Αυτό το κορίτσι έδωσε το όνομά του σε μια από τις μεγαλύτερες φίρμες του κόσμου. Κι όμως έζησε ακόμη και στη ζητιανιά

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού

Το κορίτσι στη φωτογραφία σήμερα είναι άγνωστο, αλλά έδωσε το μικρό της όνομα σ’ ένα προϊόν που συμβολίζει την οικονομική δύναμη και έχει ταυτιστεί με τη βαριά βιομηχανία και το κύρος σε πολιτικό ή κοινωνικό επίπεδο.

Γεννήθηκε στη Βιέννη το 1889 σε μία Αυστροεβραϊκή οικογένεια. Πατέρας της ήταν ο Εμίλ Τζέλινεκ. Το 1901, περίπου την ίδια εποχή που ελήφθη η φωτογραφία, ο πατέρας της έδωσε το μικρό όνομα του κοριτσιού σ’ ένα προϊόν που εμπορευόταν. Στη συνέχεια, ενσωμάτωσε το όνομα και στη φίρμα της εταιρείας του. Επίσης, κατοχύρωσε το όνομα ως εμπορικό σήμα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το όνομα του κοριτσιού δεν έχει σχέση με την καταγωγή της. Είναι ισπανικό και σημαίνει «έλεος».

Όταν το κορίτσι μεγάλωσε και έγινε γυναίκα δεν διακρίθηκε κάπου ιδιαίτερα. Έτσι, αντίθετα με το μικρό της όνομα, είναι σήμερα σχεδόν άγνωστη.

Έζησε όλη τη ζωή της στη Βιέννη και παντρεύτηκε δύο φορές. Την πρώτη φορά με τον βαρόνο φον Σλόσερ. Ο γάμος τους το 1909 στη Νίκαια, στη Γαλλική Ριβιέρα, ήταν ένα από τα σημαντικότερα κοινωνικά γεγονότα εκείνης της χρονιάς. Το ζευγάρι απέκτησε δύο παιδιά. Όμως, ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος τους κατέστρεψε οικονομικά, φθάνοντας στο σημείο το 1918 η γυναίκα να ζητιανεύει για φαγητό στους δρόμους.

Λίγο αργότερα, άφησε τον σύζυγο και τα παιδιά της, και παντρεύτηκε τον βαρόνο Ρούντολφ φον Βάιγκλ, έναν ταλαντούχο, αλλά φτωχό, γλύπτη. Πέθανε το 1929, σε ηλικία 39 ετών, από καρκίνο των οστών. Την έθαψαν κοντά στον παππού της, τον πρώην αρχιραβίνο της Βιέννης, Αδόλφο Τζέλινεκ.

Είναι η Μερσεντές Τζέλινεκ, που έδωσε το όνομά της στο περίφημο αυτοκίνητο γερμανικής παραγωγής.

Η ειρωνεία είναι ότι η ίδια αντιπαθούσε τα αυτοκίνητα και δεν ήθελε να έχει σχέση με αυτά.

Αν η Μερσεντές Τζέλινεκ είχε ζήσει μέχρι το 1938, όταν ο Χίτλερ ενσωμάτωσε την Αυστρία στο Γ΄ Ράιχ με το «Άνσλους», είναι σίγουρο ότι θα αντιμετώπιζε διώξεις ως Εβραία. Αν δεν έφευγε από την Αυστρία πριν από τον πόλεμο, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα έχανε τη ζωή της σε κάποιο στρατόπεδο θανάτου, όπως συνέβη με 65.000 Αυστροεβραίους που παρέμειναν στην Αυστρία μετά το 1939. Το γεγονός ότι η Μερσεντές υπήρξε η «νονά» ενός από τα πιο γνωστά προϊόντα και σύμβολα της γερμανικής βιομηχανίας δεν θα τη γλίτωνε από τη μανία του ναζιστικού κόμματος κατά των Εβραίων.