ΙΣΤΟΡΙΑ

18 Νοεμβρίου 1944. «Σε έναν παγκόσμιο και ολοκληρωτικό πόλεμο η κατασκοπία πρέπει να είναι παγκόσμια και ολοκληρωτική», έγραφε ο στρατηγός Ντόνοβαν στον Φράνκλιν Ρούσβελτ, προτείνοντας μια υπηρεσία στα πρότυπα της γκεστάπο. Ωστόσο, ο αμερικανός πρόεδρος ούτε να ακούσει δεν ήθελε ένα τέτοιο σχέδιο. Άλλωστε, η μυστική υπηρεσία που διοικούσε ο στρατηγός είχε ήδη κάνει αρκετές γκάφες […]

Οι Γραικάνοι, οι κάτοικοι των ελληνόφωνων χωριών της κάτω Ιταλίας λένε πως στα χαρτιά είναι Ιταλοί και στην καρδιά Έλληνες.   Οι Γκρίκο μιλούν την κατωιταλική διάλεκτο, που κατάφερε να διατηρηθεί ζωντανή μέσα από τα τοπωνύμια, τα τραγούδια, τις παραδόσεις και τα έθιμα των κατοίκων τους. Η ελληνική διάλεκτος ομιλείται σε δύο, γεωγραφικά και γλωσσικά, ξεχωριστές […]

Τέλη δεκαετίας ’40. Μπορεί ο πόλεμος να είχε τελειώσει, οι πληγές που άφησε πίσω του όμως ήταν ακόμα ανοιχτές. Η αναζήτηση των προδοτών που συνεργάστηκαν με τους ναζί, στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, ήταν προτεραιότητα. Στην Ελλάδα, η λαϊκή απαίτηση για τιμωρία των προδοτών ήταν παλλαϊκή. Ο όρος που είχε επικρατήσει στην Ευρώπη για τους ανθρώπους που συνεργάστηκαν […]

Απόσπασμα από το περιοδικό “Ιστορικές Σελίδες” Το 1943, οι ισορροπίες μεταξύ των χωρών του Άξονα είχαν αλλάξει σημαντικά. Οι Γερμανοί, όσον αφορά τις ελληνικές υποθέσεις, είχαν αρχίσει να παίρνουν το πάνω χέρι. Πρωθυπουργός της χώρας ήταν ο καθηγητής της Ιατρικής Σχολής Κωνσταντίνος Λογοθετόπουλος, ο οποίος ήταν ένας επιστήμονας ηπίων τόνων και θαυμαστής του γερμανικού πολιτισμού. […]

Το 1820, το 40% του πληθυσμού της Αγγλίας ήταν κάτω των 15 ετών, ενώ μεγάλο μέρος των αντρών είχε επιστρατευτεί. Έτσι, αφενός το εργατικό δυναμικό είχε μειωθεί δραματικά, αφετέρου κόστιζε ακριβότερα. Παράλληλα, η φτώχεια μάστιζε τα γυναικόπαιδα που είχαν μείνει πίσω. Στο πλαίσιο της βιομηχανικής επανάστασης και της επιτακτικής ανάγκης του βρετανικού κράτους να εκσυγχρονιστεί […]

Λίγο πριν τα εγκαίνια της Στάρι Μοστ το 1566, ο Σουλεϊμάν ο Μεγαλοπρεπής είχε ορκιστεί ότι θα σκότωνε τον αρχιτέκτονα, Μιμάρ Χαϊρουντίν, αν η γέφυρα κατέρρεε. Ωστόσο, η γέφυρα άντεξε για περισσότερα από 400 χρόνια. Επιβίωσε αλώβητη από πολέμους, εξεγέρσεις, βομβαρδισμούς. Τουλάχιστον μέχρι το 1993. Το σπουδαιότερο οθωμανικό κτίσμα Η πόλη Μόσταρ, στα νότια της […]

Απόσπασμα από το βιβλίο: «Μελανές κηλίδες στην ιστορία της Θεσσαλονίκης», Σπύρος Κουζινόπουλος, εκδόσεις Ιανός Μία από τις πρώτες ενέργειες της δικτατορίας, δώδεκα ημέρες μετά την κατάλυση της δημοκρατίας, ήταν να προχωρήσει στο κάψιμο των βιβλίων σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας. Σε μίμηση αντίστοιχων ενεργειών του ναζιστικού καθεστώτος, χιλιάδες βιβλία με προοδευτικό και δημοκρατικό περιεχόμενο, Ελλήνων […]

Έως και την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάνης το 1923, περίπου 1.500.000 Μικρασιάτες πρόσφυγες έφτασαν στην Ελλάδα. Σε αρκετές περιπτώσεις αντιμετωπίστηκαν εχθρικά από τον γηγενή πληθυσμό, ενώ το υπό διάλυση ελληνικό κράτος αδυνατούσε να αντιμετωπίσει την κατάσταση. Οι πρόσφυγες εντάχθηκαν με κόπο και αγώνα στην “μητέρα πατρίδα” και ενίσχυσαν την οικονομία και την κοινωνία με […]

Σμύρνη. 13 Σεπτεμβρίου μέχρι 17 Σεπτεμβρίου 1922 η πόλη καίγεται απ΄ άκρη σε άκρη. Κτίρια καταρρέουν. Οι δρόμοι γεμίζουν πτώματα. Κραυγές απελπισίας, πυροβολισμοί και εκρήξεις. Ο πυκνός μαύρος καλύπτει τα πάντα. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες των επιζώντων οι πρώτες φωτιές ξέσπασαν κατά τις 12 το μεσημέρι της Τετάρτης 13 Σεπτεμβρίου (31 Αυγούστου με το παλαιό ημερολόγιο). Η […]

Ο θάνατος του Βρετανού Ναυάρχου Νέλσον έχει εμπνεύσει ζωγράφους, ποιητές και συγγραφείς της ιστορίας και της μυθοπλασίας. Έχει αναδείξει επίσης ένα διαρκή μύθο. Ο Οράτιος Νέλσον πέτυχε μια εξαιρετική νίκη στο Ακρωτήριο Τραφάλγκαρ στις 21 Οκτωβρίου 1805, η οποία έκανε το αγγλικό ναυτικό πανίσχυρο στον κόσμο. Στη ναυμαχία, που έκανε τους Βρετανούς να κυριαρχούν στις […]

  Άρθρο του Θοδωρή Κοντάρα για τις μικρασιάτικες πατρίδες της Ερυθραίας. Γράφτηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1980, με αφορμή την γιορτή των «Αλλοτινών Πατρίδων» και δημοσιεύτηκε στην τοπική εφημερίδα «Απόψεις στη Ν. Ερυθραία». Ερυθραία ονομάζεται η μεγάλη μικρασιατική χερσόνησος που είναι ανάμεσα στη Χίο και τη Σμύρνη. Μοιάζει με σφυρί και πήρε τ’ όνομά […]

13 Σεπτεμβρίου 1922. Φρίκη, κραυγές και πτώματα παντού. Αυτή ήταν  η εικόνα που αντίκριζε κανείς από την άλλοτε ένδοξη σμυρναίικη προκυμαία. Κι από πίσω η ιστορική πόλη ήταν τυλιγμένη στις φλόγες. Πλέον τίποτα δε θύμιζε το μεγαλείο του πιο κοσμοπολίτικου αστικού κέντρου της Μεσογείου.  Μέχρι το 1922 η Σμύρνη ήταν μία από τις πιο κοσμοπολίτικες […]

Η Νίτσα Παραρά – Ευτυχίδου, από τα Βουρλά της Μικράς Ασίας, ήταν μία από τους χιλιάδες πρόσφυγες που έζησαν την καταστροφή της πόλης. Στη μνήμη τους έμειναν χαραγμένες όλες οι στιγμές από τη σφαγή, τον τρόπο που εξαπλώθηκε η φωτιά και τον ξεριζωμό. “Η φωτιά πρώτα άρχισε από την Αρμενική συνοικία και στη συνέχεια εξαπλώθηκε […]

Όταν το πλήρες μέγεθος του Ολοκαυτώματος δημοσιοποιήθηκε στα τέλη του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου, ένα επιχείρημα που χρησιμοποιήθηκε για την υπεράσπιση του γερμανικού λαού ήταν ότι οι χειρότεροι φόβοι του ήταν γνωστοί μόνο σε ένα περιορισμένο αριθμό ανώτατων Ναζί και ότι ο γερμανικός λαός δεν γνώριζε τίποτα για όσα συνέβαιναν.   Αυτή η εκδοχή των γεγονότων, ωστόσο […]

26 Σεπτεμβρίου 1934. «Είμαι στην ευχάριστη θέση να ονομάσω αυτό το πλοίο Βασίλισσα Μαίρη. Εύχομαι επιτυχία σε αυτήν και σε όσους πλεύσουν μαζί της». Η ευχή της βασίλισσας για το πλεούμενο που έφερε το όνομά της εκπληρώθηκε. Το εντυπωσιακό υπερωκεάνιο έμελλε να μείνει στην ιστορία τόσο για την πολυτέλειά του, όσο και για τη συνδρομή του […]

Στις 28 Μαρτίου 1910, ο Γάλλος Ανρί Φαμπρ απογείωσε για πρώτη φορά στην ιστορία ένα υδροπλάνο στη λίμνη Μπερ στα γαλλοελβετικά σύνορα. Οι παριστάμενοι στην επίδειξη αντιλήφθηκαν αμέσως τα πλεονεκτήματα που προσέφερε το καινούργιο μέσο, το οποίο μπορούσε να πραγματοποιήσει στάση όπου υπήρχε θάλασσα, λίμνη ή μεγάλο ποτάμι. Πρώτοι οι Βρετανοί αποφάσισαν να αξιοποιήσουν τα […]

Απόσπασμα από το βιβλίο “Οι Μεγάλες Δεκαετίες: Πρόσωπα, στιγμές και γεγονότα που άλλαξαν τον κόσμο”, Εκδόσεις Μανιατέας Για να αποδείξει μια αμφισβητούμενη θεωρία για τον εποικισμό της Πολυνησίας, ο νορβηγός ερευνητής Θορ Χέιερνταλ ξεκινά το 1947 μια περιπετειώδη εξερεύνηση. Με μια σχεδία φτιαγμένη από τροπικά ξύλα, κάνει τη διαδρομή από το Περού στην Ταϊτή. Εντύπωση […]

5 Σεπτεμβρίου 1877. Το «Τρελό Άλογο» σωριάζεται νεκρό από τα ξίφη των «χλωμών προσώπων». Ο τελευταίος αρχηγός της ινδιάνικης φυλής των Λακότα, για πολλά χρόνια, ήταν ο φόβος και ο τρόμος των λευκών κατακτητών. Τόσο η ζωή, όσο και ο θάνατός του ήταν ηρωικός. Οι Λακότα ήταν μία φυλή Ινδιάνων που μέχρι το 1840 μεσουρανούσε […]

Του συγγραφέα Γιάννη Κωτσοκώστα Στα τέλη του 640 μ.Χ. ο γερασμένος αυτοκράτορας Ηράκλειος, άρρωστος σωματικά και ψυχικά, κρυβόταν στο ανάκτορο της Ιέρειας, απέναντι από την Κωνσταντινούπολη. Παρόλες τις εκκλήσεις και τις πληροφορίες για συνωμοσία, έτρεμε να περάσει τον Βόσπορο καθώς είχε αναπτύξει μια παρανοϊκή φοβία για τη θάλασσα. Ο άνθρωπος που είχε κάποτε διαπλεύσει τη μισή […]

«Κύριε, κατάλαβα από το γράμμα σας ότι ανυπομονείτε να με έχετε στο Κέιμπριτζ. Από το πανεπιστήμιο μου ξεκαθάρισαν ότι δεν χρειάζεται να ανησυχώ για τα έξοδα και  το επίπεδο των αγγλικών μου και ότι θα μπορώ να παραμείνω χορτοφάγος εκεί. Άρα μαζί με τον κύριο Λίτλγουντ μπορείτε να αναλάβετε να με φέρετε στην χώρα σε […]

Η λίστα με τα εγκλήματα των γερμανών αλεξιπτωστιστών στην Κρήτη είναι ατελείωτη. Δεν έδωσαν μάχες μόνο με τον τακτικό στρατό των συμμάχων, αλλά στράφηκαν σε εύκολους και ανυπεράσπιστους στόχους, όπως είναι τα γυναικόπαιδα και οι ηλικιωμένοι. Ο νομός Χανίων μέτρησε δεκάδες ολοκαυτώματα στα χωριά του. Ένα τέτοιο συνέβη τον Αύγουστο του ’41 στον Αλικιανό, κοντά […]

Απόσπασμα από το βιβλίο «Η ιστορία του κόσμου σε 6 πιάτα», Tom Standage, Κέδρος Παρά τις τεράστιες διαφορές που συναντάμε στις θρησκευτικές παραδόσεις και πεποιθήσεις των αρχαίων πολιτισμών, στις περισσότερες περιπτώσεις υπάρχει ευθεία αναλογία ανάμεσα στους φόρους που αποδίδουν οι μάζες στους άρχοντες και στους «φόρους» – τις θυσίες ή τις προσφορές – που αποδίδουν […]