ΘΡΗΣΚΕΙΑ

Οι αρχαίοι Έλληνες έθεσαν τις βάσεις της απόλυτης αρμονίας στην τέχνη. Κούροι με άρτια σμιλευμένα σώματα, γυναίκες με ιδανικές αναλογίες, μωρά με αγγελικά πρόσωπα. Στα “σκοτεινά” χρόνια του Μεσαίωνα, το κυρίαρχο καλλιτεχνικό ρεύμα έκανε μία απότομη στροφή. Οι ρεαλιστικές αναλογίες και τα εκφραστικά πρόσωπα έδωσαν τη θέση τους σε ένα πιο αυστηρό στυλ ζωγραφικής. Οι […]

Η μεγαλύτερη πυραμίδα στον κόσμο δεν βρίσκεται στην Αίγυπτο, αλλά στο Μεξικό. Καλά “καμουφλαρισμένη”, καθώς μοιάζει περισσότερο με λόφο, εκτός από σπουδαίο αρχαιολογικό μνημείο, αποτελεί και χριστιανικό προσκύνημα. Η Μεγάλη Πυραμίδα της Cholula βρίσκεται στο κέντρο του ομώνυμου αρχαιολογικού χώρου στην επαρχία της Πουέμπλα του κεντρικού Μεξικό. Για πολλούς αιώνες έμοιαζε με έναν μεγάλο λόφο, περιτριγυρισμένο […]

Τα τελευταία χρόνια είναι στέκι όλων των ηλικιών για καφέ στο κέντρο της Αθήνας. Η Πλατεία της Αγίας Ειρήνης επί της Αιόλου έχει μεγάλη και ενδιαφέρουσα ιστορία. Η σπάνια φωτογραφική αποτύπωση προέρχεται από τα γαλλικά αρχεία με τίτλο “Recueil de photographies d’ Athènes et ses antiquités, offert au prince impérial” και χρονολογείται στα 1858, δηλ. […]

Ένα κράμα μουσουλμανικής πίστης, χριστιανικού ορθόδοξου μοναχισμού και τεκτονικών πρακτικών. Έτσι ορίζεται συνοπτικά το τάγμα των Μπεκτασήδων, μίας από τις μεγαλύτερες αιρετικές αδελφότητες του Ισλάμ στα Βαλκάνια. Οι πιστοί της αίρεσης τιμούν τη δική τους, μουσουλμανική “αγία τριάδα”, είναι μονογαμικοί και τρώνε χοιρινό κρέας. Οι Τούρκοι στην πλειοψηφία τους ήταν ανέκαθεν Σουνίτες. Όσοι δεν ασπάζονταν με […]

Μια από τις ομορφότερες  φυσικές τοποθεσίες του Έβρου είναι ο λόφος του Αγίου Γεωργίου κοντά στην αρχαία Τραϊανούπολη. Το σημείο “κρύβει” μια πηγή ιερή για χριστιανούς και μουσουλμάνους. Η περιοχή αποτελούσε το ανατολικό όριο μιας περιοχής που εκτεινόταν ως την αρχαία Σάλη, τη σημερινή Αλεξανδρούπολη. Βρίσκεται κοντά στο Λουτρό, εκεί όπου τοποθετείται και η ακρόπολη της […]

του ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού Τον Ιούλιο του 2020 μετά από την απόφαση του Ταγίπ Ερντογάν η Αγία Σοφία μετατράπηκε σε τζαμί και τα μωσαϊκά της από την εποχή που ήταν ο καθεδρικός ναός της Κωνσταντινούπολης καλύφθηκαν ώστε να μην είναι ορατά. Όμως, πριν από 85 χρόνια, το 1935, μία άλλη κυβέρνηση της Τουρκίας, του Κεμάλ […]

Σήμερα ο Προτεσταντισμός αριθμεί 900 εκατομμύρια πιστούς, νούμερο που μεταφράζεται στο 40% των Χριστιανών παγκοσμίως. Καθοριστικό ρόλο στη ραγδαία εξάπλωση του δόγματος διαδραμάτισε η “Αγγλική Μεταρρύθμιση” του 16ου αιώνα. Ωστόσο, λίγοι γνωρίζουν ότι το σχίσμα μεταξύ Ρωμαιοκαθολικών και Αγγλικής Εκκλησίας ήταν αποτέλεσμα ενός βασιλιά που ήθελε απεγνωσμένα να πάρει διαζύγιο. Ο Ερρίκος Η’ ανέβηκε στο θρόνο […]

(Το ρεπορτάζ είναι του Πάνου Μπαϊλη και δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Τα Νέα» την Πέμπτη 23 Σεπτεμβρίου 1999. Το ανέσυρε από το αρχείο ο Σπύρος Κουζινόπουλος στο Φάρο του Θερμαϊκού) Φοβόμουν. Ήταν αμαρτία. Είχα ακούσει τόσα για το άβατον Οκτώβριος του 1948. Οι αντάρτες της Χαλκιδικής μπαίνουν στο Άγιον Όρος. Ανάμεσα τους και γυναίκες. Το άβατον για […]

Το βουντού είναι μια θρησκεία που αναπτύχθηκε στην Αϊτή και στις ΗΠΑ, από τους αφροαμερικανούς σκλάβους, που διατήρησαν την αφρικανική λατρεία, αναμεμειγμένη με στοιχεία της καθολικής εκκλησίας για να ξεγελούν τους δυνάστες τους. Ο θεός βουντού δεν ανακατεύεται στα ανθρώπινα ζητήματα. Αυτό το κάνουν τα πνεύματα, που είναι κατώτερες θεότητες. Το βουντού προστατεύει από τη μαύρη […]

Την περίοδο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας χτίστηκαν δεκάδες χριστιανικά μοναστήρια και ναοί στην Κωνσταντινούπολη, που ήταν η βασιλεύουσα. Μετά την επέλαση και την κυριαρχία των Οθωμανών πολλά από αυτά γκρεμίστηκαν ή μετατράπηκαν σε ισλαμικά τέμενη. Η διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και η δημιουργία της σύγχρονης Τουρκίας με πρόεδρο τον Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, το 1923, υπήρξε μια […]

Μύκονος. Το νησί των ανέμων και της ελευθερίας. Ένας τόπος που παρά την υπερβολική τουριστική προβολή που έλαβε, κατάφερε να κρατήσει την ομορφιά και την εσωτερικότητά του.  Οι γραφικές εκκλησίες είναι ένα από τα πιο δημοφιλή χαρακτηριστικά του νησιού. Μόνο στην πόλη της Μυκόνου υπάρχουν περισσότερες από 60 παλιές εκκλησίες και σε όλο το νησί, οι […]

Ο ναός της Αγίας Σοφίας στέκει αγέρωχος ως σήμα κατατεθέν της Κωνσταντινούπολης επί 15 αιώνες. Το επιβλητικό μνημείο την εποχή που χτίστηκε ήταν ένα θαύμα της αρχιτεκτονικής που τροφοδότησε τη λαϊκή φαντασία.   Ένας από τους πιο δημοφιλείς θρύλους που έμεινε ζωντανός μέχρι σήμερα είναι αυτός του «μαρμαρωμένου βασιλιά». Όταν η Πόλη καταλήφθηκε από τους Οθωμανούς, […]

Τα πρώτα χρόνια λειτουργίας της Αγίας Σοφίας ως ορθόδοξου ναού, η διακόσμηση ήταν ανεικονική. Στο εσωτερικό υπήρχαν μόνο παραστάσεις φυλλωμάτων και γεωμετρικά σχέδια πάνω σε χρυσό φόντο. Με το πέρασμα των χρόνων όμως, πλήθος εκπληκτικών ψηφιδωτών και μοναδικών αγιογραφιών κοσμούσαν το ναό. Την περίοδο των Σταυροφοριών και μετέπειτα με την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, το 1453,  […]

Ο Ναός της Αγίας Σοφίας, όπως ήταν προ της Αλώσεως της Κωνσταντινούπολης απεικονίζεται σε λιθογραφία που βρίσκεται στη συλλογή Λαϊκών Εικόνων του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου. Εξωτερικά και επί της κορυφής του θόλου διακρίνεται ο μέγας “ερυσίπτολις σταυρός” (= έρεισμα της πόλης), που σήμερα έχει αντικατασταθεί με την ημισέληνο.  Μετά τη μετατροπή του ναού σε μουσουλμανικό τέμενος προστέθηκαν τέσσερις μιναρέδες. […]

Ένα σπήλαιο στη Νέα Φώκαια Χαλκιδικής, μέσα στο οποίο αναβλύζει αγίασμα, γίνεται πόλος θρησκευτικής έλξης για πολύ κόσμο. Η λαϊκή παράδοση αναφέρει ότι τον 1ο αιώνα μ.Χ ο Απόστολος Παύλος βρέθηκε στην Ιερισσό για να κηρύξει το χριστιανισμό και καταδιώχθηκε από τους κατοίκους. Επειδή δεν έβρισκε που να κρυφτεί και παρακάλεσε τον Θεό να τον σώσει.  Η παράδοση […]

“Όταν ο κάθε αναστενάρης κρατάει την εικόνα στα χέρια του, δακρύζει και κλαίει. Σαν να κρατάει ένα μωρό παιδί”. Τα “Αναστενάρια” είναι ίσως το πιο αμφιλεγόμενο έθιμο της χώρας, αλλά και από τα πιο παλιά. Με ρίζες από το χωριό Κωστή της Ανατολικής Ρωμυλίας, το “έφεραν” οι Έλληνες με την ανταλλαγή πληθυσμών το 1922. Tο έθιμο […]

Το Ραμαζάνι είναι ο ένατος μήνας του ισλαμικού έτους και ο πιο ιερός για τους Μουσουλμάνους. Σύμφωνα με την παράδοση, είναι ο μήνας, όπου παραδόθηκε το κοράνι ως οδηγός των ανθρώπων. «Επιβεβλημένη φτώχεια» Πρόκειται για θρησκευτική γιορτή νηστείας. Για τους Μουσουλμάνους, το Ραμαζάνι αποτελεί έναν από τους “Πέντε Πυλώνες” του Ισλάμ, δηλαδή μία από τις […]

Το 2020, για πρώτη φορά μετά από 32 χρόνια, το Άγιο Φως της Ανάστασης δεν διαμοιράστηκε στους ναούς της χώρας. Οι ιερείς τέλεσαν την Αναστάσιμη ακολουθία «κεκλεισμένων των θυρών» και άναψαν το Άγιο Φως από το καντήλι της εκκλησίας. Ωστόσο, στα Ιεροσόλυμα η τελετή της αφής πραγματοποιήθηκε κανονικά. Πρόκειται άλλωστε για μία από τις παλαιότερες […]

Οι σύγχρονοι ταξιδιωτικοί οδηγοί παρουσιάζουν το Γουίλιαμσμπεργκ του Μπρούκλιν ως μια γειτονιά «πρέπει να πας» μετά την έκρηξη της κουλτούρας των χίπστερ. Μιλάνε για ένα ειδυλλιακό προάστιο με πολύ τρέντι μαγαζιά, καλλιτέχνες δρόμου, γκαλερί και φιλικό στους ταξιδευτές. Όμως αυτή η γειτονιά κρύβει κάποια μυστικά που φαντάζουν εξωπραγματικά. Οι σκληροπυρηνικοί Χασιδιστές Εβραίοι Σ’ αυτή τη γειτονιά […]

Η εκκλησία της  Αγίας Φωτεινής καταστράφηκε ολοσχερώς στη Σμύρνη, το ’22. Ωστόσο, το εντυπωσιακό καμπαναριό της επιβιώνει μέχρι σήμερα σε πολλές πόλεις της Ελλάδας, καθώς οι Σμυρνιοί πρόσφυγες θέλησαν να φέρουν μαζί τους το πιο ένδοξο κομμάτι της πατρίδας τους.  Η Σμύρνη ήταν ένα από τα πιο κοσμοπολίτικα κέντρα της Μεσογείου. Στις γειτονιές της συμβίωναν αρμονικά […]

Είναι ευρέως γνωστό κι αποδεκτό ότι η διαδεδομένη εικόνα του Ιησού στον δυτικό κόσμο δεν είναι μία ακριβής αναπαράσταση της πραγματικής του εμφάνισης. Τον 19ο αιώνα, ο μεγάλος γάλλος συγγραφέας Αλέξανδρος Δουμάς διατύπωσε μία ανατρεπτική θεωρία για την προέλευση του καστανόξανθου θεανθρώπου με τα γαλανά μάτια. Υποστήριξε ότι το «μοντέλο» πάνω στο οποίο βασίστηκε η […]

Ο χριστιανικός ναός της Αγίας Φωτεινής στην περιοχή της αρχαίας Μαντινείας έχει χαρακτηριστεί ως αρχιτεκτονικό παράδοξο που παραβαίνει τον κλασσικό εκκλησιαστικό ρυθμό. Χτίστηκε το 1973 και από τότε έχει προκαλέσει σειρά αντιδράσεων. Πολλοί είναι εκείνοι που στέκονται με δέος μπροστά του, ενώ δεν είναι λίγοι εκείνοι που τον θεωρούν “ανορθόδοξο” ναό, γεγονός που οδήγησε στην […]