Χλεμούτσι. Το μεγαλύτερο κατασκευαστικό έργο των Φράγκων και οι συγκρούσεις για την κατάληψή του. Το άγνωστο πριγκιπάτο

Το κάστρο Χλεμούτσι στην Ηλεία αποτέλεσε το μεγαλύτερο κατασκευαστικό έργο των Φράγκων στα Βαλκάνια. Είναι από τις σπάνιες περιπτώσεις που αντί να αναβαθμίσουν βυζαντινά κτίρια επέλεξαν να φτιάξουν από την αρχή νέο κάστρο. 

Χτίστηκε μεταξύ του 1220-1223 από τον πρίγκιπα της Αχαΐας Γοδεφρείδο Α΄ Βιλλεαρδουίνο, ο οποίος ήταν Γάλλος ιππότης στη Δ΄ Σταυροφορία.

Καθώς η Ανδραβίδα, πρωτεύουσα του πριγκιπάτου, ήταν ανοχύρωτη, ο Γοδεφρείδος αποφάσισε να χτίσει ένα κάστρο που θα προσέφερε προστασία στην περιοχή. Παράλληλα, θα είχε συνδέσει το όνομά του με ένα μεγαλεπήβολο έργο.

Προκειμένου να βρει χρήματα για την κατασκευή του έργου, πήρε τις προσόδους από την εκκλησία. Αποτέλεσμα ήταν να δημιουργηθούν εντάσεις με τους κληρικούς. Μάλιστα ο πάπας Ονώριος Γ’ τον είχε αφορίσει, αλλά ανακάλεσε όταν κατάλαβε τη σημασία του κάστρου.

Η αρχική του ονομασία ήταν Κλερμόν, όπως το έλεγαν οι Γάλλοι που το ίδρυσαν, και οι Έλληνες το αποκαλούσαν Χλεμούτσι. Στην Ενετοκρατία, οι Ενετοί το ονόμαζαν Καστέλ Τορνέζε, καθώς πίστευαν ότι εκεί το πριγκιπάτο Αχαΐας έκοβε τα νομίσματά του, τα τορνέζια.

Την περίοδο που βασίλευε ο Γουλιέλμος Β’ Βιλλεαρδουίνος, το Χλεμούτσι υπήρξε διοικητικό κέντρο του πριγκιπάτου, αλλά και της Πελοποννήσου

Όταν ο Γουλιέλμος πέθανε το 1278, προκλήθηκαν συγκρούσεις για τη διαδοχή του θρόνου. Αυτό οδήγησε στην παρακμή του πριγκιπάτου.

Το 1315, κυρίαρχοι του κάστρου έγιναν οι Καταλανοί. Ο Φερδινάνδος της Μαγιόρκας, αρχηγός της Καταλανικής εταιρείας, είχε ενωθεί με τα δεσμά του γάμου με την εγγονή του Γουλιέλμου. Για αυτό πίστεψε ότι είχε δικαίωμα στο θρόνο.

Το 1316, το Χλεμούτσι πέρασε και πάλι στην κυριαρχία των Φράγκων, όταν ο Φερδινάνδος έχασε στη μάχη της Μανωλάδας από τον Λουδοβίκο της Βουργουνδίας. Ήταν ο άνδρας της άλλης εγγονής του Γουλιέλμου, η οποία ήταν η διάδοχος του πριγκιπάτου της Αχαΐας.

Στις αρχές του 15ου αιώνα, «κεφαλή» του κάστρου έγινε ο Κάρολος Α’ Τόκκος, κόμης παλατινός Κεφαλληνίας, Ζακύνθου, δούκας Λευκάδας, Δεσπότης Ηπείρου και βαρώνος της Βοστίτσας.

Το 1427, η κόρη του Λεονάρδου Β’ Τόκκου, Μαγδαληνή, παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο και από τότε ονομάστηκε Θεοδώρα.

Έτσι, το Χλεμούτσι πέρασε στην κυριότητα του ηγεμόνα του Μυστρά. Ο Παλαιολόγος το μετέτρεψε σε διοικητική και στρατιωτική βάση του δεσποτάτου του Μορέως. Αργότερα, το παρεχώρησε στον αδελφό του Θωμά.

Από το 1460 έως το 1715, στο Χλεμούτσι κυριάρχησαν Τούρκοι, Ενετοί και μετά πάλι Τούρκοι.

Καθότι ήταν σημαντικό οχυρό, ο Ενετός Γενικός Προβλεπτής του Μορέως, Γκριμάνι, πρότεινε την διάλυσή του. Η στρατηγική του θέση από τη μία και η δαπανηρή συντήρησή του από την άλλη δεν τους συνέφερε. Όμως, το κάστρο δεν γκρεμίστηκε.

Στη διάρκεια της Επανάστασης του 1821, το κατέλαβαν οι Τούρκοι. Το 1826, ο Ιμπραήμ βομβάρδισε μέρος του κάστρου, με αποτέλεσμα να καταστραφεί ένας πύργος του εσωτερικού περίβολου και το τείχους πλησίον του.

Δείτε το βίντεο του συνεργάτη μας Άγγελου Αρναουτέλη:

Πηγή αρχικής εικόνας: Άγγελος Αρναουτέλης