρηση απέτυχε και έτσι τον συνέλαβαν. Ο Μοχάμεντ Άλη, μετέπειτα πασάς της Αιγύπτου, τον έστειλε πίσω στην Κωνσταντινούπολη.

«Αυτό το οποίο δεν γνωρίζουμε είναι ότι δεν αντιμετώπισε την οργή του σουλτάνου, γιατί όχι μόνο δεν έπεσε σε δυσμένεια αλλά αργότερα τον βρίσκουμε και διοικητή του τουρκικού στόλου κατά την διάρκεια της ελληνικής επανάστασης», ανέφερε στη ΜτΧ ο ιστορικός Νίκος Γιαννόπουλος.

«Είναι ο πρώτος που θα εισάγει το φέσι, το οποίο το είχε δει από τους Αλγερινούς, τους Μαροκινούς και τους Τυνησίους» 

Το 1826, με την στρατιωτική μονάδα που οργάνωσε, προχώρησε στην εξόντωση εξόντωση των γενιτσάρων που είχαν γίνει απειλή για το σουλτάνο και υπονόμευαν την πολεμική προσπάθεια.

Η καταστροφή των Ψαρών

Τα ξημερώματα της 7ης Ιουνίου 1822, ο Κωνσταντίνος Κανάρης πυρπόλησε την τουρκική ναυαρχίδα στη Χίο. Ο σουλτάνος είχε εξοργιστεί από τη δράση των Ψαριανών.

«Λέγεται λοιπόν ότι ο Μαχμούτ, ο δεύτερος σουλτάνος, κάλεσε το Χορσέφ και του ζήτησε να του δείξει που είναι τα Ψαρά στο χάρτη του Αιγαίου. Όταν του έδειξε ότι πρόκειται για ένα νησάκι, λέγεται ότι από τον εκνευρισμό του, έξυσε με το νύχι του τη μικρή κουκίδα και ζήτησε να εξαφανιστεί», ανέφερε στη ΜτΧ η Αγγελική Αθανασακοπούλου, ιστορικός της υπηρεσίας ιστορίας ναυτικού.

O Χορσέφ πρότεινε στους Ψαριανούς να φύγουν από την πατρίδα τους και να εγκατασταθούν αλλού. Η απάντηση που έλαβε δείχνει το ήθος των Ψαριανών.

Η Ντίνα Αδαμοπούλου, Διευθύντρια του Ιστορικού Αρχείου Μουσείου Ύδρας, μας Ανέφερε: «Οι Ψαριανοί απάντησαν δεν είναι δυνατόν να δεχτούν κάτι τέτοιο. Είπαν θα χυθεί αίμα Ψαριανών, αλλά θα χυθεί και αίμα τουρκικό».

Οι Οθωμανοί κατάφεραν να εισβάλλουν στη Χώρα. Οι άνδρες του Χοσρέφ άρχισαν να σφάζουν αμάχους, να κάνουν πλιάτσικο και να ορμούν σε γυναικόπαιδα.

Πολλοί Ψαριανοί επεδίωξαν να εγκαταλείψουν το νησί. Επιβιβάστηκαν σε πλοιάρια, αλλά επειδή υπήρξε το αδιαχώρητο αρκετά ανατράπηκαν, με αποτέλεσμα να πνιγούν πολλοί επιβαίνοντες.

Όσοι κατάφεραν να σωθούν, συγκεντρώθηκαν στα νησιά του Αργοσαρωνικού και κυρίως στις Σπέτσες.

«Οι  Σπετσιώτες αρχικά δέχτηκαν και περίθαλψαν τους Ψαριανούς. Όμως, όντας και το δικό τους νησί πολύ μικρό, δεν είχαν τη δυνατότητα να τους κρατήσουν. Έτσι, ξεκινάει μια πολύ μεγάλη περιπέτεια για τους Ψαριανούς, οι οποίοι αρχίζουνε να κινούνται σε διάφορα μέρη ανά την Ελλάδα, προσπαθώντας να κάνουν ένα συνοικισμό», ανέφερε στη ΜτΧ ο Ανδρέας Καραγιώργης, πρόεδρος αδελφότητας Ψαριανών.

Ο Χοσρέφ αγόρασε από σκλαβοπάζαρα περίπου 100 παιδιά, τα οποία ήταν ορφανά μετά την καταστροφή της Χίου και των Ψαρών. Τα υιοθέτησε και τα εκπαίδευσε, για να υπηρετήσουν στις μονάδες του τακτικού στρατού και στόλου.

Το παρόν κείμενο αποτελεί τμήμα της μεγάλης έρευνας της Μηχανής του Χρόνου για την εκπομπή «Η καταστροφή των Ψαρών». Δείτε το τρέιλερ εδώ. 

Πηγή αρχικής εικόνας: Wikipedia