1821

H Nαυμαχία του Γέροντα ήταν μία από τις σημαντικότερες ναυμαχίες της Ελληνικής επανάστασης. Πραγματοποιήθηκε στις 29 Αυγούστου 1824 στον κόλπο του Γέροντα, απέναντι από τα νησιά Λειψοί και Λέρος των Δωδεκανήσων και έληξε με την νίκη του ελληνικού στόλου έναντι του τουρκοαιγυπτιακού. Η νίκη είχε ως αποτέλεσμα τη σωτηρία της Σάμου, την οποία πολιορκούσε ο […]

Ο θρίαμβος στο Βαλτέτσι στις 12-13 Μαΐου του 1821 ήταν η μάχη που έδωσε στον Κολοκοτρώνη το προσωνύμιο που θα τον συνόδευε για πάντα: “Γέρος του Μοριά”. Μία εβδομάδα αργότερα, μία ακόμη καθοριστική μάχη θα χάριζε στον ανιψιό του, Νικηταρά, το παρατσούκλι “Τουρκοφάγος”. Μπροστά στο κίνδυνο και προκειμένου να αντισταθμίσει την ήττα του Βαλτετσίου, ο […]

Στις 4 Ιουλίου 1822 έγινε μία από τις πιο οδυνηρές μάχες για τους επαναστατημένους Έλληνες στο χωριό Πέτα, λίγα χιλιόμετρα ανατολικά της Άρτας. Στη μάχη αναμετρήθηκαν τα Οθωμανικά στρατεύματα κόντρα στους Έλληνες και το ένοπλο σώμα των Φιλελλήνων. Οκτώ χιλιάδες Οθωμανοί στρατιώτες συνεπικουρούμενοι από σώματα μισθοφόρων Τουρκαλβανών εναντίον δυο χιλιάδων Ελλήνων αγωνιστών και του Τάγματος των Φιλελλήνων, που […]

Στην φωτογραφία εικονίζεται ο αγωνιστής της ελληνικής επανάστασης, Ιωάννης Μακρυγιάννης, επί της νεκρικής κλίνης. Στις 27 Απριλίου 1864 άφησε την τελευταία του πνοή σε ηλικία 67 ετών. Η  μορφή του ταίριαζε με αυτή ενός  μεγαλύτερου ανθρώπου. Ο Μακρυγιάννης ήταν ένας βασανισμένος άνθρωπος που τραυματίστηκε πολλές φορές στο πεδίο της μάχης. Τραύματα τα οποία δεν γιατρεύτηκαν […]

12 Φεβρουαρίου 1816. O προεστός των Λαγκαδίων Γορτυνίας, Ιωάννης Δεληγιάννης, αποκεφαλίστηκε στο σπίτι του από Οθωμανούς στρατιώτες ενώ βρισκόταν κατάκοιτος. Πιθανολογείται ότι η αυξημένη του επιρροή στην περιοχή πυροδότησε τον ανταγωνισμό των υπόλοιπων προεστών, οι οποίοι τελικά τον διέβαλαν στις οθωμανικές αρχές με αποτέλεσμα ο σουλτάνος να διατάξει τον θάνατό του. Το κεφάλι του μεταφέρθηκε […]

Κόρη εύπορης οικογένειας από τον Αίνο της Ανατολικής Θράκης, η Δόμνα Βισβίζη αρνήθηκε τις ανέσεις της πλούσιας ζωής και αφιερώθηκε στην Επανάσταση. Μυήθηκε στην Φιλική Εταιρεία και μετά το θάνατο του άντρα της, Αντώνη Βισβίζη, ανέλαβε καπετάνισσα του καραβιού τους, το οποίο έμεινε γνωστό στην ιστορία ως “το Μπρίκι της Δόμνας”.  Έχει χαρακτηριστεί ως η […]

Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος υπήρξε στρατιωτική μορφή της Επανάστασης του ‘21 και συνέδεσε το όνομά του με την ιστορική νίκη στο Χάνι της Γραβιάς. Η μάχη αυτή έσωσε την επανάσταση από βέβαιο κίνδυνο, καθώς ο Ομέρ Βρυώνης με 8.000 άνδρες βάδιζε ακάθεκτος προς την εξεγερμένη Πελοπόννησο. Αργότερα ο ρουμελιώτης οπλαρχηγός έπεσε θύμα της εμφύλιας διαμάχης και εξοντώθηκε. Το άψυχο σώμα του Οδυσσέα βρέθηκε […]

Πρόκειται για σύνταγμα γλυπτών με τον επίσημο τίτλο “Ο Κανάρης στη Χίο” (“Canaris a Scio”). Το έργο απεικονίζει τον Κωνσταντίνο Κανάρη και τον Ανδρέα Πιπίνο μέσα σε μία βάρκα ενώ πλησιάζουν τη ναυαρχίδα του Καρά Αλή το 1822 για να την πυρπολήσουν. Φιλοτεχνήθηκε το 1878 από τον Ιταλό γλύπτη Benedetto Civiletti και αγοράστηκε από τον […]

Ο Γερμανός ζωγράφος Πίτερ Φον Ες (Peter von Hess) διακρίθηκε για τις “κινηματογραφικές” απεικονίσεις της Ελληνικής Επανάστασης. Ήταν πολυαγαπημένο πρόσωπο του Λουδοβίκου Α’ και απολαμβάνοντας την οικονομική του στήριξη έφτασε στην Ελλάδα, με την αποστολή να δημιουργήσει έργα “ειδησεογραφικού” χαρακτήρα. Αποτύπωσε τα σπουδαιότερα γεγονότα του Αγώνα, παραδίδοντας ένα σπουδαίο εικαστικό τεκμήριο στις επόμενες γενιές, ενώ […]

Ο Θεόδωρος Βρυζάκης γεννήθηκε επτά χρόνια πριν από την κήρυξη της Επανάστασης του 1821. Ο πατέρας του, Πέτρος Βρυζάκης, απαγχονίστηκε από τους Τούρκους τον Μάιο του 1821. Έντεκα χρόνια αργότερα ο 18χρονος Βρυζάκης με την ενθάρρυνση ενός Γερμανού φιλόλογου, μετανάστευσε στο Μόναχο της Βαυαρίας, όπου έζησε μέχρι τον θάνατό του. Τα επόμενα χρόνια αναδείχθηκε ως ο ζωγράφος της Ελληνικής Επανάστασης. Με τον χρωστήρα και την […]

Γράφει ο δημοσιογράφος Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης Μια πτυχή της Επανάστασης του 1821, που δεν έχει ερευνηθεί επαρκώς, είναι η τύχη των χαρεμιών, πασάδων, μπέηδων και αγάδων, που είχαν την ατυχία να ηττηθούν από τους επαναστατημένους Έλληνες. Δεν πρόκειται για συγκλονιστικές εξελίξεις μιας Επανάστασης, αλλά αυτή η πτυχή δείχνει ξεκάθαρα, τον τρόπο διοίκησης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας […]

Ούτε ο Τύραννος ζωήν των Σουλιωτών χαρίζει. Ούτε Σουλιώτης ζωντανός στα χέρια του λογάται Από το 1787, όταν ο Αλή Πασάς κατέλαβε με τη βία το Πασαλίκι των Ιωαννίνων, είχε βλέψεις να μετατραπεί στον απόλυτο κυρίαρχο της Ηπείρου. Οι Σουλιώτες ήταν ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια στο δρόμο του. Ο Αλή ήταν αποφασισμένος να χρησιμοποιήσει κάθε […]

Η Αϊτή ήταν η πρώτη ανεξάρτητη δημοκρατία Αφροαμερικανών και το μόνο κράτος που γεννήθηκε έπειτα από επιτυχημένη επανάσταση των δούλων. Η ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της χώρας έγινε την 1η Ιανουαρίου 1804. Υπήρξε και η πρώτη χώρα που αναγνώρισε επίσημα την επανάσταση των Ελλήνων και τη διεκδίκηση της ελευθερίας τους.  γράφει ο δερματολόγος Γιάννης Δημητριάδης από το Παρίσι Είναι γνωστό […]

Κατά τη διάρκεια της πολιορκίας της Τριπολιτσάς το 1821, τα τουρκικά στρατεύματα εκτελούσαν ξαφνικές εφόδους μέσα από την πόλη και επιτίθονταν στους Έλληνες, προκειμένου να τους εξαναγκάσουν να λύσουν την πολιορκία. Όμως, το Μάιο οι Τούρκοι ηττήθηκαν στο Βαλτέτσι και στα Δολιανά. Έτσι, μέχρι και τον Αύγουστο του 1821, απέφευγαν να πραγματοποιήσουν ξανά έξοδο από […]

Την 14η Απριλίου 1821 διεξήχθη μία από τις πρώτες και σημαντικότερες μάχες των Ελλήνων έναντι των Τούρκων στο Λεβίδι Αρκαδίας. Οι Έλληνες επαναστάτες κατάφεραν να νικήσουν το αντίπαλο στράτευμα 3.000 ανδρών, με μόλις 70 πολεμιστές στο δυναμικό τους. Η σημασία της νίκης ήταν μεγάλη και καθόρισε την επιτυχή έναρξη της Επανάστασης. Αναπτέρωσε το ηθικό των […]

Τον Ιανουάριο του 1821 ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης αποβιβάστηκε στην Καρδαμύλη της Μεσσηνιακής Μάνης. Για περισσότερο από δύο μήνες, ο ιστορικός πύργος του Μούρτζινου μετατράπηκε στη βάση του οπλαρχηγού, καθώς από εκεί οργάνωσε και προετοίμασε το έδαφος για την Επανάσταση. “Ήλθε την 6η Ιανουαρίου εις την Μάνην, και γενναίως και φιλοφρόνως, τους καταδιωκομένους ομογενείς και ομοπίστους […]

Ελαιογραφίες, τοιχογραφίες, αδριάντες, προτομές ηρώων, μνημεία πεσόντων, εθνικές επέτειοι, παρελάσεις, αναβιώσεις, φωτογραφίες, ποιήματα, λογοτεχνικά έργα. Όλα τα παραπάνω είναι πηγές της δημόσιας ιστορίας. Διαμορφώνουν την πολιτισμική μας μνήμη και μας καθοδηγούν στην ερμηνεία του παρελθόντος μας και στον καθορισμό της εθνικής μας ταυτότητας. Η πρύτανης του Παντείου Πανεπιστημίου Χριστίνα Κουλούρη, με το βιβλίο της “Φουστανέλες […]

“Ημείς ομιλούμεν με πράξεις και όχι με φράσεις κενάς από ουσίαν”, Διονύσιος Ρώμας. Ο Ζακυνθινός νομικός και διπλωμάτης, υπήρξε ένας από τους αφανείς ήρωες και ευεργέτες της Ελληνικής Επανάστασης. Γόνος αριστοκρατών, ανέλαβε σε μικρή ηλικία τα καθήκοντα του Γενικού Πρόξενου της Βενετίας σε Μοριά και Ρούμελη. Έτσι γνώρισε την επανάσταση και τους ανθρώπους της. Μυήθηκε […]

Τριπολιτσά, Νοέμβριος 1820. Ομηρίες, βασανιστήρια κι εκτελέσεις. Αυτή ήταν η φριχτή πραγματικότητα που αντίκρυζε κανείς στους δρόμους της πελοποννησιακής πρωτεύουσας. Μέσα στο Σεράγι του Χουρσίτ πασά, τα πράγματα ήταν πολύ διαφορετικά. Χλιδή, καλοπέραση και 64 γυναίκες να ικανοποιούν τις ορέξεις του. Ο Χουρσίτ είχε τη φήμη του πιο αμείλικτου και αιμοδιψή πολέμαρχου των Τούρκων. Καταγόταν από […]

Διέταξε να αποκεφαλίσουν τα πτώματα και να περισυλλέξουν τα κρανιά χωριστά από το δέρμα.

Η μάχη της Αράχωβας έγινε μεταξύ 18 και 24 Νοεμβρίου του 1826. Για τους Οθωμανούς ήταν η δεύτερη μεγάλη καταστροφή μετά τα Δερβενάκια και μάλιστα στην πιο κρίσιμη ώρα του Αγώνα. Mετά την πτώση του Μεσολογγίου τον Απρίλιο του 1826, η ελληνική επανάσταση κινδύνευε με συντριβή. Ο Σουλτάνος εκμεταλλεύτηκε την πτώση του ηθικού των Ελλήνων […]

Οι ελληνικές απώλειες, από την κήρυξη της Επανάστασης το 1821 μέχρι και την ίδρυση του ελληνικού κράτους το ’28, είναι μέχρι σήμερα ένα θέμα που διχάζει την ιστορική κοινότητα. Οι υπολογισμοί των ερευνητών τους τελευταίους δύο αιώνες παρουσιάζουν μεγάλες αποκλίσεις. Από μετριοπαθείς εκτιμήσεις που κάνουν λόγο για 230.000 νεκρούς, μέχρι νούμερα που ξεπερνούν το μισό […]