Αυτόχθονες και Ετερόχθονες Έλληνες. Η μεγάλη κόντρα και ο ευφυής συνήγορος του Κολοτρώνη

Το 1844 η Ελλάδα απέκτησε το πρώτο της κοινοβούλιο με βουλευτές που είχαν εκλεγεί από το λαό.

Σε αυτή την πρώτη βουλή («Α΄ Εθνοσυνέλευση»), το μείζον θέμα ήταν η απόπειρα των «αυτοχθόνων» να κυριαρχήσουν σε βάρος των «ετερόχθονων».

Αυτόχθονες – Ετερόχθονες

Στην πρώτη κατηγορία ανήκαν κυρίως αγωνιστές και παλαιοί κοτζαμπάσηδες από την Πελοπόννησο και τη Στερέα Ελλάδα. Στη δεύτερη κατηγορία ήταν αγωνιστές του 1821 που είχαν χάσει τις ιδιαίτερες πατρίδες τους αφού είχαν καταληφθεί από τους Τούρκους και δεν είχαν ενσωματωθεί στο ελληνικό κράτος.

Όμως, στην ίδια κατηγορία ανήκαν και πολλοί Φαναριώτες καθώς και άλλοι Έλληνες του εξωτερικού που είχαν μεταναστεύσει από την Ευρώπη στην Ελλάδα.

Οι «αυτόχθονες» μπορεί να είχαν κάποια συμπάθεια για τους «ετερόχθονες» που είχαν πολεμήσει μαζί τους, αλλά αντιπαθούσαν την άλλη κατηγορία «ετεροχθόνων». Αυτοί ήταν μορφωμένοι και είχαν στελεχώσει τη δημόσια διοίκηση. Πολλοί δεν είχαν πολεμήσει στην Επανάσταση και ήλθαν στην Ελλάδα μετά το τέλος της.

Διαβάστε ακόμα: Η μεγάλη κόντρα του ΄21 ανάμεσα σε αυτόχθονες και ετερόχθονες Έλληνες. Γιατί οι ντόπιοι αγωνιστές ζητούσαν την καθαίρεση των «ξένων Ελλήνων»

Υπήρχαν πολλές προστριβές μεταξύ των «αυτοχθόνων» και των «ετεροχθόνων» βουλευτών. Ένας βασικός λόγος της Επανάστασης της 3ης Σεπτεμβρίου 1843 ήταν οι «αυτόχθονες να διώξουν από τα κέντρα της εξουσίας και τις δημόσιες θέσεις τους Έλληνες «ετερόχθονες» και τους ξένους υπηκόους, κυρίως τους Βαυαρούς που είχε φέρει μαζί του ο Όθωνας στην Ελλάδα.

Αυτό το κατάφεραν -προσωρινά- με το «Β Ψήφισμα» της Εθνοσυνέλευσης, βάσει του οποίου απολύθηκαν από δημόσιες θέσεις όλοι οι «ετερόχθονες» και ξένοι.

Ο “ετερόχθονος” Κλονάρης

Ένας από τους «ετερόχθονες» βουλευτές ήταν ο Χριστόδουλος Κλονάρης (1788-1849), νομικός με μεγάλη μόρφωση και καριέρα στο εξωτερικό και στην Ελλάδα. Υπήρξε ο πρώτος εισαγγελέας του Ανώτατου Δικαστηρίου (μετέπειτα Άρειος Πάγος) της Ελλάδος και ο πρώτος Πρόεδρος του Αρείου Πάγου. Αργότερα διετέλεσε και υπουργός.

Όμως, έγινε κυρίως γνωστός όταν ως δικηγόρος υπήρξε ο βασικός συνήγορος του Κολοκοτρώνη και του Πλαπούτα στη δίκη το 1834.

Η υπεράσπισή του για τους δύο ήρωες υπήρξε εξαιρετική και έπεισε τους δικαστές Πολυζωΐδη και Τερτσέτη για την αθωότητα των πελατών του.

Ο Κλονάρης λοιπόν ανήκε στην κατηγορία των μορφωμένων Ελλήνων από το εξωτερικό που πολλοί «αυτόχθονες» θεωρούσαν ότι είχαν έλθει στην Ελλάδα μόνο και μόνο για να πλουτίσουν καταλαμβάνοντας δημόσια αξιώματα. Την άποψη αυτή είχε και ο παλαιός και αγράμματος κοτζαμπάσης Ντερντιτσιώτης, ένας από τους πιο φανατικούς «αυτόχθονες» γνωστός για το μένος του εναντίον των μορφωμένων «ετερόχθονων».

Σε μία από τις συνεδριάσεις της Α΄ Εθνοσυνέλευσης, όπου «ετερόχθονες» και «αυτόχθονες» βουλευτές κονταροχτυπιούνταν για τα κριτήρια του Έλληνα πολίτη, ο Ντερντιτσιώτης πρόσεξε ότι ο Κλονάρης που ετοιμαζόταν να ανέβει στο βήμα για να μιλήσει τον κοίταζε επίμονα.

Ο κοτζαμπάσης παρεξηγήθηκε και φώναξε δυνατά στον Κλονάρη:

«Τι με τηράς βρε; Δεν είμαι δραχμές να με φας!»

Οι βουλευτές ξέσπασαν σε παρατεταμένα γέλια με την παρατήρηση του Ντερντιτσιώτη. Ο Κλονάρης κράτησε την ψυχραιμία του και ανέβηκε στο βήμα της βουλής για να μιλήσει και αυτός σχετικά με τη διένεξη μεταξύ «αυτοχθόνων» και «ετεροχθόνων».

Όμως ξεκίνησε την ομιλία του δίνοντας μια αποστομωτική απάντηση στο ξέσπασμα του Ντερνιτσιώτη εναντίον του, και λέγοντας μία από τις πιο έξυπνες και διασκεδαστικές ιστορίες που έχουν ακουστεί ποτέ στη Βουλή:

«Ένας γραμματοδιδάσκαλος επήγε συστημένος εις κάποιο χωριό προς τον κοτζαμπάσην δια να ζητήσει εργασίαν. Ο κοτζαμπάσης αν και αγράμματος, ενόμιζε τον εαυτόν του παντογνώστην εις το χωρίον. «Γνωρίζεις γράμματα, βρε;» ηρώτησε τον διδάσκαλον. «Γνωρίζω» είπε αυτός. «Γράψε, λοιπόν, βόδι σ’ αυτό το χαρτί». Έγραψε ο δάσκαλος, «βόδιον».

Τότε και ο κοτζαμπάσης εζωγράφισε κουτσά στραβά ένα βόδι και έπειτα ηρώτησε τους χωρικούς τριγύρω του, οι οποίοι εθαύμαζαν την σοφίαν του: «Ποιο από τα δύο είναι βόδι, βρε;». «Το δικό σου, κοτζαμπάση! Τ’ άλλο δεν είναι τίποτε». Τότε ο κοτζαμπάσης είπε εις τον φτωχόν δάσκαλον: «Φύγε είσαι αγράμματος!»

Αυτό παθαίνομεν και ημείς σήμερον, δεν ηξεύρομεν γράμματα ημείς, γνωρίζουν οι Ντερνιτσιώτες».

Αντλήθηκαν στοιχεία από: Γιάννης Βλαχογιάννης, Ιστορικά Ανέκδοτα και Αξιοπερίεργα Επιφανών Ελλήνων, Εκδόσεις Γνώση, Αθήνα, 2012, σελ. 155

Διαβάστε ακόμα στη “ΜτΧ”: Η μέρα που ο Όθωνας αναγκάστηκε να βγει στο παράθυρο για να αντιμετωπίσει τους επαναστατημένους Έλληνες. Ήταν 3 Σεπτεμβρίου 1843 και ο λαός απαιτούσε Σύνταγμα