Χαρτονομίσματα από δέρμα φώκιας, στρατιωτικά πουκάμισα και προσευχητάρια. Μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, στη Γερμανία οι συναλλαγές γίνονταν ακόμη και με τραπουλόχαρτα

ΠΗΓΗ: Το βιβλίο ολικής άγνοιας, Τζον Λόϋντ & Τζον Μιτσινσον, εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ

Τα πρώτα χαρτονομίσματα δημιουργήθηκαν από χαρτοπολτό. Όταν τα χρυσά και ασημένια κέρματα ήταν πλέον πολύ βαριά για να τα κουβαλάνε οι πολίτες, τον 11ο αιώνα, στη διάρκεια της δυναστείας Σονγκ στην Κίνα, κυκλοφόρησαν τα “γραμμάτια εις διαταγήν”.

Ήταν χαρτιά σύμφωνα με τα οποία ο κάτοχος θα πληρωνόταν την αντίστοιχη αξία σε χρυσά ή ασημένια νομίσματα εφόσον το ζητούσε.

Τα σημειώματα αυτά ήταν από αποξηραμένο και βαμμένο ξύλο μουριάς, όπου υπήρχαν τυπωμένες επίσημες σφραγίδες και υπογραφές.

Πιστεύεται ότι σε τοπικό επίπεδο στο Σι Τσουάν κυκλοφορούσαν μη μεταλλικά χρήματα ήδη από την εποχή της δυναστείας Τανγκ. Το χαρτί από ξύλο μουριάς χρησιμοποιείται ως και σήμερα στα ιαπωνικά χαρτονομίσματα.

Τα χαρτονομίσματα φτιάχνονται από βαμβάκι ή λινάρι, το οποίο κάποιες φορές ονομάζεται “χαρτί από ράκη”.

Οι ίνες του βαμβακιού και του λιναριού περιέχουν πολύ λιγότερα οξέα από τον πολτό, άρα δεν αποχρωματίζονται, ούτε φθείρονται τόσο εύκολα. Το ύφασμα στη συνέχεια εμποτίζεται με ζελατίνη για να ενισχυθεί περαιτέρω.

Το υλικό αυτό εξακολουθεί να χρησιμοποιείται στα χαρτονομίσματα της Βρετανίας, της Αμερικής και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο μέσος όρος ζωής αυτών των χαρτονομισμάτων είναι δύο χρόνια.

Το 1988, έπειτα από χρόνια ερευνών και δοκιμών του Οργανισμού Επιστημονικής και Βιομηχανικής Έρευνας της Κοινοπολιτείας, η Αυστραλία παρουσίασε μια νέα σειρά χαρτονομισμάτων από πολυπροπυλένιο.

Έχουν μεγαλύτερη διάρκεια ζωής και είναι πιο δύσκολα στην παραχάραξη από τη στιγμή που το υλικό διευκολύνει την ενσωμάτωση δικλείδων ασφαλείας όπως τα ολογράμματα.

Η Νέα Ζηλανδία, το Μεξικό, η Βραζιλία, το Ισραήλ και η τράπεζα Nothern της Βόρειας Ιρλανδίας έχουν στραφεί πλέον στα πλαστικά χαρτονομίσματα φτιαγμένο από το πρώτο υβρίδιο βάμβακα – πολυμερούς στον κόσμο.

Η κρατική εγγύηση των χαρτονομισμάτων αποτελεί την αρχή βάσει της οποίας κυκλοφορούν τα περισσότερα χρήματα.

Στο παρελθόν μεμονωμένα άτομα όπως και τράπεζες είχαν δικαίωμα να εκδίδουν γραμμάτια, όμως αυτό δημιουργούσε πρόβλημα με τις εγγυήσεις.

Το 1660 η Stockholms Banco στη Σουηδία ήταν η πρώτη τράπεζα στην Ευρώπη που κυκλοφόρησε γραμμάτια, όμως τέσσερα χρόνια αργότερα δεν διέθετε κέρματα ίσης αξίας για να τα εξοφλήσει και κατέρρευσε.

Σε εποχές κρίσης συχνά τυπώνονται τραπεζογραμμάτια έκτακτη ανάγκης σε άλλα υλικά πέρα του βαμβακιού ή του χαρτιού.

Το 1547, όταν οι Ολλανδοί αγωνίζονταν να ανακτήσουν την ανεξαρτησία τους από τους Ισπανούς εισβολείς, η πόλη Λάυντεν κυκλοφόρησε νομίσματα από χαρτόνι κομμένα από εξώφυλλα προσευχηταρίων.

Όταν η Αλάσκα βρισκόταν υπό τη ρωσική διοίκηση στα τέλη του 19ου αιώνα, τα τραπεζογραμμάτια τυπώνονταν σε δέρμα φώκιας.

Στη Αφρική, στη διάρκεια του πολέμου των Μπόερς το 1902, χρησιμοποιήθηκαν κομμάτια από στρατιωτικά πουκάμισα.

Κάποιες φορές η αξία των τραπεζογραμματίων πέφτει κάτω από το κόστος παραγωγής. Ο υπερπληθωρισμός στην Γερμανία και στην Αυστρία μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο είχε ως αποτέλεσμα το 1922 το χρυσό κέρμα της μίας κορόνας να αξίζει 14.400 χάρτινες κορόνες (μία χάρτινη στοίβα με βάρος περίπου 15 κιλά). Αυτό είχε ως αποτέλεσμα ο κόσμος να χρησιμοποιεί αυτοσχέδια χαρτονομίσματα από χαρτιά τράπουλας.

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Τι συμβολίζουν τα σχέδια πάνω στα χαρτονομίσματα του ευρώ. αν τοποθετηθούν στη σωστή σειρά. Γιατί το 500άρικο έχει μια σύγχρονη γέφυρα. Οι απαγορεύσεις που τέθηκαν στο σχεδιασμό τους