ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού Μία περίεργη συνήθεια που είχαν οι αρχαίοι Έλληνες ήταν να φτύνουν τον κόρφο τους τρεις φορές. Με τον τρόπο αυτό πίστευαν ότι απέτρεπαν τη βασκανία, κυρίως με τα λόγια, αυτό που οι νεοέλληνες αποκαλούν «γλωσσοφαγιά». Άλλωστε, η λέξη «βασκανία» βγαίνει από το ρήμα «βασκαίνω», που σημαίνει «σκοτώνω με τα λόγια», […]

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού Η παλαιότερη φόρμουλα για οδοντόκρεμα είναι καταγεγραμμένη σ’ ένα αιγυπτιακό παπύρο και χρονολογείται γύρω στον 4ο αιώνα μ.Χ. Αναμφίβολα πρόκειται και την αρχαιότερη διαφήμιση οδοντόπαστας. Σήμερα βρίσκεται στη συλλογή αρχαίων αιγυπτιακών χειρόγραφων της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Βιέννης. Φτιάχνοντας μια αρχαία οδοντόκρεμα Το κείμενο της φόρμουλας είναι γραμμένο στα ελληνικά, την […]

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού Στα χρόνια της βασιλείας του Ραμσή Γ΄ (περίπου 1184-1153 π. Χ.), οι εργάτες του οικισμού Ντέιρ ελ Μεντίνα που έχτιζαν τους βασιλικούς τάφους στην Κοιλάδα των Βασιλέων κατέβηκαν στην πρώτη καταγεγραμμένη απεργία στην παγκόσμια ιστορία. Ήταν εποχή σοβαρής οικονομικής κρίσης για την Αίγυπτο εξαιτίας πολέμων με τους κατοίκους της Λιβύης […]

Ο Πάπας Φραγκίσκος αποφάσισε να επιστρέψει στην Ελλάδα τα τρία θραύσματα των Γλυπτών του Παρθενώνα που βρίσκονταν στα μουσεία του Βατικανού επί αιώνες, ανακοίνωσε την Παρασκευή το Βατικανό. Το Βατικανό χαρακτήρισε τη χειρονομία ως «δωρεά» του πάπα προς τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο «ως απτή ένδειξη της ειλικρινούς επιθυμίας του να ακολουθήσει τον οικουμενικό δρόμο της αλήθειας». Το Βατικανό γίνεται […]

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού Το όνομα του Παρμενίωνα είναι σήμερα πασίγνωστο στους Έλληνες γιατί έχει δοθεί στη μεγαλύτερη άσκηση του ελληνικού στρατού που διοργανώνεται κάθε χρόνο. Όμως, παρά την εξοικείωσή τους με το όνομα, λίγοι γνωρίζουν λεπτομέρειες για τον σημαντικότερο στρατηγό του Φιλίππου Β΄ της Μακεδονίας και στη συνέχεια του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ο Παρμενίων […]

του ιστορικού συνεργάτη Κωνσταντίνου Λαγού Ο Μέγας Αλέξανδρος στην εκστρατεία του εναντίον της περσικής αυτοκρατορίας εκτός από στρατιωτικούς είχε μαζί του καλλιτέχνες, γιατρούς, επιστήμονες άλλων ειδικοτήτων, αλλά και λόγιους που θα κατέγραφαν ό,τι καινούργιο και αξιοπερίεργο συναντούσαν στην Ανατολή. Στην τελευταία κατηγορία ανήκε και ο Καλλισθένης από την Όλυνθο που ήταν ο επίσημος ιστορικός της […]

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού Ο Πλούταρχος που έζησε τον 1ο αιώνα μ. Χ, υπήρξε ιστορικός, φιλόσοφος, βιογράφος, ρήτορας, και δάσκαλος. Ήταν πολυγραφότατος και ένα από τα έργα του που σώθηκαν έχει τον τίτλο «Ηθικά». Εκεί καταγράφει εκπληκτικές ιστορίες για αρχαίους  σκύλους που έλυσαν υποθέσεις δολοφονιών και άλλων εγκληματικών ενεργειών. Αρχαίοι «Υπαστυνόμοι Ρεξ» Η πρώτη […]

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού Η έκφραση «κροκοδείλια δάκρυα» προέρχεται από την ελληνική γραμματεία της ύστερης αρχαιότητας. Γενικά, χρησιμοποιείται όταν κάποιος επιδεικνύει προσποιητή θλίψη για το κακό που συνέβη σε κάποιο άλλο. Η αρχαία ελληνική φράση είναι ακόμη πιο ακραία, αφού αυτός που χύνει «κροκοδείλια δάκρυα», δεν υποκρίνεται απλά, αλλά έχει προκαλέσει ο ίδιος κακό […]

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού Όπως στη σύγχρονη εποχή έτσι και στη διάρκεια της αρχαιότητας υπήρχαν περίοδοι που οι άνδρες ξυρίζονταν σε καθημερινή βάση. Αυτό ισχύει γενικά για τους Αιγύπτιους, τους Έλληνες στην ελληνιστική εποχή και τους Ρωμαίους από τον 3ο αιώνα π. Χ. Επίσης, οι κουρείς τους εκτός από το κόψιμο των μαλλιών αναλάμβαναν […]

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού Το 1922 η Βραζιλία γιόρταζε τα 100 χρόνια της ανεξαρτησίας της. Μία από τις πιο στενούς συμμάχους της, η Χιλή, της έστειλε ως δώρο ένα σύμπλεγμα αγαλμάτων που αναπαριστά  τον Δαίδαλο να θρηνεί τον νεκρό Ίκαρο μετά την πτώση του στο Ικάριο Πέλαγος. Είναι έργο της Ρεμπέκα Μάτε-Μπέλο, της πρώτης […]

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού Μολώχ ή Μολέκ ήταν μία θεότητα των Αμμωνιτών που αναφέρεται στην Παλαιά Διαθήκη. Οι ακόλουθοι του Μολώχ θυσίαζαν μικρά παιδιά για να τον εξευμενίσουν πετώντας τα σε φωτιά μπροστά στο είδωλό του. Σήμερα οι νεκροί των αυτοκινητιστικών δυστυχημάτων αναφέρονται στη δημοσιογραφική γλώσσα ως “θυσία στο Μολώχ της ασφάλτου”. Η έκφραση […]

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού Ένα από τα πιο σχετικά καινούργια αρχαιολογικά μουσεία της Ελλάδας είναι στην Πάτρα. Βρίσκεται στην ανατολική είσοδο της πόλης πάνω στην Νέα Εθνική Οδό Πατρών-Αθηνών. Στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πατρών εκτίθενται αρχαιολογικά ευρήματα από τη μυκηναϊκή εποχή μέχρι και την ύστερη αρχαιότητα. Πολλά προέρχονται από την ευρύτερη περιοχή της Αχαΐας. Ένα […]

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού Τα ξυλοπόδαρα είναι πάσσαλοι, δοκοί ή τεχνητές προσθήκες που προσαρμόζονται στα πόδια των ανθρώπων και τους επιτρέπουν να βαδίζουν πιο ψηλά από το έδαφος. Δεν αποτελούνται απαραίτητα από ξύλο πάντα, αλλά η συστατική λέξη του ξύλου έχει επικρατήσει. Πρώτοι οι αρχαίοι Έλληνες έκαναν χρήση ξυλοπόδαρων. Τα κωλόβαθρα και οι κωλοβαθριστές […]

Κατά τη διάρκεια της ύστερης ελληνιστικής εποχής, ο ελληνικός πολιτισμός γνώρισε ιδιαίτερη άνθηση στο σημερινό Αφγανιστάν και τμήμα του δυτικού Πακιστάν. Στην περιοχή άκμασε το ελληνιστικό βασίλειο, της Βακτριανής, αλλά και το λεγόμενο ελληνοϊνδικό βασίλειο που αποσπάστηκε από το πρώτο. Το ελληνοϊνδικό βασίλειο, στο σημερινό Πακιστάν, σηματοδοτεί το ανατολικότερο σημείο όπου επεκτάθηκαν οι Έλληνες και […]

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού Στα τέλη του 19ου αιώνα έγινε γνωστό ότι στα κατάλοιπα μίας μικρής αρχαίας πόλης κοντά στο σύγχρονο χωριό Ουμ ελ Μπαραγκά (Umm -el-Baragat) του Φαγιούμ στη βόρεια Αίγυπτο, ντόπιοι εύρισκαν παπύρους με κείμενα στα αρχαία ελληνικά ή αιγυπτιακά. Το όνομα της πόλης ήταν “Τεμπτούνις” και πιθανότατα ταυτιζόταν με τη Θεοδοσιούπολη […]

Η Μεσσήνη υπήρξε μία από τις σημαντικότερες πόλεις-κράτη της αρχαιότητας. Ιδρύθηκε το 370-369 π.Χ. από τον Θηβαίο στρατηγό Επαμεινώνδα, μετά τη νίκη του επί των Σπαρτιατών στην περίφημη μάχη των Λεύκτρων.

Την "φαλλική πομπή" οδηγούσε πάντα εκείνος που περιέφερε ψηλά σε κοντάρι ένα κατασκευασμένο ομοίωμα φαλλού από δέρμα μαζί με αυτόν που κρατούσε τον αμφορέα με το κρασί.

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού Μία πρόσφατη αρχαιολογική μελέτη αποκάλυψε ότι οι αρχαίοι Έλληνες είχαν ενσωματώσει σε πολλούς ναούς και ιερά, ράμπες που έδιναν πρόσβαση σε επισκέπτες με κινητικά προβλήματα και ειδικές ανάγκες πριν από χιλιάδες χρόνια. Τα αρχαιολογικά στοιχεία φαίνεται να επιβεβαιώνουν τις περιορισμένες φιλολογικές πηγές, κυρίως με αναφορά στην Αθήνα της κλασικής εποχής, […]

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού Τα τελευταία χρόνια στα πάρκα της Αθήνας και άλλων μεγάλων ελληνικών πόλεων έχουν κάνει την εμφάνισή τους πολλοί μικρόσωμοι πράσινοι παπαγάλοι. Αν και δεν είναι ενδημικό είδος, έχουν προσαρμοστεί καλά στο ελληνικό περιβάλλον και δεν προκαλούν ζημιά στο οικοσύστημα. Πολλοί Έλληνες παραξενεύονται με την παρουσία των εξωτικών πουλιών. Αυτό που […]

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού Ο Βουκεφάλας, το άλογο του Μεγάλου Αλεξάνδρου είναι γνωστό σε όλους. Πόσοι όμως γνωρίζουν ότι είχε μαζί του στην εκστρατεία και τον αγαπημένο του σκύλο, τον Περίτα;  Όταν πέθανε, ο Αλέξανδρος ονόμασε μία νέα πόλη προς τιμή του όπως είχε κάνει για τον Βουκεφάλα. Το 2020 ο Περίτας έγινε γνωστός […]

του αναγνώστη μας και συγγραφέα, Θεμιστοκλή Παπαδημόπουλου Το χάσμα που χωρίζει τον μελετητή του σήμερα από τον Τρωικό πόλεμο είναι τεράστιο, για την ακρίβεια 30 αιώνες ή 3000 χρόνια. Αλλά τέσσερις αιώνες χώριζαν και τους επικούς ποιητές από την άλωση της Τροίας, και επτά αιώνες την κλασσική Αθήνα, όπου επί Πεισίστρατου καταγράφηκαν τα έπη. Σήμερα […]

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού Ίσως με μία πρώτη ματιά, η φωτογραφία μοιάζει με λήψη από αποθήκη κάποιου σπιτιού ή καφενείου στην Ελλάδα πριν από μερικές δεκαετίες. Όμως, στην πραγματικότητα είναι μία από τις φωτογραφίες που τραβήχτηκαν μέσα από τον τάφο του Τουταγχαμών, αμέσως μετά την ανακάλυψή του το 1923! Η έγχρωμη φωτογραφία είναι αποτέλεσμα […]