ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού Όπως στη σύγχρονη εποχή έτσι και στη διάρκεια της αρχαιότητας υπήρχαν περίοδοι που οι άνδρες ξυρίζονταν σε καθημερινή βάση. Αυτό ισχύει γενικά για τους Αιγύπτιους, τους Έλληνες στην ελληνιστική εποχή και τους Ρωμαίους από τον 3ο αιώνα π. Χ. Επίσης, οι κουρείς τους εκτός από το κόψιμο των μαλλιών αναλάμβαναν […]

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού Το 1922 η Βραζιλία γιόρταζε τα 100 χρόνια της ανεξαρτησίας της. Μία από τις πιο στενούς συμμάχους της, η Χιλή, της έστειλε ως δώρο ένα σύμπλεγμα αγαλμάτων που αναπαριστά  τον Δαίδαλο να θρηνεί τον νεκρό Ίκαρο μετά την πτώση του στο Ικάριο Πέλαγος. Είναι έργο της Ρεμπέκα Μάτε-Μπέλο, της πρώτης […]

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού Μολώχ ή Μολέκ ήταν μία θεότητα των Αμμωνιτών που αναφέρεται στην Παλαιά Διαθήκη. Οι ακόλουθοι του Μολώχ θυσίαζαν μικρά παιδιά για να τον εξευμενίσουν πετώντας τα σε φωτιά μπροστά στο είδωλό του. Σήμερα οι νεκροί των αυτοκινητιστικών δυστυχημάτων αναφέρονται στη δημοσιογραφική γλώσσα ως “θυσία στο Μολώχ της ασφάλτου”. Η έκφραση […]

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού Ένα από τα πιο σχετικά καινούργια αρχαιολογικά μουσεία της Ελλάδας είναι στην Πάτρα. Βρίσκεται στην ανατολική είσοδο της πόλης πάνω στην Νέα Εθνική Οδό Πατρών-Αθηνών. Στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πατρών εκτίθενται αρχαιολογικά ευρήματα από τη μυκηναϊκή εποχή μέχρι και την ύστερη αρχαιότητα. Πολλά προέρχονται από την ευρύτερη περιοχή της Αχαΐας. Ένα […]

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού Τα ξυλοπόδαρα είναι πάσσαλοι, δοκοί ή τεχνητές προσθήκες που προσαρμόζονται στα πόδια των ανθρώπων και τους επιτρέπουν να βαδίζουν πιο ψηλά από το έδαφος. Δεν αποτελούνται απαραίτητα από ξύλο πάντα, αλλά η συστατική λέξη του ξύλου έχει επικρατήσει. Πρώτοι οι αρχαίοι Έλληνες έκαναν χρήση ξυλοπόδαρων. Τα κωλόβαθρα και οι κωλοβαθριστές […]

Κατά τη διάρκεια της ύστερης ελληνιστικής εποχής, ο ελληνικός πολιτισμός γνώρισε ιδιαίτερη άνθηση στο σημερινό Αφγανιστάν και τμήμα του δυτικού Πακιστάν. Στην περιοχή άκμασε το ελληνιστικό βασίλειο, της Βακτριανής, αλλά και το λεγόμενο ελληνοϊνδικό βασίλειο που αποσπάστηκε από το πρώτο. Το ελληνοϊνδικό βασίλειο, στο σημερινό Πακιστάν, σηματοδοτεί το ανατολικότερο σημείο όπου επεκτάθηκαν οι Έλληνες και […]

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού Στα τέλη του 19ου αιώνα έγινε γνωστό ότι στα κατάλοιπα μίας μικρής αρχαίας πόλης κοντά στο σύγχρονο χωριό Ουμ ελ Μπαραγκά (Umm -el-Baragat) του Φαγιούμ στη βόρεια Αίγυπτο, ντόπιοι εύρισκαν παπύρους με κείμενα στα αρχαία ελληνικά ή αιγυπτιακά. Το όνομα της πόλης ήταν “Τεμπτούνις” και πιθανότατα ταυτιζόταν με τη Θεοδοσιούπολη […]

Η Μεσσήνη υπήρξε μία από τις σημαντικότερες πόλεις-κράτη της αρχαιότητας. Ιδρύθηκε το 370-369 π.Χ. από τον Θηβαίο στρατηγό Επαμεινώνδα, μετά τη νίκη του επί των Σπαρτιατών στην περίφημη μάχη των Λεύκτρων.

Την "φαλλική πομπή" οδηγούσε πάντα εκείνος που περιέφερε ψηλά σε κοντάρι ένα κατασκευασμένο ομοίωμα φαλλού από δέρμα μαζί με αυτόν που κρατούσε τον αμφορέα με το κρασί.

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού Μία πρόσφατη αρχαιολογική μελέτη αποκάλυψε ότι οι αρχαίοι Έλληνες είχαν ενσωματώσει σε πολλούς ναούς και ιερά, ράμπες που έδιναν πρόσβαση σε επισκέπτες με κινητικά προβλήματα και ειδικές ανάγκες πριν από χιλιάδες χρόνια. Τα αρχαιολογικά στοιχεία φαίνεται να επιβεβαιώνουν τις περιορισμένες φιλολογικές πηγές, κυρίως με αναφορά στην Αθήνα της κλασικής εποχής, […]

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού Τα τελευταία χρόνια στα πάρκα της Αθήνας και άλλων μεγάλων ελληνικών πόλεων έχουν κάνει την εμφάνισή τους πολλοί μικρόσωμοι πράσινοι παπαγάλοι. Αν και δεν είναι ενδημικό είδος, έχουν προσαρμοστεί καλά στο ελληνικό περιβάλλον και δεν προκαλούν ζημιά στο οικοσύστημα. Πολλοί Έλληνες παραξενεύονται με την παρουσία των εξωτικών πουλιών. Αυτό που […]

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού Ο Βουκεφάλας, το άλογο του Μεγάλου Αλεξάνδρου είναι γνωστό σε όλους. Πόσοι όμως γνωρίζουν ότι είχε μαζί του στην εκστρατεία και τον αγαπημένο του σκύλο, τον Περίτα;  Όταν πέθανε, ο Αλέξανδρος ονόμασε μία νέα πόλη προς τιμή του όπως είχε κάνει για τον Βουκεφάλα. Το 2020 ο Περίτας έγινε γνωστός […]

του αναγνώστη μας και συγγραφέα, Θεμιστοκλή Παπαδημόπουλου Το χάσμα που χωρίζει τον μελετητή του σήμερα από τον Τρωικό πόλεμο είναι τεράστιο, για την ακρίβεια 30 αιώνες ή 3000 χρόνια. Αλλά τέσσερις αιώνες χώριζαν και τους επικούς ποιητές από την άλωση της Τροίας, και επτά αιώνες την κλασσική Αθήνα, όπου επί Πεισίστρατου καταγράφηκαν τα έπη. Σήμερα […]

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού Ίσως με μία πρώτη ματιά, η φωτογραφία μοιάζει με λήψη από αποθήκη κάποιου σπιτιού ή καφενείου στην Ελλάδα πριν από μερικές δεκαετίες. Όμως, στην πραγματικότητα είναι μία από τις φωτογραφίες που τραβήχτηκαν μέσα από τον τάφο του Τουταγχαμών, αμέσως μετά την ανακάλυψή του το 1923! Η έγχρωμη φωτογραφία είναι αποτέλεσμα […]

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού   Στην αρχαία Αίγυπτο φαίνεται ότι δεν γίνονταν διακρίσεις σε βάρος όσων είχαν σωματικές αναπηρίες. Έτσι, ο νανισμός δεν θεωρούνταν ελάττωμα, σε αντίθεση με άλλους αρχαίους πολιτισμούς. Απεναντίας, οι νάνοι έχαιραν μεγάλου σεβασμού και οι Αιγύπτιοι λάτρευαν και δύο νάνους θεούς, τον Μπες και τον Πταχ. Οι νάνοι εργάζονταν στην αρχαία […]

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού Θα είστε δικαιολογημένοι αν θεωρήσετε ότι το εικονιζόμενο γυάλινο αγγείο είναι σύγχρονο. Στην πραγματικότητα είναι ρωμαϊκής κατασκευής και χρονολογείται στον 1ο αιώνα μ. Χ. Είναι δηλαδή 2000 ετών! Το εν λόγω αγγείο αποτελεί απόδειξη του υψηλού επιπέδου που είχε φθάσει η υαλουργία στη ρωμαϊκή αυτοκρατορία. Σήμερα ανήκει στη συλλογή του […]

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού Toν Νοέμβριο του 1147 π.Χ., η Αιγύπτια Ναουναχάτ (Naunakht) που είχε παντρευτεί ένα οικοδόμο αποφάσισε να κάνει τη διαθήκη της ώστε μετά το θάνατό της η περιουσία της να μοιραστεί στα παιδιά της. Σε αυτή τη διαθήκη αποκλήρωσε κάποια από τα παιδιά της επειδή δεν τη φρόντιζαν όταν γέρασε. Το έγγραφο δίνει […]

Κάποιος αξιωματούχος που δεν μπορεί να δωροδοκηθεί χαρακτηρίζεται ως «αδέκαστος». Παλαιότερα ο όρος αφορούσε αποκλειστικά δικαστικούς λειτουργούς. Τα τελευταία χρόνια, η χρήση του έχει επεκταθεί γενικά σε αξιωματούχους που έχουν εξουσία. Η έννοια του όρου είναι ότι ο αδέκαστος ακολουθεί κατά γράμμα το νόμο και δεν παρεκκλίνει απ’ αυτό για να κάνει χάρες σε φίλους […]

Εκτός από την Αθήνα, όπου άρπαξε γλυπτά και αρχιτεκτονικά μέλη από τον Παρθενώνα και άλλα μνημεία της Ακρόπολης, ο Λόρδος Έλγιν έκανε το ίδιο και για διάφορες αρχαιότητες από άλλες ελληνικές περιοχές, της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Όμως, όταν για πρώτη φορά θέλησε να αποκτήσει αρχαιότητες, οι Έλληνες που τις είχαν, αρνήθηκαν να τις πωλήσουν, όπως είχαν […]

Στην Ελλάδα, το μικρό πολυεργαλείο είναι γνωστό ως «τσέπης» ή «ελβετικός σουγιάς». Τα επιμέρους εργαλεία του διπλώνουν και κλείνουν μέσα στη λαβή όταν δεν χρησιμοποιούνται. Είναι αρκετά ελαφρύ και μικρό για να χωρά στην τσέπη. Με τα χρόνια έγινε ένα χρήσιμο αξεσουάρ για όσους ταξιδεύουν ή απασχολούνται στη φύση, όπως πρόσκοποι, ορειβάτες, κυνηγοί, ψαράδες κ.ά. […]

Ο Δημήτρης Παντερμαλής γεννήθηκε το 1940 στη Θεσσαλονίκη και συνέδεσε το άνομά του με την αρχαιολογία και το Μουσείο της Ακρόπολης. Ως μαθητής του θρυλικού καθηγητή, Μανόλη Ανδρόνικου, στο Ιστορικό και Αρχαιολογικό Τμήμα του ΑΠΘ, έζησε από κοντά τις μεγάλες στιγμές της σύγχρονης αρχαιολογίας και έγινε κομμάτι της πολιτιστικής μας ιστορίας όταν ανέλαβε επικεφαλής της ανασκαφής […]

Ο Εθνικός Κήπος, στο κέντρο της Αθήνας, είναι γνωστός τόσο στους κατοίκους όσο και στους επισκέπτες κυρίως για τη φυσική του ομορφιά. Λίγοι όμως γνωρίζουν την ιστορική σημασία του Εθνικού Κήπου. Έτσι, ακόμη και σήμερα ο επισκέπτης μπορεί να δει ενδιαφέρουσες αρχαιότητες, με πιο σημαντική, τα κατάλοιπα μίας ρωμαϊκής έπαυλης με υπέροχα ψηφιδωτά δάπεδα που […]